Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ENaC Π² ΠΏΠΎΡΠΊΠ°Ρ
ΠΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π° Π²Π½Π΅ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ (Π ΠΈΡ. 13). ΠΠΎΡΠΊΠΈ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΠΊ Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² Π½Π΅ΠΉ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠ°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, ΠΏΡΠΈ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ² Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡ
Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈ, ΡΠΎΡ
ΡΠ°Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°. Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠΎΠ½. ΠΠ΅ΡΡΠΎΠ½ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΊΠ»ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ° Ρ Π±ΠΎΡΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΠΏΡΡΠ»ΠΎΠΉ, ΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ°, ΠΏΠ΅ΡΠ»ΠΈ ΠΠ΅Π½Π»Π΅, Π΄ΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ° ΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ.
Π ΠΈΡ. 13. ΠΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ
ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΡΡ
ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π² Π½Π΅ΡΡΠΎΠ½Π΅. ΠΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π§Π΅ΡΠ½ΡΠΌ — ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅. (ΠΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΈΠ· Π¨ΠΌΠΈΠ΄Ρ, Π’Π΅Π²Ρ, 2005)
ΠΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠΌ, ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡ Na+. ΠΠ±ΡΡΠ½ΠΎ, Π² ΠΏΠΎΡΠΊΠ΅ ΡΠ΅Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ 99% ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Na+, ΠΎΡΡΠΈΠ»ΡΡΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π² ΠΊΠ°ΠΏΠΈΠ»Π»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΠ»ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ΅ (Π ΠΈΡ. 14). ΠΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Na+. 60−70% Na+ ΡΠ΅Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅, 15−25% - Π² ΠΏΠ΅ΡΠ»Π΅ ΠΠ΅Π½Π»Π΅, 5−10% - Π² Π΄ΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅ ΠΈ 1−2% Π² ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ΅. Π ΡΠ΅Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΠΈ Na+ Π² ΠΏΠΎΡΠΊΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΡΠ΅ Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Na+/H±ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΈΠΊ, Π² ΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅, Na+/K+/Cl—-ΠΊΠΎ-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ»Π΅ ΠΠ΅Π½Π»Π΅, Na+/Cl—ΠΊΠΎ-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Ρ Π² Π΄ΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ΅, ENaC, Na+/K±ΠΠ’Π€Π°Π·Π°, ΡΠ½Π°Π±ΠΆΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° Na+ (Sahay M. et al., 2007) (Π ΠΈΡ. 15).
Π ΠΏΠΎΡΠΊΠ΅ ENaC Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠΊΡΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ Na+, ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ K+ Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π·Π°, ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ-ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠ°. ΠΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ENaC Π² ΠΏΠΎΡΠΊΠ΅, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ, Π² ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΡΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ°Ρ
, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² Π΄ΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΈΠ·Π²ΠΈΡΡΡ
ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ°Ρ
(Rossier et al., 2013) (Π ΠΈΡ. 15). Π ΡΠ΅Ρ
ΠΆΠ΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ
ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΡΡ V2-ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡ ΠΈ Π°ΠΊΠ²Π°ΠΏΠΎΡΠΈΠ½-2. ΠΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ENaC ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡ-ΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠ° ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π½Π° ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°Ρ
ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ENaC-ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ
Π±Π΅Π»ΠΊΠ°Ρ
(Loffing J. et al., 2001) Π Π΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ENaC Π² ΠΏΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ²: Π²Π°Π·ΠΎΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π° ΠΈ Π°Π»ΡΠ΄ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ½Π° (Loffing J. et al., 2000). ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΡΠΈΡ
Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ², Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ENaC Π½Π° Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π΅ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ (Butterworth M.B. et al., 2009). ΠΠ°Π·ΠΎΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ENaC Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π²Π΅Π·ΠΈΠΊΡΠ» ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ
ENaC Ρ Π°ΠΏΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½ΠΎΠΉ (Butterworth M.B. et al., 2005). ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π°Π·ΠΎΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π°, ENaC ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ½Π΄ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ·Ρ Ρ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ
Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Ρ ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠΈΡΠΊΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ Π²Π΅Π·ΠΈΠΊΡΠ»Ρ. ΠΠ»ΡΠ΄ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ENaC Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ
ΠΈ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ
ΠΌΠ΅Ρ
Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² (Thomas et al., 2007). ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π°Π»ΡΠ΄ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ½ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ENaC Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ½Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ENaC, ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° ΠΊΠΈΠ½Π°Π·Ρ SGK1, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Nedd4 (Debonneville C. et al., 2001). ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎ-ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ENaC ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠΌ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌ (ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌ ΠΠΈΠ΄Π΄Π»Π°, ΠΏΡΠ΅Π²Π΄ΠΎΠ³ΠΈΠΏΠΎΠ°Π»ΡΠ΄ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΌ I ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈ Π΄Ρ.).