Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π΅ ΠΌΠΈΡΠ°
Π XIX Π². ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ Π²ΡΡΠ°Π»Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° «ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΡΡ» Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π½Π°ΡΠΊΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ «Π·ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠΈ» ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ. ΠΡΠ»Π° ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π±Ρ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. Π XIX Π². Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, Π΄Π°Π²ΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π΅ ΠΌΠΈΡΠ° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π XIX Π². ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ Π²ΡΡΠ°Π»Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° «ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΡΡ» Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π½Π°ΡΠΊΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ «Π·ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠΈ» ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ. ΠΡΠ»Π° ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π±Ρ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. Π XIX Π². Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, Π΄Π°Π²ΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π² XIX Π². ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π» ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΉΡΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½ (ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠΆΠ΅ Π² ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ, Π°ΡΠ°Π±ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠΊΠΎΠ² Π°Π»Ρ-ΠΠΆΠ°Ρ ΠΈΠ·Π°, ΠΠ±Π½ Π‘ΠΈΠ½Ρ, ΠΠ±Π½ ΠΡΡ ΡΡ, ΠΠ±Π½ Π°Π»Ρ-ΠΠ°ΡΠΈΠ·Π° ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΠΎΠ·ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ½Π΄ΡΠ΅ΠΉ ΠΠ΅Π·Π°Π»ΠΈΠΉ ΠΈ Π£ΠΈΠ»ΡΡΠΌ ΠΠ°ΡΠ²Π΅ΠΉ), ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΅Π΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Π·Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ³Π»Π° Π±Ρ ΡΠ²ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΉΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ.
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π² ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π±ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΊΠ»Π°ΡΡΡΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π. ΠΠΈΠ½Π½Π΅Π΅ΠΌ (1735). Π’. Π¨Π²Π°Π½Π½ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ «ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ — ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, Π° Π²ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π°Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΡ ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌ»[1]. Π 1858 Π³. Π . ΠΠΈΡΡ ΠΎΠ² ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°, ΡΠΎ Π΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°, ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π³ΠΎΠ΄ Π²ΡΡΠ΅Π» ΡΠ°ΠΌΡΠΉ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΡΡΠ΄ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ XIX Π². — «ΠΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²» Π§. ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ½Π°.
ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ» Π³ΡΠ°Π½Π΄ΠΈΠΎΠ·Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΡ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΌΡΡΠ»Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ°ΠΊ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠ΅, Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌ, Π΅ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ Π½Π°Ρ[2]. Π 1859 Π³. ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ½ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π» ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° ΠΠ΅ΠΌΠ»Π΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ°. ΠΡΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈ ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° ΠΠ΅ΠΌΠ»Π΅.
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠΎΠΌ Π±ΡΠ»ΠΎ «ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΊΡΡΠ³Π³ΠΈΠ΅» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π. ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Ρ Π² 1900 Π³. ΠΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΊΡΡΠ³Π³ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΠΊΠ°, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π²ΡΠ΅Ρ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΠΈΠ· ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΠΊ-ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΠΎΠΊ. ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ΄ΠΎΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈ ΠΈΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ (Π³Π΅Π½Π΅Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ) Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ². Π 1944 Π³. Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°ΡΠΊΡΡΡΠ° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΠΠ), Π° Π² 1953 Π³. — Π΅Π³ΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π΄Π²ΠΎΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈ.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² XX Π². ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ Π³ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ 1859 Π³. (Π§. ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ½ «Π ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²»), Π° 1959 Π³., ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ ΠΏΡΠ°Π·Π΄Π½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ 100-Π»Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ±ΠΈΠ»Π΅Ρ ΡΡΡΠ΄Π° ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ½Π°. Π 1959 Π³. Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅Π΄Π΅Π½ ΠΈΡΠΎΠ³ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΌΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΏΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ XX Π². Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅Π΅ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π΅Π΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°.
Π Π½Π°ΡΠ°Π»Ρ 1960;Ρ Π³Π³. ΡΡΠ΅Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΡΠ»ΠΈ ΠΊ:
- — ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΠ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΡΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ: ΡΠ°ΠΌΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ) ΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ° Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° Π±ΠΈΠΎΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅;
- — ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ ΠΊΠΎΠ΄Π° Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ Π΄Π²ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ: ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅™ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ°, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ³ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠΎ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΠΠΠ — Π ΠΠ — Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ.
Π Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°ΡΠ²ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Π΅ΠΉ Π½Π° Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅. ΠΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π» ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΌΠΈΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ, Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈ, Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΠΌΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΠ²Π΅ΠΉΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π°ΠΌΠΈ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ Π½Π°ΡΠ°Π»Ρ ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ± Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° ΠΠ΅ΠΌΠ»Π΅ Π½Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ ΡΠΎ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ XX Π². ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΎ Π½Π°Π΄ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ: ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ± ΡΠΊΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ (Π. Π’Π΅Π½ΡΠ»ΠΈ, 1935), Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠ·Π°Ρ (Π. Π. Π‘ΡΠΊΠ°ΡΡΠ², 1942), ΠΎ Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ (Π. Π. ΠΠ΅ΡΠ½Π°Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ, 1926).
Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅ XX Π². Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΡΠΎΠ²Π½Π΅Π³ΠΎ, Π½ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ, Π° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ°Π»Π° ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π°ΡΠΊΠ° ΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π½Π° Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΎΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π΄ΠΎ Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ), ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ²: 1) ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ, 2) ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ, 3) Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°, 4) Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π· ΠΈ 5) ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ: Π² 30-Π΅ Π³Π³. ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ Π²ΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ-ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ Π. ΡΠΎΠ½ ΠΠ΅ΡΡΠ°Π»Π°Π½ΡΠΈ, Π. ΠΠ°ΡΡΡ, Π. Π Π°ΡΠ΅Π²ΡΠΊΠΈΠΉ Π±ΡΠ»Π° ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π΄Π΅Π΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Π΅ Π½Π΅ ΡΡΡΡΠΏΠ°Π»Π° Π±Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΎ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΏΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ (Π° ΡΡΠΎ ΠΈ Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ) ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ.
Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΉ ΠΈ ΠΊ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π±ΡΠ» Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠΈ Π½Π° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊ.
Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΡΡ ΡΡΠ΄ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ, Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Π½Π°ΡΠΊ, ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π° Π²ΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ (ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ) Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π³Π΄Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, Π³Π΄Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ (Ρ. Π΅. ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ° Π² Π΅Π΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ) ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΡΠ΅Π½ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΈ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΡΠΈΡΡΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΎΠΉ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΠΆ. ΠΠ΅ΡΠ½Π°Π» ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠ΅, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ΅, ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΉ. ΠΠΆ. ΠΠ΅ΡΠ½Π°Π» Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ° ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ. ΠΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈ Π³Π½ΠΎΡΠ΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ°ΡΡΡ, Π½Π΅ΠΆΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ.
Π ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ΅ «Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π»ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» Ρ 60 — 70 Π³Π³. XX Π²., ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΡΠ»Π° ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π°Π²ΡΡΡΠ°Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠ° ΠΠΆ. Π‘ΠΌΠ°ΡΡΠ° «Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ»[3]. Π‘ΠΌΠ°ΡΡ Π²ΡΡΡΡΠΏΠΈΠ» Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ, Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ½ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π» ΡΡΠΎΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ Π½Π° ΡΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ «Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½» Π½Π°ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌ Π΄Π²ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ:
- 1) ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠ΅ Π½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ (ΠΎΡ Π»Π°Ρ. nomos — Π·Π°ΠΊΠΎΠ½) ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΠΌ Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ;
- 2) ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ Π½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ Π½ΠΈ Π² ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ, Π½ΠΈ Π² ΡΠΊΡΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡΡΠ»ΠΎΠΊ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅-ΡΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ (Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ), Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌ Π² Π·Π΅ΠΌΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ .
Π 70-Π΅ Π³Π³. XX Π². Π. Π ΡΡΠ· Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ «Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» Π΄Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ Π°ΡΠ³ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π‘ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ± ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΠ½ ΠΎΡΠ½Π΅Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΠ΅Π½Π΄Π΅Π»Ρ ΠΊ ΡΠ°Π·ΡΡΠ΄Ρ «ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ » Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ. «Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π±ΡΡΡ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π½ΠΈΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊ»[4]. ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π²ΡΠ·Π²Π°Π»Π° Π² 90-Π΅ Π³Π³. XX Π². ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» Philosophy of Science Π² 1997 Π³. ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠΈΠ» Π΅ΠΉ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΡΠΏΡΡΠΊ. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ Π‘. ΠΠΈΡΡΠ΅Π»Π», ΠΠΆ. ΠΡΠ΄Π²ΠΎΡΠ΄ ΠΈ Π΄Ρ. ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ — ΡΡΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΎ Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅[5].
Π Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π² ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π’Π°ΠΊ, Π² «ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅, Π½ΠΎ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» ΡΠ°ΠΌΠ° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΊΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π°ΡΠΊΠ° ΠΎ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ; Π² ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ 16 Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ (Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½, Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ «Π²ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½ΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ», Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΠ°ΡΠ·Π΅ ΠΈ Π΄Ρ.). ΠΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΌ Π. Π Π΅Π½ΡΠ΅ΠΌ, ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ, Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ 100 Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ[6].
ΠΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΈΠ» Π. Π. Π§Π΅ΡΠ½ΠΎΠ²[7]. Π§Π΅ΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠΌ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ «ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΠΏΡΠΈΡΠ»Π° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π½Π°ΡΠΊΠ° Π½Π° ΠΏΡΡΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π. ΠΠΈΠ½Π½Π΅Ρ Π΄ΠΎ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°Π» ΠΈΠΌ ΡΠΎΡΠΌΡ Π΄Π²Π΅Π½Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ Π΅Π΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°: Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ, Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, Π»Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ, Π½ΠΎΠΌΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ. Π§Π΅ΡΠ½ΠΎΠ² ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΠ΅ΠΌΠ»Ρ, Π½Π° Π΄Π²Π΅ ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Π½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠΌΡΠΊΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠΉ: ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΈ Π³Π΅ΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΡ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ (ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠ²), ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ°Π»Π΅ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΌΠ±ΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π³Π΅ΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΠΊ Π³ΡΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ, Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ, Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡ.
ΠΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π΅ ΠΌΠΈΡΠ° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ½ΡΠ°ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅Ρ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ΅ Π²Π΅ΡΡ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°. Π ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ½ΡΠ°ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ Ρ Π½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΡΡΠ°ΡΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ.
Π ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ° ΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π΄Π²Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΊΡΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΉ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ Π½Π΅ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠΏΠ»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΎΠ·Ρ ΠΏΡΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ± ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π»Π΅ΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ². ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈΡ Π΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΡ Π² ΡΠ΅Π±Ρ Π² «ΡΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡΠΎΠΌ» Π²ΠΈΠ΄Π΅.
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ» — ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ (Π΄ΡΠ΅Π²Π½Π΅Π³ΡΠ΅Ρ. kybernetike (techne) — ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ). ΠΠΎΠ. ΠΠΈΠ½Π΅ΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ — ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π½Π°ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ Π½Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²[8]. ΠΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»Ρ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π±ΡΠ»Π° ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π° Π. ΠΠΈΠ½Π΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ: ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° — ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΠΊΠ° «ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Π΅ Π² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°Ρ »[9]. ΠΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π΄Π°Π½ΠΎΠ²Π° — Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ Π½Π°ΡΠΊΠ°. ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ»Π° Π½Π° ΡΡΡΠΊΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ΅ΠΌΠΈΠΎΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ Ρ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° 1950;Ρ Π³Π³., Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΉ, Ρ ΠΈΠΌΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΡΠ°Π»Π° ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΈΡΠ°.
Π Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ, Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ Π. ΠΠΈΠ½Π΅ΡΠ°, Π. Π. ΠΠΎΠ»ΠΌΠΎΠ³ΠΎΡΠΎΠ²Π°, Π. ΠΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠ½Π° ΠΈ Π΄Ρ.[10] ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ, ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ. ΠΠ½ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ». Π ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π. ΠΠΈΠ½Π΅ΡΠ°, ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΎΡΡΠ±Π° Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΡΠΌ Π₯Π°ΠΎΡΠΎΠΌ, Ρ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ½ΡΡΠΎΠΏΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΡΠ±Π° Ρ ΡΠ½ΡΡΠΎΠΏΠΈΠ΅ΠΉ — ΡΡΠΎ Π±ΠΎΡΡΠ±Π° Ρ ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ.
Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ — Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠΎΠΌ. Π¦Π΅Π»Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ — ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Ρ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉΡΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠΉ, ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π΅ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π΅ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ.
ΠΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΡΠ΅ΠΌΠΈΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ:
- — ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΈ, Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠ½Π°, Ρ ΠΎΡΡ ΠΎΠ½Π° ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΡΡΡΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π΅;
- — Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊ-Π»Π΅ΠΏΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠ²Π°ΡΠΊΠΈ, ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡ Π² Π½ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Ρ, ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ΄ΡΠΎ, Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π² ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ ΡΠ΄ΡΠ°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°;
Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΠΠ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, Π·Π°Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π² Π½Π΅ΠΉ, ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²; ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ;
— ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, Π³Π΄Π΅ Π½Π΅ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ·Π±ΡΠ΄ΠΈΠΌΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ — Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ (Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΌΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ) ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ[11].
ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°. ΠΡΠΎ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ΄ΡΠΎ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΠΠ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°. ΠΠ° ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΌΡΡΡΡ. ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°Π³ΡΡΠ·ΠΊΠΎΠΉ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°. Π‘ΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠ° ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. Π¦Π΅Π»ΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ° Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΠΎΡΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ΅ΠΌΠΈΠΎΡΠΈΠΊΡ, ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
- [1] Π ΠΎΠ»Π»Π΅Ρ Π. ΠΡΠΊΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. Π.: ΠΠΈΡ, 1978. Π‘. 11.
- [2] Π‘ΠΌ.: Π ΡΠ΄Π΅Π½ΠΊΠΎ Π. Π. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ // ΠΡΡΠ½Π°Π» ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ. 1983. T. 57, № 11.
- [3] Π‘ΠΌ.: Smart J. ./. Philosophy of Scientific Realism. L.: Routledge & KoganPaul, 1963. P. 53.
- [4] Π ΡΠΎΠ· Π. Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π.: ΠΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ, 1977. Π‘. 55 — 56.
- [5] Π‘ΠΌ.: Mitchell S. Dimension of Scientific Law// Philosophy of Science. 2000.Vol. 67. P. 242 — 265; Wood wart J. Law and explanation in biology invariance isthe kind of stability that matte// Philosophy of Science. 2001. № 68. P. 6; ΠΠΎΡΠ·Π΅Π½ΠΊΠΎΠ² Π. Π., Π‘Π΅Π²Π΅ΡΡΠΎΠ² Π. Π‘. Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ: ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ΅. Π. :ΠΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅, 1980.
- [6] Π‘ΠΌ.: Rensch Π. The law of Evolution// Evolution after Darvin. Chicago: TheUn of Chicago Press, 1960. P. 95— 110.
- [7] Π‘ΠΌ.: Π§Π΅ΡΠ½ΠΎΠ² Π. //. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π.: ΠΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅, 1990.
- [8] Π‘ΠΌ.: ΠΠΈΠ½Π΅Ρ Π. ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ. Π.: ΠΠ, 1958. Π‘. 31.
- [9] ΠΠΈΠ½Π΅Ρ Π. ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°, ΠΈΠ»ΠΈ Π£ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π΅. Π. :Π‘ΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΎ, 1968. ΠΠ». 1.
- [10] Π‘ΠΌ.: ΠΠ½ΠΎΡ ΠΈΠ½ Π. Π. Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΌΡΡΠ» ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°// ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ: ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ . Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1985. Π‘. 29 — 43; ΠΡΠ°Π½Π°ΡΡΠ΅Π² Π. Π. ΠΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ: ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. Π.: ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1986; ΠΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠ½ Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ° ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. Π.: ΠΠΎΡ. ΠΈΠ·Π΄-Π²ΠΎ ΡΠΈΠ·.-ΠΌΠ°Ρ. Π»ΠΈΡ., 1960; ΠΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠ½ Π. ΠΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ. Π.: ΠΠΈΡ, 1966; ΠΠΈΠ½Π΅Ρ II. ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ; ΠΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅. ΠΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°, ΠΈΠ»ΠΈΠ£ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π΅; ΠΡΠ±ΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΉ Π. Π. ΠΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΌΠΎΠ·Π³. Π.: ΠΡΡΡ. ΡΠΊΠΎΠ»Π°, 1980; ΠΠΎΠ»ΠΌΠΎΠ³ΠΎΡΠΎΠ² Π. Π. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡΠ°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠΎΠ². Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1987; Π‘Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΊ Π. Π. ΠΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΊ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΈΠ΅Π²: ΠΠ°ΡΠΊΠΎΠ²Π° Π΄ΡΠΌΠΊΠ°, 1988 Π’ΡΡ ΡΠΈΠ½ Π. Π‘. ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠ°. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ²Π΅ΡΠ΅ ΠΊΠΈΠ±Π΅ΡΠ½Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°.Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1972 Π£ΡΡΡΠ» Π. Π. ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ. Π.: ΠΡΡΠ»Ρ, 1973.
- [11] Π‘ΠΌ.: Π₯Π΅ΠΌΠΌΠΈΠΏΠ³ Π . Π. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. Π.: Π Π°Π΄ΠΈΠΎΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ, 1983; ΠΠΎΠ½Π΄ΡΠ° Π. Π. ΠΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ: Π² 2 Ρ. T. 2: ΠΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. Π‘ΠΠ±.: ΠΠ·Π΄-Π²ΠΎ Π‘.-ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠ±ΡΡΠ³, ΡΠ½-ΡΠ°, 2005.