ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΠ ΠΠ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ: ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ ΠΠ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ: Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Π² ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»Π° Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π° ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½-ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈΠ· Thermus… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΠ ΠΠ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ: ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ ΠΠ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅
- Π‘ΠΠΠ‘ΠΠ Π‘ΠΠΠ ΠΠ©ΠΠΠΠ
- ΠΠ»Π°Π²Π° 1. ΠΠΠΠΠ ΠΠΠ’ΠΠ ΠΠ’Π£Π Π«
- 1. 1. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ
- 1. 2. ΠΠ²Π° ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·
- 1. 3. Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΡΠ ΠΠ
- 1. 4. ΠΠ±ΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π· Ρ ΡΠ ΠΠ: ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΡΠ ΠΠ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΡ
ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ
- 1. 4. 1. In vivo ΠΈ in vitro ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ
- 1. 4. 2. Π Π°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ ΠΠ
- 1. 4. 3. ΠΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ
- 1. 4. 4. ΠΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΠ½ΠΈ-ΡΠ ΠΠ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠ² (mini- ΠΈ microhelices)
- 1. 4. 5. Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ
- 1. 4. 6. ΠΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ², ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ
- 1. 4. 7. ΠΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΡΠ ΠΠ
- 1. 4. 8. ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠ
- 1. 5. Π€Π΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Π°: ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎ-ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ
- 1. 5. 1. ΠΠ±ΡΠ°Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°
- 1. 5. 2. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Ρ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅
- 1. 5. 3. Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°
- 2. 1. ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ
- 2. 2. ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ
- 2. 2. 1. ΠΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΠΠ
- 2. 2. 2. ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΠΠ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅Π°Π·ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΈΠΊΡΠΈΠΈ
- 2. 2. 3. Π‘ΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ-ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ²
- 2. 2. 4. 32. Π -ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ ΠΏΠΎ 5'-ΠΊΠΎΠ½ΡΡ
- 2. 2. 5. Π‘ΡΡΠΏΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ°Ρ Π΄Π΅Π³ΡΠ°Π΄Π°ΡΠΈΡ ΡΠ ΠΠ Ρ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°
- 2. 2. 6. Π£Π€-ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅
- 2. 2. 7. Π§Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π½ΡΠΊΠ»Π΅Π°Π·Π½ΡΠΉ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠ ΠΠ
- 2. 2. 8. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ² ΡΠ ΠΠ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΠΊ s4U (s6G) Π½Π° Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅, Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Π‘Π’Π (ΠΠ’Π ):ΡΠ ΠΠ-Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ
- 2. 2. 9. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅
- 2. 2. 10. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·4ΠΈ-Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² ΡΠ ΠΠΡ|1Π΅ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π’4 Π ΠΠ-Π»ΠΈΠ³Π°Π·Ρ
- 2. 2. 11. ΠΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅, ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅-ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² ΠΈ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ
- 2. 2. 12. ΠΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ ΡΠΎΡΠΎΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ
- 2. 2. 13. ΠΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π΄ΠΈΠ°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅
- 2. 2. 14. ΠΡΠΊΠ»Π΅Π°Π·Π½ΡΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ
- 2. 2. 15. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Ρ ΡΠ ΠΠ
- 2. 2. 16. ΠΠ΅Π»Ρ-ΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΡΠ΅Π· Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²
- 3. 1. ΠΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ Π’. thermophilus Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ
- 3. 1. 1. ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π. coli — ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π’. thermophilus Π² ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ
- 3. 1. 2. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Ρ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π°ΠΌΠΈ Π² 19-ΠΎΠΌ ΠΈ 56-ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ
- 3. 1. 3. Π‘ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅
- 3. 1. 4. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Ρ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ
Π’ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π· (aaRS) ΡΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΡ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ ΡΠ ΠΠ. ΠΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΡΠ±ΠΎΡ ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ aaRS Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠΌ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² ΡΠ ΠΠ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ «ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ» («identity elements») ΠΈΠ»ΠΈ «ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ» («recognition elements»). Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ 20 ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ ΠΠ-aaRS ΠΈΠ· Π. coli ΠΈ Π΄Π»Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ· Π΄ΡΠΎΠΆΠΆΠ΅ΠΉ, Thermus thermophilus ΠΈ Π²ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΡ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° [1]. ΠΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ — ΡΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΉΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½Ρ-ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°, Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ². ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ΅ «ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ» ΡΠ ΠΠ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² in vivo ΠΈ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² in vitro Ρ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ [1,2], Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ± ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π°ΡΠΏΠ°ΡΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (AspRS) Π΄ΡΠΎΠΆΠΆΠ΅ΠΉ ΠΈ Π³ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (HisRS) Π. coli Ρ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠ Π²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ [3, 4]. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΡΠΎΠΆΠΆΠ΅Π²ΠΎΠΉ AspRS ΠΈ Π΅Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ tPHKAsp ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ»ΠΈ, ΠΈ ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π΅Π΅ ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° [5]. Π‘Π΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° tPHKHis Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ HisRS Ρ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠΌ Π³ΠΈΡΡΠΈΠ΄ΠΈΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ»Π°ΡΠ° [4]. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ ΠΠΠ’Π³Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° Π½Π° Π½Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ [6]. ΠΠ°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π. coli Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ ΠΠ01″ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° [7]. Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ ΠΠ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΎ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π° ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ ΠΠ-Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΡΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠ°Π½ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π· (ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ) [6, 8]. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π΄ΡΠΎΠΆΠΆΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄ΠΎΠ², ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ Π² Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΈΡΠΎΡΠΎΡΡΠ°ΡΠ°.
9]. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² Π½Π°Π±ΠΎΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ, Π½ΠΎ ΠΈ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΡ .
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ: Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Π² ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»Π° Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π° ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½-ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈΠ· Thermus thermophilus.
Π€Π΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Π° (PheRS) — ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·: ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΡΠΈΡΠΎΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° (Π°Π )2-ΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°ΡΠΈΠ²Π½Π° [10]. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌ PheRS ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΌΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ II ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·, Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ 2'-Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ» ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ±ΠΎΠ·Ρ ΡΠ ΠΠ Π΄Π»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° I [11−13]. Π’ΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° PheRS Π’. thermophilus ΠΈ Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ (ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½ΠΎΠΌ, ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅) ΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ»Π°ΡΠΎΠΌ (Phe-AMP) ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΠ³Π΅Π½ΠΎΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° (Π Π‘Π) [10, 14−16]. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ PheRS Π’. thermophilus Ρ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² [17, 18]. ΠΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠβΠ΅ Π² ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°Ρ [19−26]. Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΄Π° ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² aaRS Ρ ΡΠ ΠΠ Π½Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π½ΠΎ Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠ. ΠΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π Π‘Π ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π‘Π‘Π-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ° Π΄Π»Ρ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠ»-, Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ»ΠΈ Π°ΡΠ³ΠΈΠ½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π· (GlnRS, GluRS ΠΈ ArgRS) ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° I, Π°ΡΠΏΠ°ΡΡΠΈΠ»-, ΡΡΠ΅ΠΎΠ½ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π· (AspRS, ThrRS ΠΈ SerRS) ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° II [5,27−33]. ΠΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ 3'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠ ΠΠ-Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ aaRS (GlnRS, GluRS ΠΈ ArgRS, Π½Π΅ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ»Π°Ρ Π² ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ ΠΠ). ΠΠ»Ρ AspΠΈ Ser-ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° II ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°, Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΠ’Π ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ [30, 31, 33]. ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ Π΄Π»Ρ PheRS ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ (Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ TPHKPhe): ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π΄Π΅Π½ΠΎΠ·ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ [16]. ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² aaRS ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π½Π°ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π°Ρ [29]. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ»Π°ΡΠΎΠ² Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠ. Π’Π°ΠΊ, Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°Ρ Π»ΠΈΠ·ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ»ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·, ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ»Π°ΡΠ°, Π‘Π‘Π-ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ [34, 35]. ΠΠ»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΊ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΡΠ ΠΠ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π°ΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ²ΡΠΈΠΉΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π² ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ aaRS [36, 37].
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΡΠ±ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠ PheRS Π’. thermophilus Π½Π° ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Ρ Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΡΠ ΠΠΠ 11Π΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ ΠΠΠ 1ΠΊ Π. coli ΠΈ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠΎΡΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΠ’Π Π² ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π°ΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ PheRS Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ Π½Π° Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅.
Π’ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ»Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π² ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»Ρ Π΅Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ PheRS Π’. thermophilus s4U76-Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ ΠΈ Π΅Π΅ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² (ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ) Π² ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠ².
Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ.
1. ΠΠ»Ρ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π° ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·ΠΎΠΉ Π’. thermophilus, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄ΠΎΠ², ΠΈ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ.
— ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½Π°;
— Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ G19-C56 ΠΈ U45-G10-C25, Π²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π² ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΠ ΠΠ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ;
— U20 ΠΈ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ A26-G44, Π²Π°ΠΆΠ½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°;
— Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π±Π»ΡΠΌΠΈ ΠΈ Ρ Π73 Π½Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ;
— ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Ρ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠ Π² 100−3000 ΡΠ°Π· ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΠΊΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
2. ΠΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π°ΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π’. thermophilus Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠβΠ΅, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Ρ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡΡ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π°ΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ±ΠΎΠ·Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅), ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΠΌ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅.
— ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΠ’Π Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π° ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ Π±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΡΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π² ΡΠ°ΠΉΠΎΠ½Π°Ρ , Π½Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠΌ.
— ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΠ³Π΅Π½ΠΎΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π΄Π΅Π½ΠΎΠ·ΠΈΠ½Π° ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅, Π° ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΠ’Π Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ Π² ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ.
3. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π° ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ·Π½Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π² ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡΠΎΠ°ΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ»-ΡΠ ΠΠ-ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π’. thermophilus Π·4ΠΈ-ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ ΠΈ Π΅Π΅ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² (ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ) Π² ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΠ’Π . ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ.
— Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π½Π° ΡΡΠ°ΠΏΠ΅, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ, ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°: Π»ΡΠ±ΡΠ΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ Π'-ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π° ΡΠ ΠΠΠ Π¬Π΅ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΠ’Π , ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΈΡ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅;
— Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Ρ Π°Π½ΡΠΈΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠ°Π»ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ±ΡΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π‘ΠΏΠΈΡΠΎΠΊ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ
- Giege R., Sissler M., Florentz C. Universal rules and idiosyncratic features in tRNA identity //Nucleic Acids Res. 1998. V. 26. P. 5017−5035.
- Beuning P. J., Musier-Forsyth K. Transfer RNA recognition by aminoacyl-tRNA synthetases // Biopolymers. 1999. V. 52. P. 1−28.
- Bovee M. L., Yan W., Sproat B. S., Francklyn C. S. tRNA discrimination at the binding step by a class II aminoacyl-tRNA synthetase // Biochemistry. 1999. V. 38. P. 13 725−13 735.
- Ibba M., Sever S., Praetorius-Ibba M., Soll D. Transfer RNA identity contributes to transition state stabilization during aminoacyl-tRNA synthesis // Nucleic Acids Res. 1999. V. 27. P. 3631−3637.
- Gruic-Sovulj I., Landeka I., Soll D., Weygand-Durasevic I. tRNA-dependent amino acid discrimination by yeast seryl-tRNA synthetase // Eur. J. Biochem. 2002. V. 269. P. 52 715 279.
- Khvorova A., Motorin Y., Wolfson A. Pyrophosphate mediates the effect of certain tRNA mutations on aminoacylation of yeast tRNA // Nucleic Acids Res. 1999. V. 27. P. 4451−4456.
- Mosyak L., Safro M. Phenylalanyl-tRNA synthetase from Thermus thermophilus has four antiparallel folds of which only two are catalytically functional // Biochimie. 1993. V. 75. P. 1091−1098.
- Fraser T. H., Rich A. Amino acids are not all initially attached to the same position on transfer RNA molecules // Proc. Natl. Acad. Sei. USA. 1975. V. 72. P. 3044−3048.
- Sprinzl M., Cramer F. Site of aminoacylation of tRNAs from E. coli with respect to the 2'- or 3'-hydroxyl group of the terminal adenosine // Proc. Natl. Acad. Sei. USA. 1975. V. 72. P. 3049−3053.