ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ
Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ (ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΡΠΎΠ½Π°). Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ ΡΠ»Π°Π±Π΅Π΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠΆΠΈΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 2Β· 10β16 ΡΠΌ. Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄ΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ … Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ΅ΡΠΌΡΠΊΠΈΠΉ Π²ΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡ ΠΠ ΠΠΠ Π Π€ ΠΠ°ΡΠ΅Π΄ΡΠ° ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½ ΠΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ Π’Π΅ΠΌΠ°: ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ ΠΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΠ»:
ΠΠ²Π΅ΡΠΊΠΈΠ½ ΠΠ»Π΅ΠΊΡΠ°Π½Π΄Ρ ΠΠ°ΡΠΈΠ»ΡΠ΅Π²ΠΈΡ ΠΠ΅ΡΠΌΡ — 2003 Π³.
ΠΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠ΅ 19−20 Π²Π². ΠΌΠ΅Π»ΡΡΠ°ΠΉΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° — ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² — ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠ°, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ· Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ², Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ — Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ². ΠΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΠ»Π°Π³Π°ΡΡΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² — ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΄Π΅Ρ, ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ΄Π΅Ρ, ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π²ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ· Π΄Π²ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²), ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ»ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΈ Π΄Π°Π»ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠΎΡΠΊΠ° ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π±Π΅ΡΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ — ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ-Π½ΠΈΠ±ΡΠ΄Ρ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π±ΡΡΡ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ.
ΠΠ΅Π»ΡΠ·Ρ Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ Π² ΡΠΌΡΡΠ»Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ. ΠΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΡΠ½ΠΈΠ»ΠΎΡΡ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ΅ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π°. ΠΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅, ΡΡΠΎ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ «ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ·…» Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-ΡΠΎ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΠ½Π½ΡΠΌ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ
1. ΠΠΈΠ΄Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅, ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π°:
Β· Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅
Β· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅
Β· ΡΠ»Π°Π±ΡΠ΅
Β· ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅
ΠΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π. Ρ. Π½Π° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ~10-13 ΡΠΌ Π΄Π°ΡΡ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ.
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ. ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠΌΠΈ, ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½Ρ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π. Ρ. Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ»Π°Π±Π΅Π΅. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ Π·Π° ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Ρ ΡΠ΄ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°Ρ .
Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ (ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΡΠΎΠ½Π°). Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ ΡΠ»Π°Π±Π΅Π΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠΆΠΈΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 2Β· 10−16 ΡΠΌ. Π‘Π»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄ΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΈΠ½ΠΎ Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ»Ρ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, «ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ» ΠΈ Π΄Ρ. Π ΠΊΠΎΠ½. 60-Ρ Π³Π³. ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π° Π΅Π΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ (ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅).
Π‘ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ· ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. Π ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ. Π‘ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π² 100 ΡΠ°Π·, Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠΊ. 10−13 ΡΠΌ. Π§Π°ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ — ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ.
Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ, Π·Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 10-23—10-24 ΡΠ΅ΠΊ. Π‘ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ; ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΠΈ, Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΉ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ²: ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° — ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ SU (3)-ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ.
ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠ°Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ — ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ; ΠΎΠ½ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 10-13 ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ, Ρ. Π΅. ΠΈΡ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π² 100 000 ΡΠ°Π· ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ². ΠΠ° ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ Π‘. Π². Π² 100—1000 ΡΠ°Π· ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. Π‘ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π±ΡΡΡΡΠΎ ΡΠ±ΡΠ²Π°ΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠΎΠ² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ, Π° Π½Π° Π΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°ΡΡ. Π‘ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ ΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅, Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² 20 Π²., Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»Π°Π±ΡΠ΅ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Ρ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ ΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ (Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΠ» ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ», Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅Π»Π°ΠΌΠΈ).
ΠΠ»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ» Π±ΡΠ»Π° Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΡΠ° Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π°, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ (N) ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΉ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ, Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΌΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅, ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° «ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°» — ΡΠΎΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΠΊ ΠΈΡΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ³Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ — ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π°Π·Π²Π°Π»ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Dt ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ Π² Π΅Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ DE ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ: DEDt ~, Π³Π΄Π΅ — ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΠ»Π°Π½ΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ ΠΈΡΠΏΡΡΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ m (Ρ. Π΅. ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π° Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ DE = mc2, Π³Π΄Π΅ Ρ — ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ°), ΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Dt ~ /mc2. ΠΠ° ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ°ΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ, ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ° Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΉΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° /mc. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΏΡΡΡΠΌ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ Ρ, ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅) /mc, Ρ. Π΅. ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΈΠ», ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΉ Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ m, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ /mc. ΠΡΠΈ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ~10-13 ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ» Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 300 me (Π³Π΄Π΅ me — ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°), ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π² 6 ΡΠ°Π· ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΡ Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°. Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° Π±ΡΠ»Π° ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π° Π² 1947 ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π° ΠΏΠΈ-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠΌ (ΠΏΠΈΠΎΠ½ΠΎΠΌ, p).
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π°Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π²ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π. Ρ., Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΡΠΎΠ½Π°, ΡΠ°Π·Π±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ: Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ hadros — Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ) ΠΈ Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½Ρ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ leptos — ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ, Π»ΡΠ³ΠΊΠΈΠΉ).
ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΠΌΠ΅Π»ΡΡΠ°ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ± ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°Ρ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΡΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Π² ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½ΡΡΠ° ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΎΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ — ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ; ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠΈΠ΅, Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ «ΠΊΠΈΡΠΏΠΈΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ», ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌ ΠΠ΅ΠΌΠΎΠΊΡΠΈΡΠ°. Π§ΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎ. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° (Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ) ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΡ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. ΠΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎ (Π½Π° 1978) Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 350 ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΠ· Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½Ρ ΡΠΎΡΠΎΠ½, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΌΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΈΠ½ΠΎ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½, ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΈ ΠΈΡ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ; ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡΡΡ Π·Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡ 103 Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π° Π΄ΠΎ 10−22 — 10−24 Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ². ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ «ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ» ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈ ΡΠ° ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ.
ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ, ΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΄Π° ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½. ΠΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ «Π³ΡΡΠΏΠΏΡ» ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΠΎΠ½. Π§Π°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ ½, Π½Π΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠ΅ΠΉΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΉ — Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½ΠΎΠ².
ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ , Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π»Ρ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ (Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ), Π² Ρ. Ρ. ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π»Ρ Π½ΠΈΡ — Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½Π°, «ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ».
ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π° Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ. ΠΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ: Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ ΠΈΠ· 3 ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΎΠ², ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ — ΠΈΠ· ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ° ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ°. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ Π²ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ Π² Π΄ΡΡΠ³Π° (Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ), Π½Π΅ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»Π° Π±Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π°.
ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ — (ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. hadros — Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ; ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ Π. Π. ΠΠΊΡΠ½Π΅ΠΌ Π² 1967).
Π§Π°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ. Π Π°Π΄ΡΠΎΠ½Π°ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ (Π² Ρ. Ρ. Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Ρ — ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½) ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ. ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π°ΠΌΠΈ: ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΊΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π», Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Ρ Π² ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ΅Π±Ρ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Ρ Π² Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ — ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ SU (3).
ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ Ρ Π = +1 ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² (ΡΡΠ΄Π° Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½, Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½, Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½Ρ, Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ), Π° Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ Ρ Π = 0 — ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠ² (pΠΈ Π-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ, Π±ΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ). ΠΠ°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡ Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΠΎΠ² barΡs — ΡΡΠΆΡΠ»ΡΠΉ ΠΈ mΠΉsos — ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠΎ Π½Π° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π. Ρ. ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π»ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠ°ΡΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ³Π΄Π° Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΡ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌΡ. ΠΠ»Ρ Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π = 0. ΠΠ»Ρ ΡΠΎΡΠΎΠ½Π° Π = 0 ΠΈ L = 0.
ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠΆΠ΅ ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π²ΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ:
ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ (Π½Π΅ΡΡΡΠ°Π½Π½ΡΡ ) ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½, Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½, p-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ), ΡΡΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½Ρ, Π-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ) ΠΈ
ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Ρ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΡΠΎΠ±ΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π»: ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ S ΠΈ ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ΅ charm) Ch Ρ Π΄ΠΎΠΏΡΡΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ: 151 = 0, 1, 2, 3 ΠΈ |Ch| = 0, 1, 2, 3. ΠΠ»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ S = 0 ΠΈ Ch = 0, Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ |S| № 0, Ch = 0, Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ |Ch| № 0, Π° |S| = 0, 1, 2. ΠΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π°ΡΡΠ΄ Y = S + Π, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Π΅, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅.
Π‘Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΠ»Π°ΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ.
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ — ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ°ΡΡΡΡ (ΠΈΡΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ³Π»ΠΎΡΠ°ΡΡΡΡ) ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ.
ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ ΡΠΎ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈΡ Π΅ΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠΌ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΠ±ΡΠΈΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ° (m), Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ (t), ΡΠΏΠΈΠ½ (J) ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ (Q). ΠΠΎΠΊΠ° Π½Π΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π»ΠΈ Π΄Π»Ρ Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊΠ°Ρ-ΡΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ°ΡΡΠ°, ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ°Ρ Π΅Π΅ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°.
ΠΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ². Π£ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π°, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ 1,6Π§10-24 Π³ (Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°: 9Π§10-28 Π³). ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΡΠ° ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π°, Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π°, p-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΠ°Π²Π½Ρ 10-13 ΡΠΌ. Π Π°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈ ΠΌΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ, ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ 10-15 ΡΠΌ.
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ (ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ).
Π‘ΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ (t > 5Π§1021 Π»Π΅Ρ), ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ (t > 2Π§1030 Π»Π΅Ρ), ΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΈΠ½ΠΎ.
Π ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. ΠΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ > 10-20 ΡΠ΅ΠΊ (Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π°ΠΆΠ΅ ~ 1000 ΡΠ΅ΠΊ). Π Π΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. ΠΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ 10-23-10-24 ΡΠ΅ΠΊ. Π Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠ°Π΄ ΡΡΠΆΡΠ»ΡΡ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ² (Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ Ρ 3 ΠΡΠ²) Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ — ~10-20 ΡΠ΅ΠΊ.
Π‘ΠΏΠΈΠ½ (Π°Π½Π³Π». spin, Π±ΡΠΊΠ². — Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅), ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΉ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠΉ Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ; ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°Ρ ΠΠ»Π°Π½ΠΊΠ° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΠΌ (0, 1, 2,…) ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π»ΡΠΌ (½, 3/2,…).
Π‘ΠΏΠΈΠ½ pΠΈ Π-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ°Π²Π΅Π½ 0, Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π°, Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° J= ½, Ρ ΡΠΎΡΠΎΠ½Π° J = 1
ΠΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ (Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ) (B), ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ². Π£ Π²ΡΠ΅Ρ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² B = +1, Π° Ρ ΠΈΡ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ B = -1 (Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ B = 0). ΠΠ»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΌΠΌΠ° Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ², Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ .
ΠΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΈΠ½ (ΠΈΠ·ΠΎΡΠΏΠΈΠ½, I), Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠ΄Π΅Ρ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ (n) ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΠ΅: n = 2 I+1. Π ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΈΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ.
Π§Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ — ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ : Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΠΊΠ°, ΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ, ΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°. ΠΠ»Ρ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌ, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²Π²Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π΄Π»Ρ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΈΡ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΌΡ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ).
ΠΠ°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΉ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π , ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½Π°Ρ Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ², ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΠΈ: Π ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ =1.
ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠΈΠ½, Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π°ΡΡΠ΄, ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΈ Ρ. Π΄.).
Π‘ΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡ (S), ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅ (Π½ΡΠ»Π΅Π²ΠΎΠ΅, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅) ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ. Π‘ΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΡ. ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ Ρ S0? Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ. Π‘ΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ , Π½ΠΎ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ (Π½Π° 1) Π² ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ.
«ΠΡΠ°ΡΠΎΡΠ°» («ΠΏΡΠ΅Π»Π΅ΡΡΡ»), ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ; ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΌ. ΠΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ «ΠΊΡΠ°ΡΠΎΡΡ» ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ b-ΠΊΠ²Π°ΡΠΊ. ΠΠ΄ΡΠΎΠ½Ρ Ρ Π½Π΅Π½ΡΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «ΠΊΡΠ°ΡΠΎΡΡ» Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ «ΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²ΡΠΌΠΈ» («ΠΏΡΠ΅Π»Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ»), ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΠ΅.
«ΠΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅» (ΡΠ°ΡΠΌ, ΡΠ°ΡΠΌ), ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΈ); ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΡ , Π½ΠΎ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. Π§Π°ΡΡΠΈΡΡ Ρ Π½Π΅Π½ΡΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅» Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ «ΠΎΡΠ°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ» ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π¦Π²Π΅Ρ, ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π³Π»ΡΠΎΠ½Ρ. ΠΠ»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. Π ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Ρ ΡΠΎΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ Ρ «ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ» ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ «ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄», ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ «ΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡ » ΡΠ°ΡΡΠΈΡ.
DΠ=Zmp+Nmn-M (Z, N)=EΡΠ²/c2,
Π³Π΄Π΅ M — ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΡΠ΄ΡΠ°, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Z ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ N Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²; mp, mn — ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π° ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ»Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π½Π΅Π±ΡΠ΅ΠΆΠΈΠΌΠΎ ΠΌΠ°Π»Π°.
Π‘ΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ, Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ Π½Π΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ . ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ — Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°, ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΡΠΈΡ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²Ρ Π»ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΡΠ³Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²; Π½Π°ΠΏΡ., ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ.
Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ SU
ΠΡΠΊΡΡΡΠΈΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ, ΡΡΠΎ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Ρ Π² Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ, Π½ΠΎ Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π°ΡΡΠ΄Π°ΠΌΠΈ — Ρ. Π½. ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, 8 Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ 1/2 ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡ. ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ: Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Ρ N (ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½) Ρ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ I = 1/2 ΠΈ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ Y = 1, S-Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½Ρ (S+, S0, S-) c I = 1, Y = 0, L-Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½ Ρ I = 0, Y = 0, X-Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½Ρ (X0, X-) Ρ I = 1/2, Y = - 1 ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Ρ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅Ρ — ΠΎΠΊΡΠ΅Ρ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ². Π ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅Ρ (Π΄Π΅ΠΊΠ°ΠΏΠ»Π΅Ρ) ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ 3/2 ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ; ΡΡΠΎΡ ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ D (D++, D+, D0, D-) Ρ I = 3/2, Y = 1, ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ S* (S+*, S0*, S-*) c l = 1, Y = 0, ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΡ X* (X0*, X-*) Ρ I = 1/2, Y = - 1 ΠΈ W- = Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠΎΠ½ Ρ I = 0, Y = - 2. ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π² ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡΡ ΠΈ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, p-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ (p+, p0, p-) Ρ I = 1, Y = 0, K-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ (K+, K0, K-, K0) Ρ I = 1/2, Y = ± 1 ΠΈ h-ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ c I = 0, Y = 0 ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡΡ Π² ΠΎΠΊΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ 0 ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΎΡ ΠΆΠ΅ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠΏΠ»Π΅Ρ, Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π°, ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π‘. Π²., Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ «ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠΈΡ » ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ, Π° ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π‘. Π². ΡΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Ρ. Π½. «ΡΠ²Π΅ΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ» Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ «ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ» Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ.
ΠΠ²Π°ΡΠΊΠΈ ΠΠ²Π°ΡΠΊΠΈ — Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ Π²ΡΠ΅ Π°Π΄ΡΠΎΠ½Ρ (Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Ρ — ΠΈΠ· ΡΡΠ΅Ρ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΎΠ², ΠΌΠ΅Π·ΠΎΠ½Ρ — ΠΈΠ· ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ° ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ°). ΠΠ²Π°ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ ½, Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ 1/3, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°ΠΌΠΈ -2/3 ΠΈ +1/3 Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ «ΡΠ²Π΅Ρ». ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ (ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ) ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ 6 ΡΠΈΠΏΠΎΠ² («Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΎΠ²») ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΎΠ²: u, d, s, c, b, t. Π ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ Π½Π΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΈΡΡ.
ΠΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Ρ Π½ΡΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠΌ 1, ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π³Π»ΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠ°ΠΌ, Π³Π»ΡΠΎΠ½Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΉ «ΡΠ²Π΅Ρ».
ΠΠ°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΠΈ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½Π° ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½Π°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΌ ΠΊΡΠ°Π΅ ΡΡΠΎΠ½ΡΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΡΠΎΠ½ — ΡΡΠΎ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π±Π°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ· ΠΎΠ±Π΅ΠΈΡ ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Ρ Π²ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΄ΡΠ°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ .
ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π³Π»ΡΠ½ΡΡΡ Π² ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π°Π΄ΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΈΠ· ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΎΠ². ΠΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ΅ Π΅ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠΎΠΈΡ Π²ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ.
ΠΠ΅ ΡΠ°ΠΊ Π΄Π°Π²Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½Π°Ρ «ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ Π·Π°ΡΠ½ΡΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ». Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π΅ΠΉ Π½ΠΈ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ.
Π. ΠΠΊΠΎΡΡΠ°, Π. ΠΠΎΠ²Π°Π½, Π. ΠΡΡΠΌ «ΠΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ», Π. ΠΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, 1981;
Π. Π ΠΎΠ·Π΅Π½ΡΠ°Π»Ρ «ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ», Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1984;
Π. ΠΡΡ ΠΈΠ½ «ΠΠ°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ°», Π. ΠΠ½Π΅ΡΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1985
ΠΠΎΠ³ΠΎΠ»ΡΠ±ΠΎΠ² Π.Π., ΠΠ΅Π΄Π²Π΅Π΄Π΅Π² Π. Π., ΠΠΎΠ»ΠΈΠ²Π°Π½ΠΎΠ² Π. Π., ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π., 1958;
ΠΠΎΠ³ΡΠ½ΠΎΠ² Π. Π, ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, «Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΡΠ° (ΠΠ§ΠΠ―)», 1974, Ρ. 5, Π². 3;