Π‘ΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ.
ΠΠ±ΡΠ°Ρ ΠΈ Π½Π΅ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Ρ
ΠΈΠΌΠΈΡ
ΠΠ½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ Cu (II) Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΡ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠΈΡ. 19.2). Π Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Cu (I), ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²Ρ Π»ΠΈΡΡ ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Cu (I), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² Π½Π΅ΠΉ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ. ΠΠ±ΡΠ°Ρ ΠΈ Π½Π΅ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π² ΡΡΠ΅Ρ ΠΈΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Cu (I) ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ², ΡΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ.
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
Cu (I) — </<sup>10-ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³Ρ ΡΠ°ΡΠΈΡ. | Π’Π΅ΡΡΠ°ΡΠ΄ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅: Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π‘ΠΈ1(Ρ) ΠΈΠ»ΠΈ [Cu (CN)J3_ |
Cu (II) — ^-ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ. | ΠΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ: Π² ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π΅ Π‘ΠΈΠ, ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°Ρ [CuClJ2-; ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΄Ρ Ρ Π΄Π²ΡΠΌΡ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π½Ρ-ΡΠ²ΡΠ·ΡΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Π² [Π‘ΠΈ (Π20)6]2+, Π‘ΠΈΠ‘12(Ρ). |
ΠΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (I) Π‘ΠΈ20 ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡ 200 Π΄ΠΎ 375 Β°C ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ:
Π‘ΠΈ20 ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌ. Π‘ΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ Π΅ΠΌΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ Cu (I).
Π‘ΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Ρ ΠΈ Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½Ρ. ΠΠΊΡΠ°ΡΠΊΠ°, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ , ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠΉ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° Π·Π°ΡΡΠ΄Π°.
Π Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Cu (I), ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²Ρ Π»ΠΈΡΡ ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Cu (I), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² Π½Π΅ΠΉ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡ, — CuCl ΠΈΠ»ΠΈ CuCN.
ΠΡΠ΅ΠΌΡ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Π° Π‘ΠΈ+ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ, Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Cu (II) Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ V (II) ΠΈΠ»ΠΈ Π‘Π³ (Π) ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π°, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΎΠ².
Π₯Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ ΠΈ Π±ΡΠΎΠΌΠΈΠ΄ Cu (I) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π‘ΠΈ (Π) Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΠΌΠ΅Π΄ΡΡ. ΠΡΠΈ ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π±Π΅Π»ΡΠΉ CuCl ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ»ΠΎ-ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠΉ CuBr. Π‘ΠΈ1 ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Cul2. Π€ΡΠΎΡΠΈΠ΄ Π΄Π»Ρ Cu (I) Π½Π΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½. ΠΠ°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄Ρ Cu (I) Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π² ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΊΠ΅ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄-ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² [CuCl2]", [Π‘ΠΈΠ‘13]2 ΠΈ [Π‘ΠΈΠ‘14]3". ΠΠ»Ρ Cu (I) Π°ΠΊΠ²Π°ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ ΠΈ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΡ Π½Π΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ, Π½ΠΎ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»ΡΠΊΡΡ [Cu (NH3)9]+. ΠΡΠΈΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Cu (I) ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Π² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ :
ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Cu (I) Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π΄ΠΈΡΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ:
ΠΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) Π‘ΠΈΠ — ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Cu (N03)2 ΠΈΠ»ΠΈ Π‘ΠΈ (ΠΠ)2:
ΠΡΡΠ΅ 800 Β°C Π‘ΠΈΠ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ Π‘ΠΈ20.
Π‘ΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ +2 Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ. ΠΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°Π²Π½Ρ 4 ΠΈ 6.
ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) Π‘ΠΈ (ΠΠ)2 — Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π³ΠΎΠ»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, Π²ΡΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π‘ΠΈ2+ ΠΏΡΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π½Π° Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ΅ΠΉ.
Π‘ΠΈΠ ΠΈ Π‘ΠΈ (ΠΠ)2 ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°ΠΌΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²: ΠΎΠ½ΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡΡ Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°Ρ , Π° Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΎΠΊΡΠΏΡΠ°ΡΡ (Π) [Cu (OH)J2+:
ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ Π² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ΅ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-ΡΠΈΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π° [Cu (NH3)J2+:
ΠΡΠ΄ΡΡΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π‘ΠΈ (ΠΠ)2 ΡΠΎ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ (Π‘ΠΈΠΠ)2Π‘ΠΡ.
Π ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΠΌ ΡΠΎΠ»ΡΠΌ Cu (Il) ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ CuCl2-2H20, Cu (N03)2 6H20 ΠΈ CuS04 β’ 5Π20. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ Cu (II) ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΡ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎ ΡΠΈΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°.
Cu (II) ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΡ Ρ ΠΈΠΎΠ΄ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ:
ΠΡΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ S02 Π½Π° ΠΊΠΈΠΏΡΡΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡ Π‘ΠΈ (Π‘Π3Π‘ΠΠ)2 Π² ΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π‘ΠΈ2+ Π² Π‘ΠΈ+:
Π Π°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ CuC03, Π‘ΠΈ (ΠΠ)2 Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ½Π΅-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΊΠ²Π°-ΠΈΠΎΠ½Π° [Π‘ΠΈ (Π20)6]2+. Π’Π°ΠΊΡΡ ΠΆΠ΅ ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Cu (N03)2 *6H20.
Π Π°ΠΊΠ²Π°ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ΅ Π΄Π²Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π»ΡΡΠ΅ ΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ . ΠΠ· ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ CuS04 β’ 5Π20, Π³Π΄Π΅ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ Π‘ΠΈ2* ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π90 ΠΈ Π΄Π²Π΅ SO2- ΠΏΠΎ ΠΎΡΠΈ. ΠΡΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΌΠΎΡΡΠΈΠΊΠ°, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π20 ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΈ S02~-rpyiniy (ΡΠΈΡ. 19.1).
Π ΠΈΡ. 19.1. Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ CuS04-5H20.
ΠΡΠΈ Π΄Π΅Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π±Π΅Π·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ CuS04.
Π Π°ΠΊΠ²Π°ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ²: [Cu (H20)5NH3]2+, [Cu (H20)4(NH3)2]2+ ΠΈ Ρ. Π΄.
ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΏΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» NH3 Π·Π°ΡΡΡΠ΄Π½Π΅Π½ΠΎ.
ΠΠ΅ΡΡΠΌΠ° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π‘ΠΈ (Π) ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ, Π³Π΄Π΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ — ΠΠ2: ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠΈΠ½ NH2—Π‘Π.;—Π‘Π2—NH.; ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ
Π‘ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΠ΅ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ, ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π³Π»ΡΠ±ΠΆΠ΅. ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Π² ΡΡΠ΄Ρ ΠΠ2 —? NH3 —? ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠΈΠ½, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΠ³Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ· Π΄Π°Π»Π΅ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π² ΡΡΠ΅Π΄Π½ΡΡ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠ°.
Π₯Π΅Π»Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ [Π‘ΠΈ (Π΅ΠΏ)(Π20)4]2+ ΠΈ [Cu (en)2(OH2)2]2+, Π³Π΄Π΅ Π΅ΠΏ — ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠΈΠ½, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π‘ΠΈ (Π) Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ — Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎΠΌ:
ΠΠ½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ Cu (II) Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΡ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠΈΡ. 19.2).
Π ΠΈΡ. 19.2. ΠΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΈΠ· ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ»Ρ
ΠΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Cu (I) ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Cu (II) Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΠ΅. ΠΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Cul3, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π±ΡΡΡΡΠΎ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Cul. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ Cu (CN)2 ΠΈ Cu (SCN)2:
ΠΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅:
- 1) Π»Π΅ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠ»Π°ΠΌΡ Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π³ΠΎΡΠ΅Π»ΠΊΠΈ Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ-Π³ΠΎΠ»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΡΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ;
- 2) ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ (Π) ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-ΡΠΈΠ½ΠΈΠΉ ΡΠ²Π΅Ρ:
ΠΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ. ΠΠ΅Π΄Ρ — ΡΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ (ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΉ) ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ. ΠΡΠ΄ΡΡΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΈ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, ΠΌΠ΅Π΄Ρ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π·ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΊΠ°Π½Π΅Π²ΠΎΠ΅ Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΈΠ³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ, ΡΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ², Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΆΠΈΡΠΎΠ², ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½. ΠΡΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ΅ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ Π² ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΎΠ±ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π°Π½Π΅ΠΌΠΈΡ. ΠΠ΅Π΄ΡΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ CuS04 β’ 5Π20 Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΠΎ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π²ΡΠΆΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°.