ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π°
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ½Π΄ΠΈΠΈ, ΠΠ»ΠΈΠΆΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΈ Π‘ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΠΎΡΡΠΎΠΊΠ°, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Ρ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ, ΡΡΠΈΠ³ΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠΉΡΠΈΡΡ Π±Π΅Π· ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Π»ΠΈ Π·Π° ΡΠΈΡΠ»Π°. ΠΡΠ΅ΠΊΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, «Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΡ» — Π½Π΅Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠΌΠΎΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π° ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ Π°ΡΠ°Π±ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° Π»Π°ΡΡΠ½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅Π»ΠΈ ΡΡΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π». ΠΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ (Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΎΡ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ Π·Π½Π°ΠΊ + ΠΈΠ»ΠΈ — Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΏΡΠ°Π²Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅Π²Π° ΠΎΡ Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ°). ΠΠ»Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π·Ρ «ΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ a» ΠΏΠΈΡΡΡ ΠΈ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ «ΡΠΎΡΠΊΠ° a», Π°, ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ «ΡΠΈΡΠ»ΠΎ a», ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Ρ «Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ a». ΠΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ. ΠΠ΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΡΠΌΠ°Ρ.
Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ «ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅» (ΡΠΈΡΠ»ΠΎ) ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΠΎΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° ratio — ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° «Π»ΠΎΠ³ΠΎΡ"Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π», ΡΠΈΡΠ»Π°, Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΡΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½, Π±ΡΠ»ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Ρ Π΅ΡΠ΅ Π² Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Ρ. Π΅. Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ (ΠΏΠΎ-Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ «Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΡ») ΠΏΡΠ°Π²Π΄Π°, ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Ρ «ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ» ΠΈ «ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ» ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π½Π΅ ΠΊ ΡΠΈΡΠ»Π°ΠΌ, Π° ΠΊ ΡΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΡΠΌ ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΡΠΌ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π³ΠΎΡΠ΅ΠΉΡΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ, Π’Π΅ΠΎΠ΄ΠΎΡ ΠΠΈΡΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π°ΡΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ. Π V—VI Π²Π². ΡΠΈΠΌΡΠΊΠΈΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΡΡ ΠΠ°ΠΏΠ΅Π»Π»Π° ΠΈ ΠΠ°ΡΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Ρ Π½Π° Π»Π°ΡΡΠ½Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ rationalis ΠΈ irrationalis. Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ «ΡΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌΡΠΉ» (commensurabilis) Π²Π²Π΅Π» Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ½Π΅ VI Π². Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π²ΡΠΎΡΠΠΎΡΡΠΈΠΉ.
ΠΡΠ΅Π²Π½Π΅Π³ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π°ΠΌΠΈ (Π²Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, Π΄ΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ). Π ΡΠ²ΠΎΠΈΡ «ΠΠ°ΡΠ°Π»Π°Ρ » ΠΠ²ΠΊΠ»ΠΈΠ΄ ΠΈΠ·Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ± ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠΎ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ. [4].
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ½Π΄ΠΈΠΈ, ΠΠ»ΠΈΠΆΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΈ Π‘ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΠΎΡΡΠΎΠΊΠ°, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Ρ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ, ΡΡΠΈΠ³ΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠΉΡΠΈΡΡ Π±Π΅Π· ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Π»ΠΈ Π·Π° ΡΠΈΡΠ»Π°. ΠΡΠ΅ΠΊΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°, «Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΡ» — Π½Π΅Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠΌΠΎΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π° ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ Π°ΡΠ°Π±ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° Π»Π°ΡΡΠ½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅Π»ΠΈ ΡΡΠΎ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎ Π»Π°ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ surdus — Π³Π»ΡΡ ΠΎΠΉ. Π ΠΠ²ΡΠΎΠΏΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ surdusΠ³Π»ΡΡ ΠΎΠΉ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅ XII Π². Ρ ΠΠ΅ΡΠ°ΡΠ΄Π° ΠΡΠ΅ΠΌΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΡΠΈΠΊΠ° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ Ρ Π°ΡΠ°Π±ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° Π»Π°ΡΡΠ½Ρ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΈΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ° ΠΠ΅ΠΎΠ½Π°ΡΠ΄ΠΎ Π€Π°Π±ΠΎΠ½Π°ΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠ², Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ XVIII Π². ΠΡΠ°Π²Π΄Π° ΡΠΆΠ΅ Π² XVI Π². ΠΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΡΠ΅, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊ Π Π°ΡΠ°ΡΠ»Ρ ΠΠΎΠΌΠ±Π΅Π»Π»ΠΈ ΠΈ Π½ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊ Π‘ΠΈΠΌΠΎΠ½ Π‘ΡΠ΅Π²ΠΈΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π½ΡΠΌ Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. Π‘ΡΠ΅Π²ΠΈΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π»: «ΠΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌ ΠΊ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ Π°Π±ΡΡΡΠ΄Π½ΡΡ , ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ , Π½Π΅ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ , Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠΌΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π³Π»ΡΡ ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ΅Π», Π½ΠΎ ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠΈΡΠ΅Π» ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π½Π°ΠΌ Π½Π°Π΄ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»ΡΡΡ Π΄Π½ΠΈ ΠΈ Π½ΠΎΡΠΈ Π½Π°Π΄ ΠΈΡ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ.».
ΠΡΠ΅ Π΄ΠΎ ΠΠΎΠΌΠ±Π΅Π»Π»ΠΈ ΠΈ Π‘ΡΠ΅Π²ΠΈΠ½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ Π‘ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΠΎΡΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΡΡΠ΄Π°Ρ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡ «ΠΠ°ΡΠ°Π»Π°» ΠΠ²ΠΊΠ»ΠΈΠ΄Π° ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠ²Π΄ΠΎΠΊΡΠ°, ΠΠΌΠ°Ρ Π₯Π°ΠΉΡΠΌ ΡΠΆΠ΅ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XII Π². ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. Π ΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π½ΠΎ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠΌ XIII Π². Π°Ρ-Π’ΡΡΠΈ.
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΠ»ΠΈΠΆΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΈ Π‘ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΠΎΡΡΠΎΠΊΠ° Π²ΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π΄ΡΠ΅Π²Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎΠ½Π° ΠΈ ΡΠ»Π»ΠΈΠ½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ ΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ, Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»ΠΈ «Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΎΠ²». ΠΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΡΠΎΠ±ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠΊΠ°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ XV Π². Π°Π»-ΠΠ°ΡΠΈ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ «ΠΠ»ΡΡ Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠΈ» Π²Π²Π΅Π» Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ. ΠΠ΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌΡ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΡΠΈ ΡΠ΅Π» ΠΎΡΠΊΡΡΠ²ΡΠΈΠΉ Π² 1585 Π³. Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ Π² ΠΠ²ΡΠΎΠΏΠ΅ Π‘ΠΈΠΌΠΎΠ½ Π‘ΡΠ΅Π²ΠΈΠ½, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ «ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΊ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ΅» (1594 Π³.) ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π», ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΆΠ΅ Π² XVI Π². Π·Π°ΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΠΎΠ±ΠΈ. ΠΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ «ΠΠ΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ» ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠΈΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»ΡΠ±ΡΡ ΠΎΡΡΠ΅Π·ΠΊΠΎΠ² (ΠΈ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅) ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π°. ΠΠ° ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π°, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΎ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΊΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΎ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ.
Π ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ Π°Π»-ΠΠ°ΡΠΈ, Π‘ΡΠ΅Π²ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΎΠ± ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠ΅Π·ΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊ ΠΈΡΠΊΠΎΠΌΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π΄ΡΠΎΠ±Π΅ΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΈΡ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π»ΠΈΡΡ Π² XIX Π².
ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π° Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅. ΠΠ»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠ»Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ»Π΅Π½ΠΎΠ² Ρ ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ.
ΠΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ (Π½Π΅Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅) ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΠΊ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΌ. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ p/q ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠ»Π΅Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ qxp, ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Ρ. [3].