Π ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΡ
ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π²ΡΠΈΡ
Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌ, ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ Π. ΠΠΈΠ»ΡΡΠ΅Ρ, Π½Π΅ΠΎΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π. ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ»Ρ ΠΈ Π. Π¨ΡΡΠ°, ΠΏΡΠΈΡ
ΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΠ· 3. Π€ΡΠ΅ΠΉΠ΄Π° ΠΈ Π΄Ρ. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ
ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
ΠΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌ Π. ΠΠΎΠ½ΡΠ° ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½Π°Ρ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ.
Π ΠΎΠ΄ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡ ΠΠ³ΡΡΡ ΠΠΎΠ½Ρ (1798—1857) ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ, ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΈ Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡΠ°ΡΠ½ΡΡ
Π½Π°ΡΠΊ. Π ΡΠΈΡΠ»Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ
ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΊ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ
ΠΠΎΠ½ΡΠΎΠΌ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π½Π°Π·Π²Π°ΡΡ: ΠΎΡΠΊΠ°Π· ΠΎΡ ΡΠΌΠΎΠ·ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΡ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΈ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ
ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½, Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ
Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°; ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΡΡ; ΠΎΠΏΠΎΡΠ° Π½Π° Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΡ; ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΡΠΌΠΎΠ·ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠΎΠ½Ρ Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» Π² Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΡΠΎΡ, ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, — «Π² ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π΅ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° — ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ², Ρ. Π΅. ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ
ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ
ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ»[1].
ΠΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ, ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΠΎΠ½ΡΠΎΠΌ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, Π»Π΅Π³Π»ΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΠ± ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈΡΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ Π. ΠΠ²Π°Π½ΡΠΡΠΈΡΠ°ΡΠ΄, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ ΠΠΎΠ½ΡΠ°. «Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³Π°ΠΌ, — ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ ΠΠ²Π°Π½Ρ-ΠΡΠΈΡΡΠ°ΡΠ΄, — ΡΡΠΎΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»ΡΡΡ Π½Π°Π΄ ΡΠ΅ΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ (ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅) ΡΡΡΠ΄Ρ ΠΠΎΠ½ΡΠ° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π½Π° Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅Ρ. ΠΠ±ΡΡΠ½ΠΎ — ΠΈ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, Π²Π΅ΡΠ½ΠΎ — Π²ΠΎΠ·Π΄Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΠΡΡΠΊΠ³Π΅ΠΉΠΌΠ°; Π½ΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±ΡΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° ΡΠ΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΡΠΎ Π½Π°Π΄ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΡ
ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΌΡ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅ΠΌ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ
ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
ΠΌΡ Π±Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π½Π΅ Π½Π°ΡΠ»ΠΈ Ρ ΠΠΎΠ½ΡΠ°. …ΠΠ°ΠΆΠ΅ Π² ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡΡ
Π ΡΠ΄ΠΊΠ»ΠΈΡΡ-ΠΡΠ°ΡΠ½Π° Π½Π΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ Π½Π° Π²Π΅ΠΊ ΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ½ΠΎ ΠΈ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΠΠΎΠ½ΡΠΎΠΌ»[2].
- [1] ΠΠΎΠΏΡ Π. ΠΡΡ
ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ (Π‘Π»ΠΎΠ²ΠΎ ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ). Π‘ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΈΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π. ΠΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ. Π‘ΠΠ±.: ΠΠ·Π΄-Π²ΠΎ «ΠΠ΅ΡΡΠ½ΠΈΠΊ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ» (Π. Π. ΠΠΈΡΠ½Π΅ΡΠ°), 1910. Π‘. 16—17.
- [2] ΠΠ²Π°Π½Ρ-ΠΡΠΈΡΡΠ°ΡΠ΄ Π. ΠΡΡΠΎΡΠΈΡ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ: ΠΏΠ΅Ρ. Ρ Π°Π½Π³Π». Π.: ΠΠΎΠ΅Ρ, Π»ΠΈΡ-ΡΠ°, 2003. Π‘. 74−75.