ΠΠ½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡ.
ΠΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ Π»ΠΎΠΊΡΡΠ°ΠΌ
FAO (Food and Agricultural Organization — ΠΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎ-Π·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΠΠ) ΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½Π°, ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ Π°Π³ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΈ. Π ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠΌΠ°ΡΠ° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ, ΡΡΠΎΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡ. ΠΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ Π»ΠΎΠΊΡΡΠ°ΠΌ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ Π΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ
Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Π° (ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ°), Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ²ΠΎ-Π»ΡΡΠΈΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΊΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², Π° ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΈΠ½Ρ ΡΠΎΠ½Π½ΠΎ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΉΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ²Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠΌ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠΌ, Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
FAO (Food and Agricultural Organization — ΠΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎ-Π·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΠΠ) ΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½Π°, ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ Π°Π³ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΈ. Π ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠΌΠ°ΡΠ° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ, ΡΡΠΎΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½Ρ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±Π΅Π·ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ". [ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π³Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π±Π°Π½ΠΊ…, 2013]. ΠΠΈΡΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π° Π½Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ², ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ — ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [ΠΠΎΠΊΡΡΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ…, 2014].
ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ «ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ» Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΎ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΡΠΎΡΡΠΌΠ΅ «ΠΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠ° Π΄Π½Ρ Π½Π° XXI Π²Π΅ΠΊ». Π ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅Π½ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π°, Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ°Π½, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±Π΅Π·ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ΡΡ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΠ· ΠΏΠΎΡΡΠΈ 100 ΡΡΡΠ°Π½ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΠΠ΅ΠΆΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ ΠΏΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π°, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ «ΠΠ»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ»Π°Π½Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ». ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ»Π°Π½ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡ Π² 2007 Π³ΠΎΠ΄Ρ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅. [ΠΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ…, 2014].
ΠΠΎΠ΄ «Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ΠΌ» Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ «ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π½Π° ΡΡΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ: Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ (ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² — Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ), Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ (ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π² ΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ) ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ» [ΠΠ΅Π±Π΅Π΄Π΅Π²Π°, ΠΡΠΎΠ·Π΄ΠΎΠ², ΠΡΠΈΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΈΠΉ, 2004].
ΠΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠΌ Π΄ΠΎΠΊΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΡΡΠΎΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ «ΠΠΎΠ½-Π²Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΎ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ» ΠΠΠ [ΠΠΎΠ½Π²Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΎ…, 2014]. ΠΠ½Π° ΡΡΡΠΊΠΎ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ «ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΈ Π·Π΄ΡΠ°Π²ΠΎΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠ°ΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠΌ ΠΈ ΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ „ΠΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ“ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π»ΡΠ±ΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°». ΠΠ°ΠΊ Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π΅ΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ.
ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ°ΠΌ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ [ΠΠ»ΡΡΡ ΠΎΠ², 2003]. ΠΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ, Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°. ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅, Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠ², Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ:
- — ΡΡΠ΅Π΄Π½ΡΡ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ·ΠΈΠ³ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ.
- — ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ Π½Π° Π»ΠΎΠΊΡΡ.
- — Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ (Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ).
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°-ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π°, ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Ρ Π²Π½ΠΎΡΠΈΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΡ. Π£Π·ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΡ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ. ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ «ΡΠΊΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½Π±ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ½Π³Π°» ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ ΠΎΡΡΠ°Π½Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π½Π°-ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ.
ΠΠ° ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠΎΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ½Π³Ρ ΠΈ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΠΠ-ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ½Π³Ρ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΎΠ½Π΄Π° ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡ Roslin Institute (Edinburg) — «Genetic Diversity in Cattle»). Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π° ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° ΠΏΠΎ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌΠ° Bos taurus [ΠΠ΅Π½Π΄ΠΆΠΈΠ΅Π²Π°, Π‘ΡΠ»ΠΈΠΌΠΎΠ²Π°, 2012]. Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΡΡΡΠΎ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ±Π΅Π΄Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΎΠ½Π΄Π° ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° (ΠΠ Π‘) ΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ . Π’Π°ΠΊ, ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠΉΠΊΠΎ Π. Π. ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° Π² Π ΠΎΡΡΠΈ Π² Π₯Π₯ — Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XXI Π²Π΅ΠΊΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ ΠΏΠΎ ΠΏΡΡΠΈ Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠΏΠΎΡΡΠ° Π½Π°Π΄ ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΡΠ° [ΠΠΎΠΉΠΊΠΎ, 2009]. ΠΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° Π² IXX — Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XX Π²Π΅ΠΊΠ° Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Π»ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ. Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ Π₯Π₯ Π²Π΅ΠΊΠ° ΡΡΡΠ°Π½Π° ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠ»Π° Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΡΡΡΡΠΊΠΈΠΉ, ΡΠΈΠ±ΠΈΡΡΠΊΠΈΠΉ, Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠΊΠ°Π²ΠΊΠ°Π·ΡΠΊΠΈΠΉ, ΠΊΡΠ±Π°Π½ΠΎ-ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ, ΡΡΠ±Π°ΡΠ΅Π²ΡΠΊΠΈΠΉ, ΠΌΠΎΠ½Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΈΠΉ, ΠΌΠ°Π½ΡΡΠΆΡΡΡΠΊΠΈΠΉ, Π°Π»ΡΠ°ΠΉΡΠΊΠΈΠΉ, ΠΏΠ΅ΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΊΠΎΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 30 ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΈ ΠΎΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠΉ ΠΠ Π‘. ΠΠ· 22 ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π²ΠΎΠ΄ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ Π Π€ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°ΠΌ, ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Ρ (ΡΡΠΈΠ½ΡΠΊΠ°Ρ, Π»Π΅Π±Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠΊΠ°Ρ, Π±ΡΡΡΠ΅Π²ΡΠΊΠ°Ρ) ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π»ΠΈ, Π΄Π΅Π²ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π½Π° Π³ΡΠ°Π½ΠΈ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π² Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΌΠΈΡΠ°Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠ΅Π³Π°ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡ Π΄ΡΠ΅Π²Π½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠΊΠΎΡΠ° [ΠΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ …, 2004]. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ, ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ — Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄. ΠΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° Π² ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π°Π³ΡΠΎΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ . ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠΎΡΡΠ° Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΠ Π‘. ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅.
ΠΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ΅ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅Ρ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΡ ΠΈΠΌΠΏΠΎΡΡΠ°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ³ΡΠΎΠ·Ρ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΊΡΡΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ². Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ²/Π»Π°Π½Π΄ΡΠ°ΡΡΠΎΠ², ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ, ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠ·ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΡΡΡΠ΄Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΠ°Ρ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΡ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ (Π‘ΡΠΎΠ»ΠΏΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΉ, 2010]. ΠΠ°Π³Π»ΡΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π²ΡΠΏΠ»Π΅ΡΠΊ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ Π»Π΅ΠΉΠΊΠΎΠ·ΠΎΠΌ ΠΈ Π½Π΅ΠΊΡΠΎΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΎΠ·ΠΎΠΌ Π² ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅, Π΄ΠΎ 40−50% ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΠ° [Π§Π΅ΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Π², 1997]. ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊ ΡΡΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠΊΠΎΡΠ°. ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π. Π. ΠΡΠ·Π½Π΅ΡΠΎΠ²Π°, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ [ΠΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ…, 2014]. Π’Π°ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΡΠ°Π΄ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΄Π° Π»Π΅Ρ ΡΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ΠΉ, Π²Π½ΡΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠ°Π²Π½ΡΠΊΠΎΠ² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΠ³ΠΎΡΡΠ°ΠΌΠΈ Π±ΡΠΊΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π³ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΉ. Π’Π°ΠΊ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π±ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΎ 20−40%. ΠΠΆΠΈΠ΄Π°Π΅ΠΌΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π»Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΏΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠΆΠ΅ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄ΡΡ ΠΊ ΠΈΠ½Π±ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ½Π³Ρ.
ΠΠ° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°ΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π²Π½ΠΎ. ΠΠ΅ ΠΏΡΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°ΡΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅Ρ ΠΊΠ°ΠΏΠΏΠ°-ΠΊΠ°Π·Π΅ΠΈΠ½Π°, Π° ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΠΠ ISSR (ΠΌΡΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΎΠΊΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄) [ΠΡΠΌΠ°Π½Ρ, ΠΠ»Π°Π·ΠΊΠΎ, 1997]. ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΈΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠΎΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ½Π³Π° Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ Π΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² [ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ISSR-PCR …, 2010]. ΠΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° ΠΌΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ — ΠΊΠ°Π»ΠΌΡΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠΊΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠΎΠ½Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΎΠ½Π΄Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ, Π° Π² ΡΡΠ°Π΄Π°Ρ ΡΠΊΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠΎΠ½Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π΅ΡΠΈΡΡΠΎΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π΅Π½ ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄: Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΊΠ°Π»ΠΌΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΊΠΎΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ ΠΎΡ Π΄Π²ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎ-ΠΌΠΎΠ½Π³ΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ° ΠΈ, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΠΌ [ΠΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΎΠΊΠ»Π°Π΄…, 2009]. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΏΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π΅Π΅ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄Ρ.
ΠΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ°Π»-Π»Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π»ΠΎΠΊΡΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π±ΠΈΠΎΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ Π² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ .