ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ
Π ΠΈΡΠ°ΡΠ΄ Π₯Π°ΡΡΠΈΡ Π² ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π΅ «ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ» ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Ρ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΈ. ΠΠ½ ΡΡΡΠΎΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΡ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡ Π²Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΉ (ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ … Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π ΠΈΡΠ°ΡΠ΄ Π₯Π°ΡΡΠΈΡ Π² ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π΅ «ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ» ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Ρ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΈ. ΠΠ½ ΡΡΡΠΎΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΡ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡ Π²Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΉ (ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ , ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ).
«Π‘ΠΠ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΡΠΊΠΈ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ±ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠ»Π°ΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ Π°Π³Π΅Π½ΡΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠ°Π·Ρ. ΠΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΈΠΏ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΠΊ — ΡΡΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π‘ΠΠ ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ»[1].
ΠΠ°Π»Π΅Π΅ Π . Π₯Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½Ρ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠ½ ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ.
- 1. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (social learning theory), Π±Π°Π·ΠΈΡΡΡΡΠ°ΡΡΡ Π½Π° Π±ΠΈΡ Π΅Π²ΠΈΠΎΡΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Ρ. Π΅. Π½Π° ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ (S—R).
- 2. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (cultivation theory), ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ Π½Π° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π‘ΠΠ, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΈΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ Π½Π°ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ (mainstreaming), Ρ. Π΅. Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ΠΎΠ² Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π½Π° ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ»ΠΎ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΌΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ° ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠΈΡ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΡΡΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ, ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠ°.
- 3. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, Π°ΠΊΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ Π‘ΠΠ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π½Π°ΡΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΠΈ Π½Π°ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π² Π½Π΅ΠΌ.
- 4. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ΄Π°ΡΡΠ°Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ Π‘ΠΠ.
- 5. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ «Π½Π°Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΈ Π΄Π½Ρ», ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ Π½Π° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈ Π²Π½ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ° ΠΊ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
- 6. ΠΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ (ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠ°Ρ) ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ, Π±Π°Π·ΠΈΡΡΡΡΠ°ΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ, Ρ. Π΅. Π»ΡΠ΄ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡΠ²Π°ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΡΡ Π΅Π΅ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Ρ Π½ΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠΌ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ Π΅Π΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΡ. ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΡΡ Π΅ΠΌΠ°» Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΡΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΡ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΡΠΌΠ° ΠΎ Π»ΡΠ΄ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡΡ .
Π‘ΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Ρ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ Π. Π. Π‘ΠΈΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°, Π. Π. ΠΡΠ½Π΄Π°ΡΠΈΠ½Π° ΠΈ Π . Π₯Π°ΡΡΠΈΡΠ°, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π²ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎ-ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³Ρ. Π’ΠΎ, ΡΡΠΎ Π°Π²ΡΠΎΡΡ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ «ΠΠΎΠ±Π΅Π΄Π° Π±Π΅Π· ΠΏΠΎΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ» ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌ, Π΄Π»Ρ Π . Π₯Π°ΡΡΠΈΡΠ° Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅, ΠΈ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ. Π ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΡ Π΅ΠΌΠ° Π . Π₯Π°ΡΡΠΈΡΠ°, Π²ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ Π² ΡΠ°Π·ΡΡΠ΄ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°.
Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π . Π₯Π°ΡΡΠΈΡΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΉΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΠ°ΠΏΠ°Π΄Π΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ.
ΠΡΠΎΡ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΈ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ»ΠΈΠ½Π³Π²ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ NLP (Π. ΠΡΠΈΠ½Π΄Π΅Ρ, Π . ΠΡΠ½Π΄Π»Π΅Ρ ΠΈ Π΄Ρ.)[2]. ΠΠ½Π° Π°ΠΊΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±Π΅Π· ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΠΎΠ² Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ° Π² ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄Π° ΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ. ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ.
NLP ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅. Π ΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠ΅ ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π΅ Π. Π. Π‘ΠΈΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°, Π. Π. ΠΡΠ½Π΄Π°ΡΠΈΠ½Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ»ΠΎΡΡ Π±Π΅Π· ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΡ NLP-ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· Π΅Π΅ Π°Π²ΡΠΎΡΠΎΠ² Π‘ΠΈΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π» NLP Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ Π. ΠΡΠΈΠ½Π΄Π΅ΡΠ°. ΠΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΎΠ½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΠΌΡ «ΠΠΌΠΈΠ΄ΠΆ-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ», Π² Π·Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅, ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ NLP.
ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΊ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ°ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΡΡ ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΈΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΆΡΡΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ.
- [1] Π₯Π°ΡΡΠΈΡ Π . ΠΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ. Π‘ΠΠ±.: ΠΠ ΠΠΠ-ΠΠΠ ΠΠΠΠΠ, 2002.
- [2] Π‘ΠΌ.: ΠΡΠ½Π΄Π»Π΅Ρ Π . ΠΠ· Π»ΡΠ³ΡΡΠ΅ΠΊ — Π² ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡ: ΠΠ΅ΠΉΡΠΎΠ»ΠΈΠ½Π³Π²ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅: ΠΏΠ΅Ρ. Ρ Π°Π½Π³Π». / ΠΡΠ½Π΄Π»Π΅Ρ R, ΠΡΠΈΠ½Π΄Π΅Ρ Π. ΠΠΎΡΠΎΠ½Π΅ΠΆ: ΠΠΎΠ΄ΡΠΊ, 1994. (ΠΡΠΈΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉΠ²ΠΎΠ»Π½Ρ) ΠΈ Π΄Ρ.