ΠΠ°ΠΊΡΠΎ-ΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ β Π½Π΅ΠΎΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅ΠΌΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°
ΠΠ°Π³Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Mg ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ² ΠΈ Π² ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΉΡΠΎΠ² Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ Π³Π»ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠ° Π² Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½), Π³-Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°), Ρ ΠΎΠ»ΠΈΠ½ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠ°Π³Π½ΠΈΠΉΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Ρ Mg2+ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ°ΠΊΡΠΎ-ΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ β Π½Π΅ΠΎΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅ΠΌΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Π½Π° Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ, ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ Π·Π²Π΅Π½ΠΎΠΌ Π² ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ Π¦ΠΠ‘. Π ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ². ΠΡΠΈ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ Π² ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ½Π°ΠΏΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΠΠ ΠΌΡΡΠΊΠ°ΡΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π½Π·ΠΎΠ΄ΠΈΠ°Π·Π΅ΠΏΠΈΠ½Π°. ΠΠ΅ΠΉΡΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΡ, ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΉ ΡΠΈΠΏ N-ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»-D-Π°ΡΠΏΠ°ΡΡΠ°Ρ-ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ, Π² ΡΡΡΡΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΊ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ ΡΡΠ°ΡΡΠΎΠΊ Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°.
ΠΠ — ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ 10−8-10−10 mol Π§ L-1 ΠΈ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΊΠΎΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΠΠ-ΠΎΠ±ΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°.
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΠΈ Π³Π»ΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΠ Π² Π¦ΠΠ‘:
- Β· Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΊΠ°Π½Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ²ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ, Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈ (Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ²ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ);
- Β· ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΈΠΊΠ» Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»Π΅Π½ ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ°Π²Π΅Π½ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, Π² ΡΠΈΠ»Ρ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΌΠ°Π» ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ²;
- Β· ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΠ ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄Π°. ΠΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΊ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠ°ΠΌ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ°;
- Β· Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΊ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠ°ΠΌ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΊΠ·ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»Π° Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ Π³Π΅ΠΌΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠ°, ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π¦ΠΠ‘ ΠΎΡ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ²;
- Β· Π½Π΅ΡΠ²Π½Π°Ρ ΡΠΊΠ°Π½Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π½Π° 96−98% ΠΈΠ· Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ° Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³ΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ².
ΠΠ°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² ΡΠ³Π½Π΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌΠ°, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π΅Π³ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π΅ΠΌΠΊΠΈΠ΅ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ (ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³ ΠΏΡΠ΅-ΠΌΠ ΠΠ, ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΌΠΠΠ ΠΈ ΠΌΠ ΠΠ), Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΡΠ³ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ, Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ.
ΠΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΠ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ·Π°, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΡΡ ΠΊ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΊ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π² ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠΌΠΎΡΠΈΠΈ Π·Π΄ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡ, ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ΅.
Π ΠΎΠ»Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΠ Π² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ . ΠΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΠ°Π ΠΈ ΠΠ, Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π·Π΅ΡΠΊΠ°Π»Π΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Ρ.
ΠΠ°Π³Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Mg ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ² ΠΈ Π² ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΉΡΠΎΠ² Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ Π³Π»ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠ° Π² Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½), Π³-Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°), Ρ ΠΎΠ»ΠΈΠ½ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠ°Π³Π½ΠΈΠΉΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Ρ Mg2+ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ (ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄ ΠΠ’Π€, ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»ΡΠΊΠΎΠ·Ρ Π² ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ) ΠΈ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² (ΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ²) Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ. Mg ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ²: Π½ΠΎΡΠ°Π΄ΡΠ΅Π½Π°Π»ΠΈΠ½Π°, ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΈΠ½Π°, Π°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Ρ ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π°, Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π² Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅. Π£ΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Mg ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠ° ΡΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΉ Π»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΡΠΈΠ³Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ². Π ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ GluR2-ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ Π³Π»ΡΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Π² ΠΊΠΎΡΠ΅ (Π² ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ — Π½Π° 90−100%). ΠΡΠΎ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½ Π΄Π»Ρ Π‘Π°2+ ΠΈ Na+, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ»Π° Mg2+, ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° Π² ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΎΠ»Ρ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΎ Π²Π½Π΅ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΡΠΎ Π²Π΅Π΄Π΅Ρ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ Ρ ΠΌΠΎΡΠΎΠΉ. Π ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠΎΡ ΡΡΡΡΠ΅ ΠΠΠ Π-ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ° Π·Π°Π±Π»ΠΎΠΊΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠΠ Π-ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡ ΠΈΠ· ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Ρ Mg2+, Π² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ «ΡΠΎΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΅» ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ca2+ (ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ «Π³ΠΎΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΡΠ½Π°» Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅), Π° ΡΡΠ°ΡΡΠΎΠΊ Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Zn2+ Π»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°. Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠ» ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ , ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π‘Π Π Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Zn2+. Π ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π΅ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠ°ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΡ Mg: Ca ΠΈ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ (ΠΠ) ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π³Π° ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ; ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΠ‘Π, ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΈΠΌΡ ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ², ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠ², ΠΠ’ (Π.Π. ΠΡΡΠ΅Π², 2005).
Π‘Π΅ΡΠΈΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΡ ΡΠ°Π½Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΈΠ»Π° Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΠΌΠ°Π³Π½Π΅Π·Π΅ΠΌΠΈΠΈ (Bhudia, 2006), ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ (Song, 2005). ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ· Π·Π° 12 Π»Π΅Ρ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ 39 876 ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠΊ 39−89 Π»Π΅Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π», ΡΡΠΎ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΠ²ΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ 255 ΠΌΠ³/ΡΡΡ., Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΡ ΠΠ, ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ, ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡ (ΠΠ), Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ (Song, 2005). ΠΡΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Mg Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ Ρ 16 000 ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ±ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ (< 0,76 ΠΌΠΌΠΎΠ»Ρ/Π») ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ Ρ 33,7% ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ , ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ° Ca (23%) ΠΈ K (29%) (Polderman, 2001). Π£ΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ (ΠΠ) Π½ΠΈΠΆΠ΅ 0,76 ΠΌΠΌΠΎΠ»Ρ/Π» ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°. ΠΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Mg Π² ΠΠ Π²ΡΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎ, ΡΡΠΎ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Π² ΠΏΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠ΅, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π΅ΡΡΠΈΡ Ρ ΠΈΡΡΡΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ Π½Π° Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅, ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Mg Π² ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΎΡ 0,98 ± 0,15 Π΄ΠΎ 0,58 ± 0,13 ΠΌΠΌΠΎΠ»Ρ/Π» Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ 6 Ρ Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ (K.H. Polderman Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2001). Π Π°Π½Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ R. Schmid-Elsaesser (1999) ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΠΎΡΡΡΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠΈ. Π ΠΎΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Ρ ΠΠ (A.A. Π‘Π²ΡΡΠΎΠ², 1999) Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅Ρ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ (Π½ΠΈΠΆΠ΅ 60−70% ΠΎΡ Π½ΠΎΡΠΌΡ), ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ°ΡΠΊΡΠ΅ ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄Π°, ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Π² ΠΠ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ 0,455 ± 0,023 ΠΌΠΌΠΎΠ»Ρ/Π» ΠΏΡΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ΅ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ 0,82 ± 0,09 ΠΌΠΌΠΎΠ»Ρ/Π», Ρ. Π΅. Π΄ΠΎ 55% ΠΎΡ Π½ΠΎΡΠΌΡ. ΠΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ — ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° «ΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ» Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ (Kumari KT, 1995). E.L. Ding Π² Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅ «ΠΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π΄ΠΈΠ΅ΡΠ° Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°» (2006) ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π±Π°Π»Π°Π½Ρ Mg: Ca ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠΎ Π±ΠΎΡΡΠ±Π΅ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ΅ΠΉ (ΠΠ). ΠΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡ Mg Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π½ΡΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΆΠΈΡΠΎΠ² (Π’Π), ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΆΠΈΡΠΎΠ² (Π’ΠΠ‘), Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ° Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠΎΠ², Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Π°Π½ΡΠΈΠ³ΠΎΠΌΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π»ΠΎΠΊΠ° (ΡΠΎΠ»Π°ΡΡ, ΠΏΠΈΡΠΈΠ΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½, ΡΠΈΠ°Π½ΠΊΠΎΠ±Π°Π»Π°ΠΌΠΈΠ½) ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ Π΄ΠΈΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°. ΠΡΠΈ ΠΠ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π±ΡΡΡΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ (Π°ΡΠΈΡΠΌΠΈΡ, ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΈ, ΡΠΈΠΊΠΈ), Π½ΠΎ ΠΈ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΠ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΄Ρ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ° ΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. Π Π³ΠΈΠΏΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠ΅Π²ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΏΠΈΡΠ΅Π»ΠΈΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°ΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ Π½Π° ΡΠΎΠ½Π΅ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ, Π½ΠΎ Π΄ΠΈΡΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠΎΡΠΌΠ° ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Mg: Ca — 2: 1; Π»ΡΡΡΠ΅ 3: 1 — 5: 1. ΠΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ (ΡΠ²Π΅ΠΆΠ΅ΠΉ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΈ), Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΉ, ΠΌΠΎΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ±Ρ, ΠΎΡΠ΅Ρ ΠΎΠ², ΠΎΡΡΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Π»Π°ΠΊΡΠ°ΡΠ°, ΠΎΡΠΎΡΠ°ΡΠ°, Π°ΡΠΏΠ°ΡΠ°Π³ΠΈΠ½Π°ΡΠ°, Π³Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°ΡΠ°, ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠ°, ΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ»Π°ΡΠ°, Π»ΡΡΡΠ΅ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ΅ Ρ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΡΠΈΠΊΠΎΠΌ Mg — ΠΏΠΈΡΠΈΠ΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ).
Π‘Π΅Π»Π΅Π½. Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΡΡΡΠ°ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° (Se) ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΎ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ Π² Π±ΠΎΡΡΠ±Π΅ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ. ΠΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ Se Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΊ ΡΡΠ΄Ρ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΠΉ. ΠΠΎΠ½Ρ Se Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠΉ ΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ, Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΡΠ΅Π΄ΡΠΊΡΠ°Π·Ρ, Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π·Ρ, ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌ Π 450, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π΅ Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ³Π΅Π½Π°, ΠΠ’Π€, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΡ Π³Π΅ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΎΠ±ΠΈΠ½Π° ΠΊ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½Π°, ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π±-ΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠΎΠ»Π°, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠ΄ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ (ΡΡΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ°, ΠΊΠ°Π΄ΠΌΠΈΡ, Π² ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ — ΡΠ²ΠΈΠ½ΡΠ°, Π½ΠΈΠΊΠ΅Π»Ρ). Π 1979 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π·Ρ (GPX) — ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΠΌΠ±ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° — Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ° ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½Π° (Se-Cys). ΠΠ·ΠΎΡΠΎΡΠΌΠ°-6 ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² Π°ΡΡΡΠΎΠ³Π»ΠΈΠΈ, ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°. ΠΡΠΈ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° (ΠΠ‘) Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Se Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Se-GPX. Se Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Se-GPX — ΡΠ°Π½Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅Ρ Π½Π΅Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ Π² ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΠΌ (Π.Π. Π‘Π°Π½ΠΎΡΠΊΠΈΠΉ, 2001). ΠΡΠ΅Π½Ρ Π²Π°ΠΆΠ½Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². Π’ΠΈΠΎΡΠ΅Π΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π΄ΡΠΊΡΠ°Π·Π°, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π΄Π²Π΅ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ, ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄-ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π°Ρ (ΠΌΠΎΠ·Π³, ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.). ΠΠ»Ρ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Se-ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠ΅ΠΉ ΠΉΠΎΠ΄ΡΠΈΡΠΎΠ½ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΉΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°Π·Ρ 2-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (ΠΌΠΎΠ·Π³), 3-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½), Se-ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ½-ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΡΠ΅Π΄ΡΠΊΡΠ°Π·Ρ (Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½-R, ΠΌΠΎΠ·Π³). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π¦ΠΠ‘. ΠΠ΅ΠΉΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» Se ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π΄ΠΎΠΊΡ-ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ Π³Π»ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ΅. ΠΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Se Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΊ Π°ΠΏΠΎΠΏΡΠΎΠ·Ρ ΠΈ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅ΠΏΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Se Π² Π¦ΠΠ‘ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π° Π . Π 2005 Π³ΠΎΠ΄Ρ R.F. Burk, A. Burk, H. Hill Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠ², ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΠΌ: Se ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΡ — 122 ± 13 ΠΌΠΊΠ³/Π», Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ Π — 5,3 ± 0,9 ΠΌΠ³/Π», GPX — 159 ± 32 ΠΠ/Π». ΠΠ»Ρ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Se-GPX ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ P. ΠΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 50 ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠΏΠΎΠ² Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π° (R.F. Burk, 2005). ΠΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π³Π°Π΄ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΡΡΡΠ° ΡΡΠ΄Π° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Se-BP1, ΠΈΠ»ΠΈ SELENBP1 (selenium-binding protein 1), ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³ΠΌΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ·ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡ, ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ (Glatt ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2005). ΠΡΡΠ³ΠΎΠΉ Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ — Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½ W ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ Π±ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΡΡΡΡΡΡ (Kim ΠΈ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2005). Π‘Π½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Se-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π° 15 (SEP15) ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Π·ΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΠΎΠΌΡ, Π° ΠΏΡΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π΄ΠΎΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ.
ΠΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΠ‘ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΡ 40 Π΄ΠΎ 80%) Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Se-Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΠ΅Π»ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΈΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π»ΠΈΠΌΡΠΎΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. Π ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Se-Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ° ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°, Π² ΡΠΈΠ»Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Se-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π¦ΠΠ‘ (Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ, Π΄Π΅ΠΏΠΎΠ½ΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½, Se-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΡΠΉ Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΠΎΠ»ΡΠ΄ΠΆΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.). ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Π² ΠΎΡΠ²Π΅Ρ Π½Π° Π½Π΅ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΉ (Allan Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 1999; Gu Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 1997, 2000; Πill Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 1997; Romero-Ramos Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2000; A. Burk, 2005). ΠΡΠΈ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΠ‘ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Se ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ±Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅, Π° ΠΏΡΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ — Π² Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ°Π»Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠΈΠ·Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. Π‘ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ. ΠΡΠΎ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ Π»ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°. Π£ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² (Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ 4-Π»Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π° 1166 Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ — EVA), ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΏΠΎΠΆΠΈΠ»ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ (Berr Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 1999). ΠΠ°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ° Π΄ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠΊΠΈΠ½ΡΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΌ (Chen & Berry, 2003). ΠΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² Se-Π³Π»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π·Ρ (ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠ², ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π° ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· GPX-1, ΡRNK) Π΄Π»Ρ Se ΠΏΡΠΈ ΡΡΡΡΠΎΠ³Π΅Π½Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠ΅ Π³ΡΡΠ΄ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΡΠΌΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ (ΡΠ°ΠΊ Π³ΡΡΠ΄ΠΈ 1-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° (peast cancer gene 1): ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΡ 185 delAG, C61G, T181G T>G, 4153 delA, 5382insC — ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ . ΠΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ Ρ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΠ³Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°. Π Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌ Π°ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½Π° ΡΠ°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎ Π±ΠΎΡΡΠ±Π΅ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ°. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ SELECT Π½Π° 32 800 Π»ΡΠ΄ΡΡ Ρ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° (ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ — 7−12 Π»Π΅Ρ) ΡΡΠ°Π²ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° Π ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Π½Π° Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π·Π΄ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΡΠΈΡΠΊ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΠ»ΡΡΠ³Π΅ΠΉΠΌΠ΅ΡΠ° (ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Ρ). ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ S. Stranges Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2006), ΠΎΠ±Π½Π°ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ 7,6-Π»Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠ»Π°ΡΠ΅Π±ΠΎ-ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π° 1004 ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ (ΠΠ) ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΠΈΠ½ΡΠ°ΡΠΊΡΠΎΠΌ ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄Π°, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ ΠΏΠ»Π°ΡΠ΅Π±ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ 200 ΠΌΠΊΠ³/ΡΡΡ. Se (ΠΠ = 0,61: 1,44), ΠΈ ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ ΠΏΠ»Π°ΡΠ΅Π±ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ 200 ΠΌΠΊΠ³/ΡΡΡ. Se (ΠΠ = 0,76: 1,95).
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠ° Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΡΠΈΠ½ΡΠ°Π·Ρ — Π³Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ» ΡΡΠΈΠ½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ° (Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π· NO) ΠΈ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΎΡΠ° GPX — ΡΠ±ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°. ΠΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡ Π½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Se-GPX ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΠΌΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ (ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΉ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ° GPX ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠΎΠΏ-ΠΊΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΠΌ), ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΠ½ Π»Π°Π±ΠΈΠ»Π΅Π½, Π½Π΅ΡΡΡΠΎΡΠΈΠ², ΡΡΠΎΠΈΡ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΎΡΡ GPX Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Ρ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π°ΠΏΡΠΎΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠ±ΡΠ΅Π»Π΅Π½ (2-ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»-1,2-Π±Π΅Π½Π·ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°Π·ΠΎΠ»-3(2Π)-ΠΠ) ΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈ. ΠΠ±ΡΠ΅Π»Π΅Π½ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π°ΡΠΊΠΎΡΠ±ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅, ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅. ΠΠ±ΡΠ΅Π»Π΅Π½ ΡΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΎΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΠ Π² Π―ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ ΡΡΠ²ΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ ΠΆΠΈΡΠΎΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΠ΅ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ² (Π»ΠΈΠΊΠΎΠΏΠΈΠ½, Π±Π΅ΡΠ°-ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½ ΠΈ Π΄Ρ.). Π ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ A.L. Ray (2006) Ρ 632 ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ 70−79 Π»Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠ° ΠΠ°Π»ΡΠΈΠΌΠΎΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ° Π±ΡΠ»Π° Π²ΡΡΠ΅ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΠΌ ΠΈ Π±Π΅ΡΠ°-ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½ΠΎΠΌ. ΠΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡ Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠ° Se Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ , ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π΅ΡΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡ, ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ½ΠΎ-ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ°Π²ΠΌΡ, ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°Π±ΠΈΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠ΅ΠΉ, Π±Π΅Π· ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π΄ΠΎΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π² Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ·Π° ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π° Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ ΠΈ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ Π½Π΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡ 200 ΠΌΠΊΠ³/ΡΡΡ. ΠΠΎΠ·Ρ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°, ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄ΠΎΠΏΡΡΡΠΈΠΌΡΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΡ (Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 400 ΠΌΠΊΠ³/ΡΡΡ.), ΠΏΡΠΈ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅Π»Π°Π½ΠΎΠ·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΉ ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΆΠΈ.
ΠΠΈΡΠΈΠΉ. ΠΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΠΈΡ (Li) Π½Π° Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΠΠ ΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠ°Π³Π»Π°Π½Π΄ΠΈΠ½Π° PGA1 (ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅Ρ ΡΠΊΡΠ°ΠΉΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΠ) ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ° (Xu, 2006). Π Π°Π½Π΅Π΅ (Xu, 2005) ΡΠΆΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠ·Ρ Li, ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΊΠ°ΠΏΡΠΎΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΌ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΠ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ Ρ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠ°Π½Π½ΠΎ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΡΡΡ. ΠΠΈΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠ»ΠΎΠ½Π³ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΈΠΈ Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ½ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° (ΠΈΠΠΠ€). ΠΡΠΈ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π° Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Na±H± ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ Na±Li±ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°, Ρ. Π΅. Π½Π°ΡΡΠΈΠΉ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π½ΠΎ Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, Π° Π»ΠΈΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ. Πaddens Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2005) ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ 80 Π»Π΅Ρ, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ Π±ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½Π°Ρ Π»ΠΈΡΠΈΡ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Li Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ ΡΠΈΠ°Π·ΠΈΠ΄Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΎΠ², Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΡ ΠΠ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΡ Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΈΡΠΈΠΉ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠΎΡΡΠ° Π½Π΅ΡΠ²ΠΎΠ².
Π¦ΠΈΠ½ΠΊ. ΠΠ΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ½ΠΊΠ° Π½Π° Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Ρ Π² ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ°Ρ «ΠΠ²Π° Π»ΠΈΡΠ° ΡΠΈΠ½ΠΊΠ° Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅» (Kudrine & Gromova, 2003) ΠΈ «ΠΠΎΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°: Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΈΠ½ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ?» (C.W. Levenson, 2005). ΠΠ°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°, Π΄ΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ Π±ΠΈΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ. Π ΠΎΡΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ° ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ ΡΠΈΠ½ΠΊΠ° Π²ΡΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡ Zn2+ Π² Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ Π΄ΠΎΠ·Π°Ρ , ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΊΡΠ°ΠΉΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Ρ. ΠΠ°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², Kitamara Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2006) Π½Π° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΎΠΊΠΊΠ»ΡΠ·ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΊΡΡΡ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ Π΄ΠΎΠ· ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°. Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΠ·Ρ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ½ΠΊΠ° (5−15 ΠΌΠ³/ΡΡΡ.) Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π³ΠΎ Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΉ — ΠΎΠ±ΡΠ·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ Π·Π²Π΅Π½ΡΠ΅Π² ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠ°, ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ³Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π¦ΠΠ‘.
ΠΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ. ΠΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΈΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°. Π£Π½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π. Π‘. Π Π°ΠΉΡΠ΅ΡΠΎΠΌ (1981), K. Saito, T. Saito (1991). ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΠΊ, ΠΈ ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΠΊ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π² Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΠΊΠ°Π»Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ². Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° (ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½Π΅ΠΌΠΈΠΈ) ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ — ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΈΠΊΡΠΎΡΡ ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π‘Π Π Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅. ΠΠ»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΈΠΉ Π΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΌΠ΅Π΄ΠΈΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΈΠ½Π°, Π΄ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π°, Π½ΠΎΡΠ°Π΄ΡΠ΅Π½Π°Π»ΠΈΠ½Π°), ΠΌΠΈΠ΅Π»ΠΈΠ½Π°, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ° ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΡΡΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅ M.H. Selim ΠΈ R.R. Ratan (2004) «Π ΠΎΠ»Ρ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΏΡΠΈ ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ΅». Π ΡΠ΅ΠΌ ΠΆΠ΅ Π΄Π΅Π»ΠΎ? «Π£Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅Π»ΠΎ» Π½Π° ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ — ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π° (Π’Π€), ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π°. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π’Π€. ΠΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π’Π€ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»ΡΡ , Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Π’Π€, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠΈ, Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ³Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ. Π Π½Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ (ΠΡΠ΄ΡΠΈΠ½ Π.Π., ΠΡΠΎΠΌΠΎΠ²Π° Π. Π. ΠΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π² Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, 2006) ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Ρ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ; Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ Π’Π€ (Π, Π ΠΈ Π‘) Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏ (a1, b1, b2, b3, b4, c1). ΠΠ²Π΅Π½Π°Π΄ΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΎΡΠΌ Π’Π€ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠΏΠΈΠ½Π½ΠΎΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π’Π€ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ (H) ΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΡΡ (L) ΡΠ΅ΠΏΠΈ. Π£ΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π-ΡΠ΅ΠΏΠΈ Π²ΡΡΠ΅ Π² Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ 67−88 Π»Π΅Ρ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΠΌΠΈ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ (Π² Π»ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅, Ρ Π²ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅, ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅, Π±Π»Π΅Π΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΠ΅). L-ΡΠ΅ΠΏΠΈ Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ Π»ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ° Π² ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ Π±Π»Π΅Π΄Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΠ΅. Fe-ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΡΡΡ Π’Π€ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Fe3+, Π½ΠΎ ΠΈ Al3+, Ga3+, ΠΈΠΎΠ½Ρ Π»Π°Π½ΡΠ°Π½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ². Π ΡΠΏΠΈΠ½Π½ΠΎΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π’Π€ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 7% ΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°. ΠΠΊΠΎΠ»ΠΎ 75% Π’Π€ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π² ΠΌΠΎΠ·Π³ ΠΈΠ·Π²Π½Π΅, 25% Π’Π€ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π³Π»ΠΈΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. ΠΠ°ΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΉΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠ΄Π°Π·Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»ΠΈΠΊΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΠΉ ΠΈ Π’Π€ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ°Ρ-Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ, ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ, Π° Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ. Π‘Π²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Ρ Fe2+ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡ CΠ Π ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠΌΠ΅Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° Π² ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π»Π°Π·Π°ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ ΠΈ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠΎΡΡ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΠ, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΠ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ Π’Π€, ΡΠΎΠ»Ρ Π² Π΄Π΅ΠΏΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΌΠΎΠ·Π³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ»Π° Fe3+ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½. Π€Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°. ΠΡΠΎΡ Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΈΠ· 24 ΡΡΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ Π΄Π²ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ²: ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ (H) ΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΠΈΡ (L), Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠ°ΠΌΠΈ 22−24 ΠΊΠΠ° ΠΈ 20−22 ΠΊΠΠ° ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ. ΠΠ· 2 ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΡ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ 4500 Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Fe3+. ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅ΡΠ° — Π² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ, ΡΠ΅Π»Π΅Π·Π΅Π½ΠΊΠ΅, ΠΊΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅, ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΡΠ½Π΄ΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΠΎΡΠΈΡΠ°Ρ . ΠΠ°ΠΏΠ°ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π² ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π²Π°Π½ΠΎ ΡΠΏΠ°ΡΡΠΈ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΡΠ½Π΄ΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΡ ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π‘Π Π. Π ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠΎΠΌ (Π»ΠΎΠ²ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Fe3+). ΠΠΎΠΊΠ° Π½Π΅ ΡΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Π·Π°ΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡ Π²ΡΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΠ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ΅. Π ΡΠ°ΠΌΡΡ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠΎ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°. Π’Π€ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² Π²ΡΠ±ΡΠΎΡΠ΅ Al3+ ΠΈ Fe3+, Π·Π°ΠΏΡΡΠΊΠ΅ Π‘Π Π, ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π²-Π°ΠΌΠΈΠ»ΠΎΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ°, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π±Π»ΡΡΠ΅ΠΊ. ΠΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ° ΠΊΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ²ΡΠΈΡ ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ . ΠΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π°. ΠΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π΅Π³ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ³Π°Π½ΡΠ° Π² ΠΏΠΎΠ΄ΠΊΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ°Ρ . ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΈΡΠΎΡ ΠΎΠ½Π΄ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠΎΡ ΡΠΎΠΌΠΎΠ², Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΈΡΠ°Π·Ρ ΠΈ ΡΡΠΈΡΡΠΎΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ Ρ-Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠ»ΠΈΠ½Π°ΡΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ (Ρ-ΠΠΠ‘). Π ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ Π΄ΠΈΡΠ±Π°Π»Π°Π½Ρ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Π² Π¦ΠΠ‘ (Mn, Cu, Co, Cd, Al, Sc ΠΈ Π΄Ρ).
ΠΠ΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π’Π€ Fe3+ ΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅Ρ ΠΊ Fe3+ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΊ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΠΠ, Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΠ»ΡΡΠ³Π΅ΠΉΠΌΠ΅ΡΠ°, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄Π΅Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ (L. Zecca, 2004).
ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°, Π°ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄Π°Ρ (Van der A Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2005), Π€ΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ (E. Millerot, 2005), Π’ΡΡΡΠΈΠΈ (J. Marniemi, 2005), ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΠΏΡΡΠΌΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Ρ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°, Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ «ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ». ΠΠ΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠ°ΠΏΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎΠΌ — ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½Π°Ρ Π°Π½Π΅ΠΌΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ (ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π°, ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π° Π² ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ, ΠΈ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π³Π΅ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΎΠ±ΠΈΠ½Π°). Π ΡΠΏΠΈΠ΄Π΅ΠΌΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Ρ 11 471 ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½Ρ Π² ΠΏΠΎΡΡΠΌΠ΅Π½ΠΎΠΏΠ°ΡΠ·Π΅ ΠΎΡ 49 Π΄ΠΎ 70 Π»Π΅Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π°, ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π°, ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π» ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠΊΡ ΠΠ; ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠΎΡΠ²ΠΈΠ» Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ (Van der A, 2005). ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Π² ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠ°; ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ ΡΠ°ΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΌΠΎΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½.
ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π΅Π»Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΠΈΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΠΊ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° ΠΈΠ· ΡΠΊΠ°Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° (ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠΎΠΊΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° DFO, Π΄Π΅ΡΡΠ΅ΡΠ°Π»Π°, ΠΊΠ»ΠΎΠΊΠ²ΠΈΠ½ΠΎΠ»Π°, VK-28). ΠΠ½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΌΠ΅Π»Π°ΡΠΎΠ½ΠΈΠ½Π°, Π±-ΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠΎΠ»Π°, «ΠΌΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ» Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π° Π, ΡΠ±ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°, Π»ΠΈΠΏΠΎΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π»ΠΈΠΊΠΎΠΏΠΈΠ½Π°, ΡΠΏΠΈΠ³Π°Π»Π°ΠΊΠ°ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ½ΠΎΠ², Π°Π»ΡΠ³ΠΈΡΠΎΡΠ±Π° (Π°Π»ΡΠ³ΠΈΠ½Π°ΡΠ° ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΡ), ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ° Π°ΡΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ² (Ρ ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ») ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° Π² ΠΌΠΎΠ·Π³Π΅ (Zecca Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ., 2004; ΠΡΠΎΠΌΠΎΠ²Π°, 2006). ΠΠ»Ρ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»ΠΎΠ² Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΈ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΡΠΏΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΠΠ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Π° (Π.Π. ΠΡΠΎΠΌΠΎΠ²Π°, 2007).
ΠΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°. ΠΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ (ΠΠΠΠ), ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΠΌΠ΅Π³Π°-3, Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΡΠΌΠ±ΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠ² (J.J. O’Keefe, 2006). Π‘ΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΠΠΠ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΠΌΠ΅Π³Π°Π½ΠΎΠ», ΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Π»Π²ΠΈΠ½, Π°ΡΠ΅ΡΠΎΠ±Π»ΠΎΠΊ, EPH-DHA ΠΈ Π΄Ρ. Π₯Π΅ ΠΠ° Ρ ΡΠΎΠ°Π²Ρ. (2005) ΠΏΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ 9 Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π·Π° ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ 1966;2003 Π³Π³. ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΠΊ ΠΠ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ±Ρ 1−3 ΡΠ°Π·Π° Π² ΠΌΠ΅ΡΡΡ. ΠΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ 55 Π»Π΅Ρ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠ² ΡΡΠ±Ρ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ , ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Se, 2 ΡΠ°Π·Π° Π² Π½Π΅Π΄Π΅Π»Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠΈΡΠΊ ΠΠ Π² 4 ΡΠ°Π·Π°.
ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΏΠΎΡΡ. ΠΠ»Ρ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΠ ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Ρ ΠΈΠ½ΡΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΏΠΎΡΡΠ°. ΠΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΎ ΡΡΠ°ΡΡΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ Π΅Π³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ Π΅ΡΠ΅ Π² Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° — ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ°, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈ ΠΠ-Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ°, ΠΏΠΈΡΠ°, ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΊΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π°Π»ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»Ρ, ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠ-Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ². Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΡΡΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π»ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ°ΠΌ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ (Π.Π. ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠΎΠ·ΠΎΠ², Π. Π. Π’ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΎΠ², 2006, www.pynny.ru). Π’Π΅ΡΠΌΠΎΠ»Π°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ A223V (677 Π‘->Π’) ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΡΠ°Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ»Π°Ρ-ΡΠ΅Π΄ΡΠΊΡΠ°Π·Ρ (MTHFR) ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠΌΠ° ΠΈΠ·-Π·Π° Π³ΠΈΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΠ. 10% ΡΠΈΡΠΊΠ° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π³ΠΎΠΌΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½Π° Π² ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠ΅ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ. ΠΠ°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ 677 Π’ Π² Π³Π΅Π½Π΅ MTHFR Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΎΠ·ΠΎΠ². Π ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°ΠΌ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° Π»ΠΈΠΏΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° ΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ , ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΊΠ° Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΡΡ ΠΆΠΈΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ°Ρ Π°ΡΠΎΠ², Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΠΠ, Se, Mg, I, Mn, Π±ΠΈΠΎΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄ΠΎΠ², ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡ ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ½Π°, Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Ρ, Π±-ΡΠΎΠΊΠΎΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ΅Π½ΠΎΠ»Π°, ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠΎΠ»Π°.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΠ°Π, ΠΠ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ — ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ. ΠΠ° ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΡΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π΅Π½Ρ ΡΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΠΎΠ· ΡΠΎΠ»Π°ΡΠΎΠ² (Π² Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ , Π΄ΠΎ 800−2500 ΠΌΠΊΠ³/ΡΡΡ.), ΠΏΠΈΡΠΈΠ΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½Π° (25 ΠΌΠ³/ΡΡΡ.), ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ (350 ΠΌΠ³/ΡΡΡ.) ΠΈ ΡΠΈΠ°Π½ΠΊΠΎΠ±Π°Π»Π°ΠΌΠΈΠ½Π° (15 ΠΌΠ³/ΡΡΡ.), ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎ 4% ΠΊΠΎΠ±Π°Π»ΡΡΠ°, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π² Π³Π΅Π½Π΅ MTHFR, Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π³ΠΎΠΌΠΎΡΠΈΡΡΠ΅ΠΈΠ½Π° ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠ²ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ.