ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π―Π½ ΠΠΌΠΎΡ
Π ΠΠΌΡΡΠ΅ΡΠ΄Π°ΠΌΠ΅ ΠΎΠ½ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°Π΄ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠΌ Π² 1644 ΡΡΡΠ΄ΠΎΠΌ «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ²Π΅Ρ ΠΎΠ± ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π΅Π» ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ » («De rerum humanarum emendatione consultatio catholica»), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠΌ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎ-ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ»Π°Π½ΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ²Π΅Ρ …» Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ. «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅» («ΠΠ°Π½Π΅Π³Π΅ΡΡΠΈΡ») ΠΏΡΠΈΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊ Π²ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½Π΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π―Π½ ΠΠΌΠΎΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π―Π½ ΠΠΌΠΎΡ
ΠΠΠΠΠΠ‘ΠΠΠ (Komensky, Comenius) Π―Π½ ΠΠΌΠΎΡ [28.3.1592, ΠΠΈΠ²Π½ΠΈΡΠ΅, Π½ΡΠ½Π΅ Π±Π»ΠΈΠ· Π£Π³Π΅ΡΡΠΊΠ΅-ΠΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ΅ (Π§Π΅Ρ ΠΈΡ), — 15.11.1670, ΠΠΌΡΡΠ΅ΡΠ΄Π°ΠΌ]. Π§Π΅ΡΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ-Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡΡ, ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»Ρ. Π ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ Π² ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ»Π΅Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠΈΠ½Ρ Π§Π΅ΡΡΠΊΠΈΡ Π±ΡΠ°ΡΡΠ΅Π². ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² Π±ΡΠ°ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π΅, Π² 1608−10 ΡΡΠΈΠ»ΡΡ Π² Π»Π°Ρ. ΡΠΊΠΎΠ»Π΅, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π² Π₯Π΅ΡΠ±ΠΎΡΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠ΅ΠΉΠ΄Π΅Π»ΡΠ±Π΅ΡΠ³ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ½-ΡΠ΅ (1611−14), ΠΊΡΠ΄Π° Π±ΡΠ» Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ ΠΎΠ±ΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π 1614−20 ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π» ΠΈ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π² ΠΡΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π΅, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π² Π€ΡΠ»ΡΠ½Π΅ΠΊΠ΅ (ΠΠΎΡΠ°Π²ΠΈΡ). ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π² ΡΠ΅Π»ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ «Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π»ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅». Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄Ρ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ, ΠΠ»Π°ΡΠΎΠ½Π°, Π€. ΠΡΠΊΠΎΠ½Π°, ΠΠΈΠ²Π΅ΡΠ°. Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ (ΠΏΠ°Π½ΡΠΎΡΠΈΡ — ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ), Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π²Π΅ΡΠ° Π² Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΈ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΄Π°, ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈΡΡ Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ Π·Π°ΡΠ»ΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Π»ΠΈΡΡ Π² 20 Π². Π ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½Π°Ρ Ρ Π³ΡΡΠΈΡΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΎΠ±ΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π§Π΅ΡΡΠΊΠΈΡ Π±ΡΠ°ΡΡΠ΅Π². ΠΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΡΡΡΠ±Ρ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π» ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΉ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΊ ΠΊΠ½. «ΠΠ»Π°Π΄ ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°» (ΡΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΡ ΡΠ³ΠΎΡΠ΅Π»Π° Π² 1656), ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ «Π’Π΅Π°ΡΡ Π²ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ» («Theatrum universitatis rerum»), ΠΏΡΠΎΠ±ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ΅Π±Ρ Π² Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ·ΠΈΠΈ, Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉΠ²Π΅Π΄ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈ, Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ 30-Π»Π΅ΡΠ½Π΅ΠΉ Π²ΠΎΠΈΠ½Ρ ΠΎΠ½ Π²ΡΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ Π±ΡΠ» ΡΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² Π§Π΅Ρ ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠΎΡΠ°Π²ΠΈΠΈ.
Π ΡΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π» ΡΡΠ΄ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡ ΠΈ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΠΎ-ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ°ΠΊΡΠ°Ρ «ΠΠ°Π±ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΠΈ ΡΠ°ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°» («Labirint sveta a raj srdce», 1623), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΎΡΡΠ°Π·ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ-ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡ. ΠΡΡΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ², ΡΠ°ΡΠΈΡΠ° Π² «ΠΠ°Π±ΠΈΡΠΈΠ½ΡΠ΅…» Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π³Π°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° («Π Π°ΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°»), ΠΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΎΠΏΠ»Π°ΡΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡΡΠ» ΠΊ ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΠΌΠΈΡΠΎΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΏΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΎΠ½ Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» Π² ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» Π² «ΠΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅» Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ·ΡΠΊΠ΅ (1628−30, ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π²1849), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π» Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅, Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ Π² ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΌΡΡΠ»Π° ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ.
Π¨ΠΈΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΠΆΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ «ΠΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅». Π 1631−32 ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» «ΠΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΡ», Π½Π°Π·Π²Π°Π² Π΅Ρ «Π Π°ΠΉ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠΉ», ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π» ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠ° ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π² Π§Π΅Ρ ΠΈΠΈ. ΠΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ «ΠΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅» ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ» ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π»ΠΈΡΡ «ΠΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΎΡΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ», ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎ 6 Π»Π΅Ρ. Π ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΊΡΡΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ° Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ½ΠΊΠ°, ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π½ΡΠ°Π²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ Π½ΡΠ°Π²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ½ΠΊΠ°. ΠΡΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ³Ρ, ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΡΠΊΠΈΠ²Π°Π» ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΎΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΅Π±ΡΠ½ΠΊΠ°, Π½Π΅Π½Π°ΡΠΈΠ»ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ ΡΠ°ΠΌΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅. Π Π³. ΠΠ΅ΡΠ½ΠΎ (ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°), Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π² 1633−38 ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π», ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠΈΠ» ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΡΠ» Π½Π° Π»Π°Ρ. ΡΠ·. «ΠΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΡ» .
Π’Π°ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ»Π° «ΠΠ΅Π»ΠΈΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ°» («Didactica magna»), ΡΡΠ°Π²ΡΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±Π°Π·ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ (Π»Π°Ρ.) ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. Π£ΡΠ΅Π½ΡΠΉ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ» Π΅Π³ΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ — ΠΎΡ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎ 6 Π»Π΅Ρ Π΄Π΅ΡΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ (ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΠ»Π°), Ρ 6 Π΄ΠΎ 12 Π»Π΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ (ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ·ΡΠΊ, Π°ΡΠΈΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ, Π³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅). ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π² «ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°» Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ ΡΠ΅ΠΌΡΡΠ»Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ — Π² Π»Π°Ρ. ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π³ΠΈΠΌΠ½Π°Π·ΠΈΠΈ (Ρ 12 Π΄ΠΎ 18 Π»Π΅Ρ) ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ, Π³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ. ΠΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ (Ρ 18 Π΄ΠΎ 24 Π»Π΅Ρ) ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ. ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΌ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ½Π°ΡΠ°Π»Π΅ ΠΎΠ½ ΠΎΡΠ΄Π°Π²Π°Π» ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΈ Π±ΡΠ» Π°Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΡΠ΄Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅, Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ, Π³Π΅ΠΎΠ΄Π΅Π·ΠΈΠΈ, Π³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ, ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΈΡΡΠ» ΠΊ ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½ΠΈΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅, ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ΅, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅ ΠΈ Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊ «ΠΡΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π΄Π²Π΅ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²» («Janua linguarum reserata», 1631).
Π£ΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ» ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°, ΠΎΠ½ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π» ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π΄ΠΎΠ³ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ°, ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π» ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ·ΡΠΊΠ° Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π» 8 ΡΡΡ. Π»Π°Ρ. ΡΠ»ΠΎΠ², ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Π·Ρ-ΡΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π 1640-Ρ Π³Π³. ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π΅Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π·Π°Π½ΡΠ»ΡΡ Π² ΠΠ»ΡΠ±Π»ΠΎΠ½Π³Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΡ ΡΠΊΠΎΠ» Π΄Π»Ρ Π¨Π²Π΅ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π°Π½ΠΈΡ Π»Π°Ρ. ΡΠ·ΡΠΊΠ°. ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΠΠ΅ΡΡΡΠ°Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° (1648) ΠΎΠ½ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠΈΠ»ΡΡ Π² ΠΠ΅ΡΠ½ΠΎ, Π³Π΄Π΅ ΠΏΠΎ Π·Π°ΠΊΠ°Π·Ρ Π¨Π²Π΅ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΈΠ» ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊΠΈ: «ΠΡΠ΅Π΄Π΄Π²Π΅ΡΠΈΠ΅ Π»Π°Ρ. ΡΠ·ΡΠΊΠ°» («Vestibulum latinae linguae»), «ΠΠ°Π» Π»Π°ΡΠΈΠ½ΠΈΠ·ΠΌΠ°» («Atrium linguae latinae», 1643−49, ΠΎΠΏΡΠ±Π». 1649), Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ «ΠΠΎΠ²Π΅ΠΉΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²» («Linguarum methodus novissima», 1649). Π 1650 ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠΈΠ³Π»Π°ΡΠ΅Π½ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠΊΠΎΠ» Π² ΠΠ΅Π½Π³ΡΠΈΡ, Π³Π΄Π΅ Π² Π¨Π°ΡΠΎΡΠΏΠ°ΡΠ°ΠΊΠ΅ ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΠ°Π½ΡΠΎΡΠΈΡ. ΡΠΊΠΎΠ»Ρ. ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ², ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΠΉ ΠΏΠ»Π°Π½, ΡΠ°ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π΄Π½Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΈΠΌ Π² ΡΠΎΡ. «ΠΠ°Π½ΡΠΎΡΠΈΡ. ΡΠΊΠΎΠ»Π°» (1651). Π£ΡΠ΅Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ (Π½Π°ΠΏΡ., Π»ΠΈΡ, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΠΌΠ΅ΡΡΠ°, Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ). Π£Π΄Π΅Π»ΡΠ» Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»Ρ, ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ (Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ), ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±Π»ΠΈΠΊΡ.
ΠΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ»Π°Π½Π°ΠΌΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°Π½ΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΈ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π° Π² ΠΠ΅Π½Π³ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π°Π» ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π»ΡΠ³ΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π±ΡΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°Π΄ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠΌ ΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊ «ΠΠΈΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠ°Ρ » («Orbis sensualium pictus», 1658), ΡΠΏΡΠΎΡΡΠ½Π½ΡΠΉ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ «ΠΡΠΊΡΡΡΠ°Ρ Π΄Π²Π΅ΡΡ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²», Π±ΡΠ» ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ². ΠΡΠΎΡ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊ Π² Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΡ Π΄ΠΎ 2-ΠΉ ΠΏΠΎΠ». 19 Π². Π‘ΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ, ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΡΡΠ΅Π±Π½ΡΡ ΠΊΠ½ΠΈΠ³Ρ «Π¨ΠΊΠΎΠ»Π° — ΠΈΠ³ΡΠ°» («Schola — ludus», 1656), ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»Π° ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π΄ΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ «ΠΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ Π΄Π²Π΅ΡΠΈ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠ²» ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ°Π»Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½Π° ΡΡΠ΅Π½Π΅ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π°ΡΡΠ°. Π 1654 ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π²Π½ΠΎΠ²Ρ Π²Π΅ΡΠ½ΡΠ»ΡΡ Π² ΠΠ΅ΡΠ½ΠΎ. Π‘ 1657 ΠΆΠΈΠ» Π² ΠΠΌΡΡΠ΅ΡΠ΄Π°ΠΌΠ΅. ΠΠ΄Π΅ΡΡ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΈΠ» ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π»Π°Ρ. ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ «Opera didactica omnia», ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅Π»Π° ΡΠ²Π΅Ρ ΠΈ «ΠΠ΅Π»ΠΈΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΈΠ΄Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ°» .
Π ΠΠΌΡΡΠ΅ΡΠ΄Π°ΠΌΠ΅ ΠΎΠ½ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°Π΄ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠΌ Π² 1644 ΡΡΡΠ΄ΠΎΠΌ «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ²Π΅Ρ ΠΎΠ± ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π΅Π» ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ » («De rerum humanarum emendatione consultatio catholica»), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠΌ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎ-ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ»Π°Π½ΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ²Π΅Ρ …» Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ. «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΎΠ±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅» («ΠΠ°Π½Π΅Π³Π΅ΡΡΠΈΡ») ΠΏΡΠΈΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊ Π²ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½Π΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅» («ΠΠ°Π½Π°Π²Π³ΠΈΡ») Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΏΠΎ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΠΌΡΠ΄ΡΠΎΡΡΡ» («ΠΠ°Π½ΡΠΎΡΠΈΡ»), Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ» («ΠΠ°Π½ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡ»), ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ΄ΡΠΎ «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ°» — ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ. ΠΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π½Π΅ΠΎΠΏΠ»Π°ΡΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΌΠ° Π΄Π°Π» ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°. ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² Π½Π΅ΠΉ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ — ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Ρ, ΠΎΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ, Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ. «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅» («ΠΠ°Π½ΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ») ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π²Π΅Π·Π΄Π΅, Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡ.
Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ ΠΈ Π΄Ρ. «ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ Π΄Π΅Π»ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΠ°ΠΏΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ — «ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ». Π’.ΠΎ., ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ «ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ», ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΡ ΠΊ ΡΡΠΏΡΡΠΆΠ΅ΡΡΠ²Ρ, ΠΏΡΠ΅Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠ°ΠΏ (ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ), «ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΡΠ°Π½Π½Π΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π°» (Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅), «ΡΠΊΠΎΠ»Ρ Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π°» (ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ·ΡΠΊΠ΅), «ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ» (ΡΡΠ΅Π΄Π½ΡΡ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½Ρ), «ΡΠΊΠΎΠ»Ρ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΡΡΠΈ» (Π²ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅). ΠΠ° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ — Π² «ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ ΡΡΠ°ΡΠΎΡΡΠΈ» — Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΌΡΠ΄ΡΠΎΡΡΡ, ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΠΏΡΡ ΠΈ ΠΏΡ. Π£Π²Π°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, Π·Π°Π±ΠΎΡΠ° ΠΎ Π΅Π΅ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ — Π°ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΎΠ· ΡΡΡΠ΄Π° ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΈ ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π» ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ·ΡΠΊ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°, — Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠ·ΡΠΊ" («ΠΠ°Π½Π³Π»ΠΎΡΠΈΡ»), «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅» («ΠΠ°Π½ΠΎΡΡΠΎΡΠΈΡ») Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° (ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π» ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠΎΠ² (ΡΠ΅ΠΌΡΠΈ, ΡΠΊΠΎΠ»Ρ, ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈ, Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°), ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠΎΠ±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠΌ.
ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΡ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈ ΠΌΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ: ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ (Π½Π΅ΠΊΠΈΠΉ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΠ²Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²Π΅ΠΉ) ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΡΠ΄ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡ. Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠ°ΠΊΠ»ΡΡΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡΡ «ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π‘ΠΎΠ²Π΅ΡΠ°» -" ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΏΠΎΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅" («ΠΠ°Π½Π½ΡΡΠ΅ΡΠΈΡ») ΠΏΡΠΈΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ ΠΈΠ·Π΄Π°ΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π²ΡΡΡΠΏΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΡΠ΄Π°-ΡΡΠΎΠΏΠΈΠΈ, ΡΡΠ΄ Π³Π»Π°Π² ΡΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½Ρ (Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ΅ ΠΈΠ·Π΄Π°Π½Π° Π² 1966 Π² ΠΡΠ°Π³Π΅). Π’Π²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΄Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΡΠ΄ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ: Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ², ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈ Ρ. Π΄. Π¦Π΅Π»Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΎΠΌΡ, — ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΊ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. ΠΡΡΡ ΠΊ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π±Π»Π°ΠΆΠ΅Π½ΡΡΠ²Ρ ΠΎΠ½ Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» Π² ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠΈ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°, Π² ΡΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²Π»Π°Π΄Π΅ΡΡ Π²Π΅ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ, Π² Π²ΠΎΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π±Ρ ΠΊ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΠΉ — Π±ΠΎΠ³Ρ. Π’.ΠΎ., ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ» 3 ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ — Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π½ΡΠ°Π²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΌ Π·Π°Π΄Π°Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΅Π³ΠΎ Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½Π΅ΠΌΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π΅ΠΌΡ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ — Π΄ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΡΠ΅ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. ΠΠ΄Π΅Ρ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ°, Ρ. Π΅. ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π³Π». ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ², ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΠΉ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠΎΠΌ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, Π»Π΅Π³Π»Π° Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅. ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π» Π² Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΡΠ²Π½ΠΎΠΌ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠ½ ΠΏΡΠΈΠ·ΡΠ²Π°Π» ΠΊ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌΡ (ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ) ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ Π»Π°Ρ. ΡΠ·ΡΠΊΠ° — ΡΠ·ΡΠΊΠ° Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΡΠ°Π½Π½Π΅Π΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ΅Π±ΡΠ½ΠΊΠ°. ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ ΠΎΡ Π²Π°ΡΠΈΡΡ Π²ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΠΏΠ΅ΡΡΠ΄, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡ ΠΎΡ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ Π΄Π°Π»ΡΠΊΠΎΠΌΡ, ΠΎΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ, ΠΎΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° Ρ ΡΠ΅Π±ΡΠ½ΠΊΠ° Π½Π°Π΄ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ±ΡΠ΄ΠΈΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Ρ 3 ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ — ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π°, ΡΠ°Π·ΡΠΌ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ, Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°Π²Π°Π» ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π¦Π΅Π»Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ, Π½ΠΎ ΠΈ Π² ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΌΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°Π» ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ, ΠΌΡΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ. Π‘ΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΡ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ΅ΠΌ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ. ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π³ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡΡ.