ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°
Π‘ΠΊΠ΅Π»Π΅Ρ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Ρ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏ (cranium). ΠΠ΄Π½ΠΈ ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π³ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ, Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ — ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ.
Π ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ΅ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π΄Π²Π° ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π°, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ
ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΠΌ. ΠΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏ (neurocranium) ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² ΡΡΠ²ΡΡΠ². Π Π½Π΅ΠΌ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΄ (calvaria) ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (basis). ΠΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏ (viscerocranium) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² ΡΡΠ²ΡΡΠ² ΠΈ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΠΎΠ² Π΄ΡΡ
Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ.
ΠΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· 8 ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ: ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΡ
— ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈ Π²ΠΈΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΡ
— Π·Π°ΡΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ, Π»ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ, ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΡΠΎΠΉ. Π Π»ΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ 13 ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
Π½ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡΡΡ, ΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ·ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΡΡΠΈ — Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΠ΅, Π° Π²Π΅ΡΡ
Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡΡΡ, ΡΠΊΡΠ»ΠΎΠ²Π°Ρ, Π½ΡΠ±Π½Π°Ρ, ΡΠ»Π΅Π·Π½Π°Ρ, Π½ΠΎΡΠΎΠ²Π°Ρ ΠΈ Π½ΠΈΠΆΠ½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ½Π° — ΠΏΠ°ΡΠ½ΡΠ΅.
ΠΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΡΠ΄ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. Π ΠΊΠΎΡΡΡΡ
ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ°, ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ
Π΅Π³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΄, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΡΡ ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ Π³ΡΠ±ΡΠ°ΡΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, Π½ΠΎΡΡΡΠ΅Π΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΡ (diploe). ΠΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°Π½ΠΎ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅Π½Ρ.
ΠΠ°ΡΡΠΆΠ½Π°Ρ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠ° ΡΠ²ΠΎΠ΄Π° (lamina externa) Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠ°Ρ, ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π½Π°Π΄ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΠΉ (periosteum) [1, Ρ. 65].
ΠΠ°Π΄ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΠΉ Π΄Π»Ρ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ (1Π°ΡinΠ° interna) ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄Π°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ° Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. ΠΠ½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠ° ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΡΠΎΠ½ΠΊΠ°Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΠΈ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½Π° Ρ
ΡΡΠΏΠΊΠ°Ρ ΠΈ Π»ΠΎΠΌΠΊΠ°Ρ. ΠΡΠΈ ΡΡΠ°Π²ΠΌΠ°Ρ
ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° Π΅Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ.
ΠΠ°Π΄ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΠ° ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Ρ ΠΊΠΎΡΡΡΠΌΠΈ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ², Π° Π½Π° ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ½Π° ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΊΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΡΡΡ
Π»ΠΎ ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π½Π°Π΄ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ
ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡΠΈ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π½ΠΎΠΉΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π³Π΅ΠΌΠ°ΡΠΎΠΌ.
ΠΠ½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ
Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π²Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ·Π²ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π°ΠΌ ΠΈ Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄Π°ΠΌ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄Ρ — ΡΠ»Π΅Π΄ ΠΏΡΠΈΠ»Π΅Π³Π°Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΊΠΎΡΡΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΡΠΎΠ² ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. Π Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ
ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠΈΡ, ΡΠ»ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡ
ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΌΠΈΡΡΠ°ΡΠ½ΡΡ
Π²Π΅Π½, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΠΈΡ
ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²Π΅Π½ΠΎΠ·Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ½ΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΆΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅Π½Ρ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Ρ.
Π‘Π°ΠΌΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ
ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠΈΠΉ — ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ΅. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ°: Π»ΠΎΠ±Π½Π°Ρ, ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΡΠ°Ρ, ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½Π°Ρ, Π²ΠΈΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ
Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡΡΡ — ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΡΡΠ»Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ
ΠΎΠΌ. ΠΡΠΈ ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ
ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ.