Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ.
Π‘ΠΎΠΊΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΠΈ Ρ
ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ.
Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Ρ 19 Π²Π΅ΠΊΠ°, Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΠΡΠ°Π°ΠΊΠΎΠΌ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½ΠΎΠΌ (1813β1897) ΠΈ ΠΠΆΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΠΌ ΠΡΠ΅Π³Π³ΠΎΠΌ. Π 1837ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌ «Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²» (ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ° ΠΎΡΠ΅Π½6Ρ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠ° Π½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΠΆΠΎΠ½Π° ΠΠ°ΠΉΡΠΎΠΌΠ°). ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π½Π°Ρ Π² 1840 ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «Π€ΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ», ΡΡΠ° ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π° ΠΎΠ·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠ² Π² ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ. Π‘ΠΎΠΊΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΠΈ Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. ΡΡΠ΅Π½ΡΡ «ΡΠ·ΠΊΠΎΠ΅» ΠΈ Π³ΡΠ¬ΡΠ΅ΠΉΠ½ «ΠΏΠΈΡΡΠΌΠΎ») — ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ Π±ΡΡΡΡΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΈ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ°Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. brachys «ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΉ» ΠΈ tachys «Π±ΡΡΡΡΡΠΉ»). Π‘ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π½Π°ΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡ ΡΠΈΡΡΠΎ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ½ΡΡ . Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ° ΠΏΡΠ΅Π²ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π² 4−7 ΡΠ°Π·.
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²Π΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ — Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΡΡΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ (Π½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠΎΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅) ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π’.Π½. «Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ» Π±Π΅ΡΡΡ Π·Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΠΊΡΡΠ³ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡ, ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΊΡΡΠ³Π°, ΠΈ ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΡΠΈΠ·ΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ, Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎ Π΄ΠΈΠ°Π³ΠΎΠ½Π°Π»ΠΈ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π°, ΠΠΎΠΉΠ΄Π°, Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΡΠ΅Π²ΠΎ-ΠΠ΅Π»ΠΎΠ½Π΅, ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅, ΠΡΠ΅Π³Π³Π° (John Robert Gregg, 1867−1948, ΠΡΠ»Π°Π½Π΄ΠΈΡ, Shantonagh). ΠΠ΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ² ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ ΠΈ Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ. ΠΡΡΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ Π² ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ . ΠΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈ Π ΠΎΡΡΠΈΡ (ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ Π‘ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ²Π°), Π³Π΄Π΅ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ·ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠΎΡ.
ΠΠ»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΡΠ΅Π³Π³Π° ΠΈ ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅; ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ (ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ) Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ — Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΡΠ΅Π½Π΄ΡΠ° ΠΈ ΠΠ°Π±Π΅Π»ΡΡΠ±Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠ° (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ³Π½ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ , Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊ «Π°» Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°), ΡΠ²Π΅Π΄ΡΠΊΠ°Ρ ΠΠ΅Π»ΠΈΠ½Π°; ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠ½Π°Π½ΡΠ½ΡΠΌΠΈ — Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈ ΠΠΈΡΡΠΌΠ°Π½Π°, Teeline Shorthand (ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π² 1968 ΠΠΆΠ΅ΠΉΠΌΡΠΎΠΌ Π₯ΠΈΠ»Π»ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ° ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² ΠΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ±ΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ); Π±ΡΠΊΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ-ΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ — ΠΠΎΠΉΠ΄Π°, Π Π΅ΠΉΠΌΠΈΠ»Π»Π΅Ρ.
ΠΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ²Π°Ρ («Π°Π½ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ²Π°Ρ») ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ, ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π°Π½Π³Π»ΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ½ΠΎΠΌ Π . ΠΠΎΠΉΠ΄ΠΎΠΌ (Boyd) Π² 1903. Π Π½Π΅ΠΉ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ»Π΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π·Π° Π½ΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ — ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΡΠΈΡ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π·Π°Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ (Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° 45Β°): af — Π, ad — L.
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ — Π½Π° ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΡΠ΅Π³Π³Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠ°, ΠΊΡΠ΅ΡΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ½ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π²ΡΠΌΡ Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΠΈΡΡΠΌΠ°Π½Π° — Π½Π° ΠΏΡΡΠΌΡΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΡΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ³Π»Ρ.
Π 1588 ΠΠ»ΠΈΠ·Π°Π²Π΅ΡΠ° I Π²ΡΠ΄Π°Π»Π° ΠΏΠ°ΡΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΎΠΊΡΠΎΡΡ Π’ΠΈΠΌΠΎΡΠΈ ΠΡΠ°ΠΉΡΡ Π½Π° «Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΉ Π²ΠΈΠ΄ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ Π±ΡΠΊΠ² Π² ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ». Π ΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΡΠ°ΠΉΡ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ: ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ, Π±ΡΡΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ Π±ΡΠΊΠ²». ΠΠ½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π° ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ ΠΏΡΡΠΌΡΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΉ, ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΎΠΊΡΡΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π»Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΠ»ΠΎΠ². ΠΡΠ°ΠΉΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π», ΡΡΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ²ΠΎΠΈΡΡ Π·Π° Π΄Π²Π° ΠΌΠ΅ΡΡΡΠ°; ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½Π΅Π΅ ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΈ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΡΠΈΡΡ ΠΈΠ½ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ·ΡΠΊ. ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π³ΠΎΡΠΈΠ·ΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°.
ΠΠ΅ΡΠ²Π°Ρ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π½Π° Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ Π² 1602 Ρ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΎΠΉ «ΠΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ» ΠΠΆΠΎΠ½Π° Π£ΠΈΠ»Π»ΠΈΡΠ°. ΠΠ° ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ — ΡΠ°Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡ Π’. Π¨Π΅Π»ΡΠΎΠ½Π° (Thomas Shelton 1600−50), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π‘. ΠΠ΅ΠΏΠΈΡ, Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½ ΠΈ Π’. ΠΠΆΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ½. ΠΠ½Π³Π»ΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ½ ΠΠΆ. Π ΠΈΡ ΡΡΠ°Π» ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ, ΠΊΡΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π» «ΠΠΎΠ²ΡΠΉ Π·Π°Π²Π΅Ρ» ΠΈ «ΠΡΠ°Π»ΠΌΡ» ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ.
Π 18 Π². ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ; ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ — ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π’ΠΎΠΌΠ°ΡΠ° ΠΡΡΠ½ΠΈ, ΡΠ΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠ° ΡΡΠ΄Π° Π² ΠΡΠ»Π΄-ΠΠ΅ΠΉΠ»ΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ Π§Π°ΡΠ»ΡΠ· ΠΠΈΠΊΠΊΠ΅Π½Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΡΡΠ½ΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 1830-Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΏΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ «ΠΠΎΡΠ½ΠΈΠ½Π³ ΠΊΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ»».
ΠΠ΅ΡΠ²Π°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½Π°Ρ «ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΈ», Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π€ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌ ΠΠ°Π±Π΅Π»ΡΡΠ±Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΎΠΌ (Franz Xaver Gabelsberger; 1789−1849, ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΡΠ½Ρ Π΅Π½) Π² ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² 1834. ΠΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠΌ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅, ΡΠ²Π»ΡΠ»Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² 19 Π². Π² ΠΠ²ΡΡΡΠΈΠΈ, Π¨Π²Π΅ΠΉΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π‘ΠΊΠ°Π½Π΄ΠΈΠ½Π°Π²ΠΈΠΈ ΠΈ Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ. Π 1928 ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ° Π² ΠΡΠ°Π»ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΈΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ.
ΠΠΎΠ½ΠΊΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π² ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ — Π¨ΡΠΎΠ»ΡΡΠ΅ (ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΠ°Π±Π΅Π»ΡΡΠ±Π΅ΡΠ³Π΅ΡΡ) ΠΈ Π. Π ΠΎΠ»Π»Π΅ΡΠ° (Heinrich Roller). Π 1924 ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π£Π½ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ (DEK; Deutsche Einheitskurzschrift), ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎ ΡΠ΅ΠΉ Π΄Π΅Π½Ρ Π² ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠ²ΡΡΡΠΈΠΈ.
ΠΠ΅ΡΠ²Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΈΡΡΡΡΠ°ΡΡΡ Π½Π° Π·Π²ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΠΈ, Π° Π½Π΅ Π½Π° ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°Ρ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ Π² 1783 Π² Π£Π½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π‘ΡΠΌΡΡΠ»Ρ Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ° (An essay intended to establish, Π° standard for an universal system of Stenography, or Short-hand writing). ΠΡΠΈΠ½ΡΡΠ°Ρ Π² Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΄Π΅, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ° Π²ΡΡΠ»Π° Π²ΡΠΊΠΎΡΠ΅ Π½Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π°ΡΠ΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ°Π½Ρ Π² Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΈ Π² 1819 Π² Π‘Π¨Π.
Π ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠΈ Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ° Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ², Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π·Π²ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ (s-z, j-g ΠΈ Ρ. Π΄.). ΠΠ½Π°ΠΊΠΈ ΡΠΈΡΡΠΎ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΉΡΠ΅Π² ΠΠ°Π½Π°Π΄Ρ. ΠΠ·ΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π±ΡΠΊΠ²Ρ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: b (be, been, by), d (do, did), f (of, off, if), g (go, give, God, judge) ΠΈ Ρ. Π΄.
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Ρ 19 Π²Π΅ΠΊΠ°, Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΠΡΠ°Π°ΠΊΠΎΠΌ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½ΠΎΠΌ (1813−1897) ΠΈ ΠΠΆΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΠΌ ΠΡΠ΅Π³Π³ΠΎΠΌ. Π 1837ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌ «Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²» (ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ° ΠΎΡΠ΅Π½6Ρ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠ° Π½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΠΆΠΎΠ½Π° ΠΠ°ΠΉΡΠΎΠΌΠ°). ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π½Π°Ρ Π² 1840 ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «Π€ΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ», ΡΡΠ° ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π° ΠΎΠ·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠ² Π² ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠΎ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠΌ. Π 1852 Π±ΡΠ°Ρ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅Π· ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π² Π‘Π¨Π ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π» Π€ΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡ Π² Π¦ΠΈΠ½ΡΠΈΠ½Π½Π°ΡΠΈ, ΡΡΠ°Ρ ΠΠ³Π°ΠΉΠΎ. 97% ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΎΠ² Π‘Π΅Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊ 1887 ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π΅ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΈΡ.
ΠΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ² Π² ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠΈ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠ»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π²ΡΠΊΠΈ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ, ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ², ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ, ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°Π΄ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΠΎ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΡ, Π° Π΅ΡΠ»ΠΈ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π·Π° ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΠΌ, ΡΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π° ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ. ΠΡΠ°ΡΠΊΠΈΠ΅ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π²ΡΠΊΠΈ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π° Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΈΠ΅ — Π»ΠΈΠ½ΠΈΡΠΌΠΈ. Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π² ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ½Π° ΡΡΡΠΈΡ Π° ΠΈΠΌΠ΅Π»Π° Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π²ΠΎΠ½ΠΊΠΎΡΡΠΈ/Π³Π»ΡΡ ΠΎΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ , ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ, Π³Π΄Π΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ»ΠΎ Π½Π° Π²ΠΈΠ΄ ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΉ: Π·Π½Π°ΠΊΠΈ Π²Π·ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ — ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ²ΠΎΠ² — Π΄ΡΠ³ΠΈ, Π°Π»ΡΠ²Π΅ΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π·ΡΠ±Π½ΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ — Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ. Π‘Π΅ΠΉΡΠ°Ρ ΡΠ°ΠΌΠΈΠ»ΠΈΡ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° Π°ΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡΡ. ΠΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ 20 ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ², Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΉ, ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΈΠ»ΠΈ, ΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ 30 ΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅. ΠΡΠΎ ΠΎΡΠΈΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΎ Π·Π°ΡΠ΅Π΄Π°Π½ΠΈΡΡ Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°.
ΠΠΆ. Π . ΠΡΠ΅Π³Π³, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π» ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠΈ Π’Π΅ΠΉΠ»ΠΎΡΠ° ΠΊ 10 Π³ΠΎΠ΄Π°ΠΌ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅. Π «Π€ΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠ΅ΠΉ» (1888) Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»Ρ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Ρ Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎ ΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠΊΡΠΈΠΌΠΈ ΠΊ Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠΊΠ². ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ»Π° ΡΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΡΠ΅Π³Π³Π° ΠΌΠΎΠ³Π»Π° Π±ΡΡΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° Π»ΡΠ±ΡΠΌ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅.
Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΡΠ΅Π³Π³Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π° ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°: ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠ½Π°Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΈΡ Π° (Π·Π½Π°ΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΠΊΡΡΠΊΠΈ Ρ Π΄ΠΈΠ°ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠΉ). ΠΡΡΠ³Π°Ρ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΡΠ΅Π³Π³Π° — ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ° Π½Π° Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΠΊ Π΄Π»Ρ t ΠΏΠΈΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠ·Ρ Π²Π²Π΅ΡΡ — /, Π° Π΄Π»Ρ ch ΡΠ²Π΅ΡΡ Ρ Π²Π½ΠΈΠ·, Ρ ΠΎΡΡ Π³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ t). Π Π°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ»Π΅Π²ΡΡ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎ.
Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΡΠ΅Π³Π³Π° Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° ΠΊ Π°ΡΡΠΈΠΊΠ°Π°Π½Ρ, ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ°Π½ΡΠΎ, ΡΠ°Π³Π°Π»ΠΎΠ³, ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΌΡ, Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΈΠ²ΡΠΈΡΡ, ΠΈΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΈΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΏΠΎΡΡΡΠ³Π°Π»ΡΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΈΡΠΏΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠ·ΡΠΊΠ°ΠΌ.
Π’ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΈ ΠΡΠ΅Π³Π³Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ «ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ». Π’Π°ΠΊ ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π»Π° Π΅Π΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΈΡΠ°, ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΈΡΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠ· ΠΠΎΠ½Π½Π΅ΠΊΡΠΈΠΊΡΡΠ°, ΠΠΌΠΌΠ° ΠΠ΅Π°ΡΠ±ΠΎΡΠ½. Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π² Π‘Π¨Π Π² 1923 ΠΈ Π² ΠΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² 1927. ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½Π°Ρ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΈΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ, ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ Π±ΡΠ»Π° ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° Π² 1942, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΅Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π½Π΄Π°Ρ. ΠΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠ΅ Π±ΡΠΊΠ²Ρ ΠΈ Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΎΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΠΌ 20.000 ΡΠ»ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ 60 ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΠΈ 100 ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΈ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ° ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΎΠ² Π·Π½Π°ΠΊΠ° / (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ k, g ΡΠ³ΠΎΠ» Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½Π° 45Β°, l, r — ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ 30Β°), Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ (Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠΈΡ Π³ΡΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ 4 ΡΠ°Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°). ΠΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½Π°, ΡΡΠ° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°, ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° Π·Π°ΡΠ΅ΠΉΠ»ΠΈΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°ΡΡΡΡ ΠΈΠ΅ΡΠΎΠ³Π»ΠΈΡ. ΠΡΡΠ³Π°Ρ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ — ΠΡΠ΅Π²ΠΎ-ΠΠ΅Π»ΠΎΠ½Π΅ (PrΠΉvost-Delaunay). ΠΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ ΠΠΎΡΡΠ°ΡΠ°, 1651.
Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅ ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ° Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° ΠΊ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΈΡΠΏΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΈ ΡΡΠΌΡΠ½ΡΠΊΠΎΠΌΡ. ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ° ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡ Π½Π°ΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π»Π°ΡΡ ΠΌΠΈΡΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ (Π‘ΠΌ. ΠΠΈΡΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ) ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π°Π±ΠΎΡΠΈΠ³Π΅Π½ΠΎΠ² ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π‘Π²Π΅ΡΠ°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π»Π° ΡΠΈΠ½ΡΠΊΡΠΊΠΈΠΉ (ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΠΈΠ΄ΠΆΠΈΠ½Π° Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ° ΡΠΈΠ½ΡΠΊ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΉ Π΄ΠΎ 1970 Π½Π° ΡΠ΅Π²Π΅ΡΠΎ-Π·Π°ΠΏΠ°Π΄Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅ΠΆΡΠ΅ Π’ΠΈΡ ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΊΠ΅Π°Π½Π° ΠΎΡ ΠΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π° Π΄ΠΎ ΠΠ»ΡΡΠΊΠΈ); ΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ·ΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ»ΠΎΡΡ (St'Π±t'imcets), ΡΠΎΠΌΠΏΡΠΎΠ½ (Nlaka'pamuctsin, ΠΈΠ»ΠΈ Nlaka’pamux), ΠΎΠΊΠ°Π½Π°Π³Π°Π½.
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΎ Π² 1726 Π² ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½Π΅, Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ Π½Π΅Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ, ΠΈ Π»ΠΈΡΡ Π² 1840 ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΡΠ°ΠΌ ΠΆΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ. Π 1839 Π² ΠΡΠ΅Π·Π΄Π΅Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ KΡnigliches Stenographisches Institut, Π² 1872 ΠΡΠΏΠ»ΡΠ°ΠΉΠ΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅Ρ Π² ΠΠ°ΡΠΈΠΆΠ΅ Institut stΠΉnographique des Deux-Mondes, Π² 1851 ΠΠΈΡΠΌΠ°Π½ ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅Ρ Phonetic Institute Π² ΠΠ°ΡΠ΅ (Bath) Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π² ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½Π΅ ΠΈ ΠΡΡ-ΠΠΎΡΠΊΠ΅. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π», ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ Π² ΠΠ½Π³Π»ΠΈΠΈ Π² 1842. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½Π³ΡΠ΅ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ»ΡΡ Π² 1887. Π 1949 Π² ΠΠΎΠ»Π³Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΠ½ΡΡΠΈΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ΠΎΠΏΠΈΡΠΈ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ, ΠΊΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°, Π±ΡΠ» ΠΠΎΠ³ΠΈ Π’Π°Π³ΡΡΡΠ°ΡΠΈ. Π 1883 Π³. Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠΊΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΊΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π’ΠΎΠΊΠΈΠΎ. Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΠ½ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Π½ΠΎ, ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΡΠ΅Π² ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½.
ΠΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΠ‘Π‘ Π‘ΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΠΠ‘Π‘ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±Π΅Π·ΠΎΡΡΡΠ²Π½ΡΠΌ ΠΈ Π±Π΅Π·Π½Π°ΠΆΠΈΠΌΠ½ΡΠΌ Π½Π°ΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΏΠΈΡΡΠΌΠΎΠΌ. ΠΠ½Π°ΠΊΠΈ Π±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠΎΡΡ — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ (Π½, Ρ, Π·, Ρ, Ρ, Ρ), Π΄Π²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ (Π±, Ρ, Ρ ) ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ (ΡΠΏΠ΅ΡΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ, ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ). ΠΠ»ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΌΠ΅ΡΡ Π²Π²Π΅ΡΡ (Π·Π° ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ), Π½ΠΎ Π½Π΅ Π²Π½ΠΈΠ· (Π½ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡΠ°, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΈΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ², Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ).
ΠΡΠ° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ (ΠΈΠ»ΠΈ Π½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ) ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠ΅ Π³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ (ΠΏΠΎΠ΄Π½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ, Π² ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ , ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π³Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ).