Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ
Q = ?i + AΠΏΠΎΠ» Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅, ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π΅ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΠΈ ΠΈ Π½Π° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ. Π ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² «Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΏΡΡΠ°Ρ ». Π ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ i = U + pv — ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΡ,. ΠΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ (-p… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΏΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π΄Π°ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠΌΡ, ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅.
1. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌ.
Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ, Π° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΎΡΡΠ»Π΅ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΠΌ Ρ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ.
ΠΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, dU — ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΉ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΈ U=U (X1, X2,…, Xn). ΠΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ :
ΠΠ΄Π΅ΡΡ, Xinv — ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½Ρ, Ρ. Π΅. Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ («Π·Π°ΠΌΠΎΡΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ»).
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ:
ΡΠΎ.
ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π΅ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π»ΡΠ±ΡΡ k, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ:
(32).
Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, U ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌ. — ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ:
(Xk) = U (33).
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: Π’Π΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°.
Π’Π°Π±Π». 3.
X. | S. | v. | |
P. | T. | — p. | |
ΠΠ· (33) Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ:
(S, v)=U (34).
ΠΠ· (32) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
(35).
(36).
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ:
ΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ:
dU=T dS — p dv (38).
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ TdS = dQ ΠΈ PdV = dA, ΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ (38) — ΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ dU = dQ — dA.
2. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌ.
ΠΠ΅Π· Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Π°, ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ:
(39).
(40).
(41).
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ° ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ:
Π’Π°Π±Π». 4.
X. | S. | V. | |
P. | T. | — p. | |
ΠΠ· (39):
(T, p) = U — TS + pv — ΡΡΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅:
= U — TS + pv (42).
Π³Π΄Π΅ Π€ — ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΡ (ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΡ);
ΠΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΌΡΡΠ»Ρ pv — ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ 1 ΠΊΠ³ ΡΠΆΠ°ΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
ΠΠ· (40) d = -S dT + v dp (43).
ΠΠ· (41) =>; .
Π Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±Π°ΡΠ½ΠΎ-ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ.
3. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
ΠΡΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅ n ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ r ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ². Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ Pi,.
Π³Π΄Π΅ i=1,2,3,…, r. (r < n).
ΠΠ΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ Xj,.
Π³Π΄Π΅ j=(r+1),(r+2),…, n.
ΠΠ΅Π· Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Π° ΡΡΠ°Π·Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ:
(46),.
(47).
(48).
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π’Π°Π±Π». 5.
X. | S. | V. | |
P. | T. | — p. | |
ΠΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ — Π’, Π° Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΎΠΉ — v. ΠΠ· (46) (T, v) = U — TS. ΠΡΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ F = U — TS (50) — ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ.
Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ (47) Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΡΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ:
dF = - S dΠ’ — p dv (51).
ΠΠ· (48) ΠΈ (49) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
(52),.
(53).
ΠΠ· (51) Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° (T=const) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
dFT = - p dv (54).
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ p dv = dAΠ΄Π΅Ρ, ΡΠΎ Π² ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠ±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ.
Π Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ F Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ.
- Π±) ΠΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ (-p), Π° Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΎΠΉ — S. Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ (46) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
- (p, S) = U + pv (55)
Π ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ i = U + pv — ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΡ, .
Π Π°Π½Π΅Π΅ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ pv — ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ 1 ΠΊΠ³ Π³Π°Π·Π° ΠΏΡΠΈ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ p Ρ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠΌ v. ΠΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎ Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ (ΡΠΈΡ. 7):
Π ΠΈΡ. 7. Π‘Ρ Π΅ΠΌΠ° Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΡΡΠ»Π° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ PV.
Π ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠΈ Mg = pS. Π£ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΠΌ ΠΎΠ±Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π° Π²ΡΡΠΎΡΡ Π, ΠΏΠΎΠΌΠ½Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ W=SH:
EΠΏΠΎΡ = ΠgH = pSH = pW.
Π£Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ — ΡΡΠΎ EΠΏΠΎΡ /m, ΡΠΎΠ³Π΄Π°:
EΠΏΠΎΡ /m = pW/m = pV.
ΠΠ· ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (47) Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
di = T dS + v dp (56).
ΠΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, T dS = dQ ΠΈ dAΠΏΠΎΠ»= -VdP, ΡΠΎΠ³Π΄Π°:
di = dQ — dAΠΏΠΎΠ» ΠΈΠ»ΠΈ dQ = di + dAΠΏΠΎΠ» ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ I-Π΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π² ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅:
Q = ?i + AΠΏΠΎΠ» Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅, ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π΅ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΠΈ ΠΈ Π½Π° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ.
ΠΠ· (56) Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°:
dQp = dip (57).
ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
Qp = i2 — i1 (58).
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΠΈΠ·ΠΎΠ±Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π°, ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΠΉ Π² ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
ΠΠ· (56) Π΄Π»Ρ Π°Π΄ΠΈΠ°Π±Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ:
dis = -dAΠΏΠΎΠ» ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠΏΠΎΠ» = -?is = i1 — i2.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π² Π°Π΄ΠΈΠ°Π±Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΏΠΈΠΉ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
ΠΠ· (48), (49) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
(59).
(60).
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ d — ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠΉ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π», ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ (F, U, Π€, i) ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ:
ΠU = U2 — U1.
ΠΠ€ = Π€2 — Π€1.
ΠF = F2 — F1.
Πi = i2 — i1.
ΠΠ°ΠΊ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π΄Π°Π»Π΅Π΅, ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ½ΡΡΠΎΠΏΠΈΡ S.
ΠΠ½Π΅ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ:
1) ΠΠ°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌ «ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΠΊΡ» ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ΄ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ (S ΠΈ Π’).
Π ΠΈΡ. 8.
- 2) ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π΅ΠΌ «ΡΠ°ΠΌΠΏΡΡΡ» ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ «ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ» Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ
- 3) ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ «ΠΏΠΎ-ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠΈ» Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ «FUΠ€i»
- 4) Π΄ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌ ΠΊ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ· «FUΠ€i» ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ «Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΏΡΡΠ°Ρ »
- 5)Π² ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² «Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΏΡΡΠ°Ρ »
- 6) Π΄ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌ ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊ ΡΡΠΈΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌ, ΡΡΠΎΡΡΠΈΠΌ Π² ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ: «ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ²Π°ΡΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ΅»
- 7) ΡΠ°ΡΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌ Π·Π½Π°ΠΊΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ: «ΠΏΠΎΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΠΉ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ». ΠΡΠ»ΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°, ΡΠΎ Π·Π½Π°ΠΊ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ.
(61).
ΠΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠΈ, ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ (61) — ΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ.
8) Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ (61) Π½Π΅ ΡΡΠΎΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ: «Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ»:
ΠΈ ΡΠ°ΠΊ Π΄Π°Π»Π΅Π΅.