ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ
Laser trilobum (L.) Borkh. (Π»Π°Π·ΡΡΠ½ΠΈΠΊ ΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΡΠ½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΏΠΈΠΊ, 50—150 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Ρ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ, ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅, ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΠ·ΠΊΠΎΠ»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΎΠ½ΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ Π²Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΈΠ΄Ρ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎ Apiaceae Lindl. ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΡΠΈΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π²ΠΎ ΡΠ»ΠΎΡΠ΅ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° Π±ΡΠ» ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² [1, 5, 7, 8, 11, 17—19 ΠΈ Π΄Ρ.]. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Ρ Ρ 2006 Π³. Π½Π°ΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π»ΡΡ ΡΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠΊΡΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΠΌΠ°ΡΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ [8, 12, 17, 18]. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ ΡΠΎΠ½Π΄ ΠΏΠΎ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌ Π² Π³Π΅ΡΠ±Π°ΡΠΈΠΈ ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π³ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠ° (LNA). ΠΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠΉ ΡΠΈΡΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ Olympus SP350 ΠΈ Nikon D40 ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ°ΠΉΡΠ΅ «ΠΠ»Π°Π½ΡΠ°ΡΠΈΡΠΌ — ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ on-line» [12].
Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎ Apiaceae Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ»ΠΎΡΠ΅ 11—13-Π΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ 6—8-Π΅ — ΠΏΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² [6]. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΈΡΠΎΡΠ°ΠΉΡΠΈΠΉ Π°ΡΠ΅Π°Π» ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ ΠΎΠ±ΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° Apiaceae Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ»Π°Π±Ρ, ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΈΠΊΠΈ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΡΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΠΏΠΎΠ² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 60 Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², ΡΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΏΡΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠΎΡΠΌΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², ΡΠ°ΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠ»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΡ Π² Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅Π½Π΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ΅ — ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌ [6, 20].
ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅ΠΉΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΈ Π΄ΠΈΠΊΠΎΡΠ°ΡΡΡΡΠΈΠ΅. Π ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ 11 Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ°.
Anethum graveolens L. (ΡΠΊΡΠΎΠΏ ΠΏΠ°Ρ ΡΡΠΈΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΌ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π±Π»Π΅ΠΌ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎ ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ΅ — ΠΎΡ ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ Conium-ΡΠΈΠΏ [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²Π°Ρ Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΌΠ°Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [1, 2, 5, 12, 14 ΠΈ Π΄Ρ.]. ΠΠ° ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈ ΡΠΊΡΠΎΠΏΠ° Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠΏΡΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅Π½Ρ Π΅Π»Ρ. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΊΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π²: Ρ ΡΠΊΡΠΎΠΏΠ° ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, Ρ ΡΠ΅Π½Ρ Π΅Π»Ρ — ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ [16].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½Ρ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² (Π‘, ΠΡ Π2, Π Π , ΡΠΎΠ»ΠΈΠ΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°) ΠΈ Π΄Ρ. [2, 14]. ΠΠ· ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°Ρ Π°Π½Π΅ΡΠΈΠ½ ΡΠΎ ΡΠΏΠ°Π·ΠΌΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠ½ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ·Π°Ρ . ΠΠ°ΡΡΠΎΠΉ ΠΈΠ· Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΈ ΡΡΠ΅Π±Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠΎΡΠ΅ΠΊ Π½Π° Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ ΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ Π³Π»Π°Π·Π° [2, 3, 5].
Anthriscus cerefolium (L.) Hoffm. (ΠΊΡΠΏΡΡΡ Π±ΡΡΠ΅Π½Π΅Π»ΠΈΡΡΠ½ΡΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π»ΠΈΡΡ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ. ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΉ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ. ΠΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΎΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠ°. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ Chervil-ΡΠΈΠΏ [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°, ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² Π°ΠΏΡΠ΅Π»Π΅ — ΠΌΠ°Π΅ [5, 8, 12, 14, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΡΠ΅ — Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅, ΡΠ°Π½ΠΎΠ·Π°ΠΆΠΈΠ²Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² ΡΠ±ΠΎΡΠ°Ρ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΡ, ΡΠΊΡΠΎΡΡΠ»Π΅Π·Π° [5, 14].
ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π΄ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π² ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π»Π΅ΡΠ°Ρ , ΡΠ°Π΄Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ [14].
Apium graveolens L. (ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠ°Ρ ΡΡΠΈΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, 30—100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΡ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ. ΠΠ° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ — ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌ. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΠ΅Π½ ΠΊ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅, ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅. ΠΠ±Π΅ΡΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΡΠ΅ΠΊ Π½Π΅Ρ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° ΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ Ρ Π±ΠΎΠΊΠΎΠ² [8, 12, 14, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠ±ΠΎΡΠ° ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ. Π Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΎΠ³Π°ΡΠΎ Π½Π° ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π° ΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. Π£ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ Π°ΠΏΠΏΠ΅ΡΠΈΡ, ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ·Π°Ρ . ΠΠ°ΠΊ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΠΈΠ½Π³ΠΈ, Π° Π½Π°ΡΡΠΎΠΉ — ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΡΠΈΠΉΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ [2, 3, 5, 14].
Carum carvi L. (ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΈ Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΡΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ, ΡΠ½ΠΈΠ·Ρ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, 30—100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΌΠ°Π΅ — ΠΈΡΠ½Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΡΠΏΠ»ΡΡΠ½ΡΡΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠΈ Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΠΌ [1, 2, 4, 8, 12 ΠΈ Π΄Ρ.].
ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ Π΄ΠΎ 8% ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ²ΠΎΠ½ ΠΈ Π»ΠΈΠΌΠΎΠ½Π΅Π½. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠΌΠΈΠ½Π° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, Π΄ΡΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΏΠΈΠ³ΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΡΠΌΠΎΠ»Ρ ΠΈ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅, ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅, ΠΎΡΡ Π°ΡΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π΅ ΠΈ Π²Π΅ΡΡΠΎΠ³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΊ [3, 5, 13, 14].
Coriandrum sativum L. (ΠΊΠΎΡΠΈΠ°Π½Π΄Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π²Π½ΠΎΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ, Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎ 70—120 ΡΠΌ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ Π²Π΅ΡΠ²Ρ Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΎΠΌ Ρ 3—5 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²Π°Ρ ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½Π°Ρ Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ° [1, 2, 5, 8, 13].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π±Π»ΠΈ (ΠΊΠΈΠ½Π·Π°) ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π΄ΠΎ 2,1% ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π΄ΠΎ 25% ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°. Π ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ»Π° Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π»ΠΈΠ½Π°Π»ΠΎΠΎΠ», ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Ρ, Π°Π»ΠΊΠ°Π»ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π±Π΅Π»ΠΊΠΈ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ³Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΎΠΉΠ½ΡΠΌ, ΠΎΡΡ Π°ΡΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΌ Π°ΠΏΠΏΠ΅ΡΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΈΠ°Π½Π΄ΡΠ° — ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄Π° ΡΠΈΡΡΠ°Π»Ρ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π² Π³Π»Π°Π·Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ [2, 5, 13].
Daucus sativus (Hoffm.) Rohl. (ΠΌΠΎΡΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π²Π½Π°Ρ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ, Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π³ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΄. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π³ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΡΡΠ° ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ Π³ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠΏ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Levisticum [6, 20]. Π‘ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ — ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ° [8, 12, 14, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΡ Π2, Π3, Π6, Π, Π Π , D, Π, ΡΠΎΠ»ΠΈΠ΅Π²ΡΡ, Π°ΡΠΊΠΎΡΠ±ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ°Π½ΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π±ΠΈΠΎΡΠΈΠ½, Π»Π΅ΡΠΈΡΠΈΠ½, ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠ»Π΅ΡΡΠ°ΡΠΊΡ, ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠΈ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ: ΠΊΠ°Π»ΠΈΠΉ, ΠΊΠ°Π»ΡΡΠΈΠΉ, ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ, ΠΌΠ°ΡΠ³Π°Π½Π΅Ρ, ΠΌΠ΅Π΄Ρ, Π±ΡΠΎΠΌ, ΡΠ΅Π»Π΅Π½, ΡΠΈΠ½ΠΊ, Π½ΠΈΠΊΠ΅Π»Ρ, ΠΉΠΎΠ΄. Π Π΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π°Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°Ρ , ΠΈΠ½ΡΠ°ΡΠΊΡΠ΅ ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄Π°, ΡΡΠΎΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ Π³Π»Π°Π·Π°, ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Ρ, Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Ρ , ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΈΠΌΠΌΡΠ½ΠΎΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ [2, 5, 14].
Foeniculum vulgare Mill. (ΡΠ΅Π½Ρ Π΅Π»Ρ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎ-, Π΄Π²ΡΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, Π΄ΠΎ 1 ΡΠΌ ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, 90—200 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅. ΠΡΠΈΡΡΡΠ° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Conium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. Π‘ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ — ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ, ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠ°Ρ Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°. Π‘ΠΎΠ·ΡΠ΅Π²Π°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 14, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°Π½Π΅ΡΠΎΠ», ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Ρ Π°Π²ΠΈΠΊΠΎΠ», ΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΠ½, L-ΠΏΠΈΠ½Π΅Π½, Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΡΠΉ Π°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄, Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈ Π΄Ρ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΠ΅Π΅ ΠΈ ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΠΊΠ°ΡΠ»Ρ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π°Π±ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ [2, 3, 5, 13].
Levisticum officinale W.D.J. Koch (Π»ΡΠ±ΠΈΡΡΠΎΠΊ Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ) — ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΡΠΉ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ, Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎ 2 ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Ρ ΡΠΈΠ·ΡΠΌ Π½Π°Π»Π΅ΡΠΎΠΌ, Π΄ΡΠ΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎ Levisticum-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΡΠΊΠΎ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎ-Π±ΡΡΠ°Ρ Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [8, 12, 18].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΠΌΠΎΠ»Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π°Π½Π³Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΡΠΎΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅, ΠΏΠΈΠ΅Π»ΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅, Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°, Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΏΠΎΠ΄Π°Π³ΡΠ΅. ΠΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΊΠ°Π½Π΅ΡΡΠΎΠ½ Π, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ [3, 5, 14].
Pastinaca sativa L. (ΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ΅Π²Π½ΠΎΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, ΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΉ ΠΈ ΡΠ»Π°Π΄ΠΊΠΈΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅Ρ Π²ΡΡΠΎΡΡ 2 ΠΌ, ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΠΏΡΡΡΠΌΠΈ: Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² — ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ, ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Ρ Π²Π΅ΡΠ²Π΅ΠΉ, ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎ-Π±ΡΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [7, 8, 18].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΡΡΠΎΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΏΠ°Π·ΠΌΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΡΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ±ΠΈΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ, ΠΊΠ°ΠΏΠΈΠ»Π»ΡΡΠΎΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ [2, 5].
Petroselinum crispum (Mill.) A.W. Hill (ΠΏΠ΅ΡΡΡΡΠΊΠ° ΠΊΡΠ΄ΡΡΠ²Π°Ρ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π΄ΠΎ 100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΎΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Ρ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π½Π° Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΎΠ²: ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠΉ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ — ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΌΠΈ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ. ΠΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Petroselinum [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ, Π±Π΅Π»ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π±ΡΡΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [7, 8, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π°, Π·Π΅Π»Π΅Π½Ρ, ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»ΠΏΡΠΎΠΏΠ°Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ Π°ΠΏΠΈΠΎΠ» ΠΈ ΠΌΠΈΡΠΈΡΡΠΈΡΠΈΠ½. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π² ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π°Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, ΠΊΠ²Π΅ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ½, Π² Π»ΠΈΡΡΡΡΡ — ΠΈΠ½ΡΠ»ΠΈΠ½, Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ·ΠΈΠ΄Ρ, ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ»ΠΈΠ΅Π²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ B B2, R, PP, P, C, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΡ, ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ, ΠΌΠ°ΡΠ³Π°Π½ΡΠ° ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠ΅ΡΡΡΡΠΊΠΈ ΡΠ»ΡΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΡΠ½Π΄ΠΎΠΊΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ, Π½Π°Π΄ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·, ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΠ»Π»ΡΡΡ [2, 5, 14].
Pimpinella anisum L. (Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ, Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π΄ΠΎ 60 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Apium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°, ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π³ΡΡΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [8, 14, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ Π΄ΠΎ 5% ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ — Π°Π½Π΅ΡΠΎΠ». ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ° ΠΈ Π°Π½ΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ»Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΡΡ Π°ΡΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈ Π±ΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΡΠ°Ρ , ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΌΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΈ Π΄Π΅Π·ΠΈΠ½ΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ [2, 5, 13].
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π»Π΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½Π°Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅Π», ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. Π ΡΠΎΠΆΠ°Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΡΡΡ Π² Π½Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π΅ Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΡΠ°Π΄Π΅Π±Π½ΡΡ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π°Ρ , Π² Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ . ΠΠ°ΠΊΠΈΠ΅-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ Π°Π³ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅Π»ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ.
ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π² Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π°, Π½Π°ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ 30 Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅ΠΉΠ½ΡΡ .
Aethusa cynapium L. (ΠΊΠΎΠΊΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ, Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ, ΡΠ»Π°Π±ΠΎ ΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, 30—100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΡΠ΅, ΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ°Ρ . ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅ Ρ Π΄ΡΠ³ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π° ΡΠΏΠ°ΠΉΠΊΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΎΠΊΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΡΠΎΠΊ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ, Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ, ΠΌΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ. ΠΠ΄Π½ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΡΡ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ [5], Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ — Π±Π΅Π·Π²ΡΠ΅Π΄Π½ΡΠΌ [17].
Π§Π°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π½Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π΅ Π½Π° ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Ρ Π»Π΅ΡΠΎΠ², Π² Π΄ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΊ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ Π² Π»Π΅ΡΠΎΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°Ρ [7], ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π°Π΄Π²Π΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° [11].
Anthriscus sylvestris (L.) Hoffm. (ΠΊΡΠΏΡΡΡ Π»Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΉ, Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎ Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, 50—120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ ΡΡΠ΅Π±Π»Ρ ΠΈ Π²Π΅ΡΠ²Π΅ΠΉ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΠΊΡΠ°Π΅Π²ΡΠ΅ Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠΉ, Π±Π»Π΅ΡΡΡΡΠΈΠΉ, ΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΎ-ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²ΡΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ [8, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, ΡΡΠ΅Π±Π»ΠΈ, Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»Ρ, Π»ΠΈΠ³Π½ΠΈΠ½, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π°Π½ΡΠΎΡΠΈΠ°Π½Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ, Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ, Π³ΠΈΠ½Π΅ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΠ³Π΅Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΡΠ½ΡΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΎΡΠ΅Π΅, Π°ΡΡΠΈΡΠ΅, ΡΠΊΡΠΎΡΡΠ»Π΅Π·Π΅, ΡΠΊΠ·Π΅ΠΌΠ°Ρ [5].
ΠΠ° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² Π»Π΅ΡΠ°Ρ , Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ , Π² Π»Π΅ΡΠΎΠΏΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠ°Ρ , Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ [7, 11].
Archangelica officinalis Hoffm. (Π΄ΡΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — Π΄Π²ΡΡ -ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ Π»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΠΌΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ°Π·Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅. ΠΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΈΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅, Ρ Π±Π΅Π»ΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌ ΠΌΠ»Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π΄ΠΎ 2,5 ΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ, ΡΠ°ΡΡΠΎ Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-ΠΊΠΎΡΠΈΡΠ½Π΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅. Π‘Π°ΠΌΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°ΡΡ 80 ΡΠΌ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅, Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ°Ρ . ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° Π²ΡΠ΅ΠΌΡΠ°ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, 5—8 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ [8, 18].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΈΡΠ°, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΡΠ°Π»ΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ ΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠΈΠ½Π³ΠΎΡΠ½ΡΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΠ΄Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΠΌ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΌΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π±ΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΡΠ°Ρ , Π½Π΅Π²ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, Π±Π΅ΡΡΠΎΠ½Π½ΠΈΡΠ΅, ΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ·ΠΌΠ΅, Π΄ΠΈΠ°ΡΠ΅Π΅, ΡΠΏΠ°Π·ΠΌΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΠΈ [3, 5, 14].
Π Π΅Π΄ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅, Π·Π°Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠΏΠΈΡΠΊΠΈ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [9—11]. ΠΠ° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΎΠ΄ΡΡ Π‘Π΅Π²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΎΠ½ΡΠ° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠΊΠ°Ρ .
Berula erecta (Huds.) Coville (Π±Π΅ΡΡΠ»Π° ΠΏΡΡΠΌΠ°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΈΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π·Π΅ΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ΅ Ρ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π»ΡΠ΄Π΅ΡΠ΅Ρ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Π΄ΠΎ 100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΠΆΠΊΠ°Ρ , Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎΠΌ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠΈΠ½Π³ΠΎΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠΎΡΠ½ΠΈ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΡΠ΅ [5].
Π ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π»ΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎ-ΡΡΠ΅ΠΏΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ , ΡΠΎΠ»ΠΎΠ½ΡΠ΅Π²Π°ΡΡΡ Π»ΡΠ³Π°Ρ . ΠΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ ΡΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠΊΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π³. ΠΠΈΡΠΎΠ²ΡΠΊΠ° Π² ΠΡΠΊΡΡΠΊΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π±Π°Π»ΠΊΠ΅ [11, 12].
Bupleurum falcatum L. (Π²ΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΡΠΊΠ° ΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½Π°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅, ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅, ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ Π½ΠΈΠΆΠ½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅Π΅ ΠΈ ΡΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΡ , ΠΎΡ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΡ , Π½Π° Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ . ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΠΆΠΊΠ°Ρ . ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² ΡΠ²Π΅ΡΠ»ΠΎ-ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, Ρ ΡΠ·ΠΊΠΎ-ΠΊΡΡΠ»Π°ΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠΈΡ Π² Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [6, 8, 12, 17, 20].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π°ΠΊΠ°ΠΏΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Ρ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ ΠΈ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈ Ρ ΠΎΠ»Π΅ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ°Ρ , Ρ ΠΎΠ»Π°Π½Π³ΠΈΡΠ°Ρ ΠΈ Π³Π΅ΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ°Ρ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π½ΠΎ Π½Π° ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ, Π½Π° ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² [11, 12].
Caucalis platycarpos L. (ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΏΠ½ΠΈΠΊ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ, Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠΉ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π΄ΠΎ 40 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ, ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. ΠΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Conium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΡΡΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡΠΌ Ρ 2—5 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΡΡ Π² Π°ΠΏΡΠ΅Π»Π΅ — ΠΌΠ°Π΅ [8, 12, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π·Π°ΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ°Ρ , ΠΎΠ±ΠΎΡΠΈΠ½Π°Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ Π² ΠΏΠΎΡΠ΅Π²Π°Ρ . ΠΠ»Ρ Π½Π°ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π° ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π°Π΄Π²Π΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ [10, 11].
Cenolophium denudatum (Hornem.) Hitin (ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ΅Π±Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΎΠ±Π½Π°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΠΈΠ·Π³ΠΈΠ±Π°Π΅ΡΡΡ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Π΄ΠΎ 120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π‘Π»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΎ ΠΈΠ·ΠΎΠ³Π½ΡΡΡΠ΅ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ . ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 15—25 Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π±Π΅ΡΠ΅Π³Π°Ρ , Π½Π° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ΅Π½ Π² ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [9−11].
Chaerophyllum prescottii DC. (Π±ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΡΠ΅ΡΠΊΠΎΡΡΠ°) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΊΠ»ΡΠ±Π½Π΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ, Π½Π° Π²ΠΊΡΡ Π½Π°ΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΠΌΠΎΡΠΊΠΎΠ²Ρ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π΄ΠΎ 180 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΡΠ°ΠΏΠΈΠ½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠΉ Π±Π΅Π»ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅. Π€ΠΎΡΠΌΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π· Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Conium-ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ [6, 20]. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΡΡΠ°, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΡ. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 12−20 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΡΡ Π² Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ ΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ. Π₯ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π½ΠΎ Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² [11, 12, 17].
Cicuta virosa L. (Π²Π΅Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΈΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠ΅, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΉ, Π΄ΡΠ΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π΄ΠΎ 150 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡ ΠΈΠ· Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎ-Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΡ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΎΠ², 2−8 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 10−25 Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅ Ρ ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 12, 17]. Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ apiaceae Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π΄ΠΎΠ½Π±Π°ΡΡ ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΈΡΠ°, Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π‘, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅Π²ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠ΅, ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»ΡΡ , ΠΈΡΠΈΠ°ΡΠ΅, Π΄Π΅ΡΠΌΠ°ΡΠΎΠ·Π°Ρ , ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ [5].
ΠΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ , Π·Π°ΡΠΎΡΡΠΈΡ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ, Π½Π° ΠΈΠ»ΠΈΡΡΡΡ Π±Π΅ΡΠ΅Π³Π°Ρ ΡΠ΅ΠΊ ΠΈ ΠΎΠ·Π΅Ρ. ΠΠ° ΠΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ½Π΅ Π½Π΅ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ, Π½Π° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ — Π² Π΄ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ Π‘Π΅Π²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΎΠ½ΡΠ° [5, 7, 11, 12].
Conium maculatum L. (Π±ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΠ»ΠΎΠ² ΠΏΡΡΠ½ΠΈΡΡΡΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π±Π»Π΅ΠΌ, Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°ΡΡΠΈΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 2 ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ Ρ Π°Π½ΡΠΎΡΠΈΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΡΠ½Π°ΠΌΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅ Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΌΠ°Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ — Π΄Π²ΡΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡ. Π ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ»ΡΡΠ΅Π½ Π½Π΅ΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠΉ ΠΌΡΡΠΈΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΠΏΠ°Ρ [8, 12, 14, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ. Π Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, Π°Π»ΠΊΠ°Π»ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π°Π½ΡΠΎΡΠΈΠ°Π½Ρ, Π°Π·ΠΎΡΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π‘, ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ, ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΠΊΠ°Ρ , Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ, Π°Π½Π΅ΠΌΠΈΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ, ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ°ΠΊΠ° ΠΊΠΎΠΆΠΈ ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° — Π°Π»ΠΊΠ°Π»ΠΎΠΈΠ΄ ΠΊΠΎΠ½ΠΈΠΈΠ½, ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΊΠΎΠ½ΠΈΠΈΠ½, ΠΊΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΠΈΠ½, ΠΊΠΎΠ½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ½. Π Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠ° ΠΌΠΎΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·Ρ, ΡΠΈΠ±ΡΠΎΠΌΠΈΠΎΠΌΡ ΠΌΠ°ΡΠΊΠΈ, Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΈΡΠΎ [14].
ΠΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΎ. Π Π°ΡΡΠ΅Ρ Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, Π² Π·Π°ΠΌΡΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ , Π½Π° Π±ΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΎΠ·ΡΠ³ΠΎΠ΄ΡΡΡ , Π²ΠΎΠ·Π»Π΅ Π»Π΅ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΡ, ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ². ΠΠ»Ρ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π°Π΄Π²Π΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ [7, 11, 12].
Daucus carota L. (ΠΌΠΎΡΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎ ΠΌΠΎΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ΅ Ρ Π²ΡΡΠ΅ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΌ ΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠΌ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½, Π²Π΅Π³Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΎΠ² Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠΊ ΡΠΈΠΎΠ»Π΅ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΡΠΎΠ»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ Π½Π΅ ΡΡΠ½Π° [6].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π°Π½ΡΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°ΠΌΠΈ, ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, ΡΠ»Π°Π±ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ, Π·Π»ΠΎΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»ΡΡ , ΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ·ΠΌΠ΅ [5, 14].
Π Π°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡ , Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, Π½Π° Π»ΡΠ³Π°Ρ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° [7, 11, 12].
Eryngium campestre L. (ΡΠΈΠ½Π΅Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΈΠΊ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΉ, ΡΠΈΠ»ΠΈΠ½Π΄ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π΄ΠΎ 70 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ΅, ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΉ, ΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΠΆΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅, Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ , Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π². ΠΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅, ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΡΡ Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠ΅, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΠΏΡΠΎΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ΅-Π·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠ΅ [6, 20]. Π‘ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΡΡΡ Π»ΠΎΠ΅, Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ΅, Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΆΠ°ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 12, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ°ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ½Ρ, Π΄ΡΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»-ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π»Π°ΠΊΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ, ΡΠΏΠ°Π·ΠΌΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΎΠ² Π΄ΡΡ Π°Π½ΠΈΡ, Π°Π½ΡΡΠΈΠΈ, Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΎΡΠ΅Π΅, ΠΌΠΎΡΠ΅ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ , ΡΠΊΡΠΎΡΡΠ»Π΅Π·Π΅ [5].
ΠΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΡ ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅ΠΉ, ΠΎΡΠΊΡΡΡΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° [7, 11].
Eryngium planum L. (ΡΠΈΠ½Π΅Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΈΠΊ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΈΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎ 60 ΡΠΌ. ΠΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅, ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-ΠΎΠ²Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅. ΠΡΠ°Ρ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΊ ΠΏΠΈΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠΆΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅. ΠΠ° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ Π³ΠΎΠ΄ Π»ΠΈΡΡΡΡΠΌ, ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌΡΡ Π½Π° ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π΅, ΠΏΡΠΈΡΡΡΠ° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌΠΈ, Π² ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ° ΡΡΠ΅Ρ ΠΈ ΠΏΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ [6]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠ±ΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΊΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠ²Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ — ΡΠ΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠ°. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 12, 14, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ°ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π΄ΡΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, Π΄Π΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΈ ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ [5].
Π ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ, Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π»ΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎ-ΡΡΠ΅ΠΏΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , ΡΡΠ΅ΠΏΡΡ , ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ Π»Π΅ΡΠ° [7, 8, 11].
Falcaria vulgaris Bernh. (ΡΠ΅Π·Π°ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Π΄ΠΎ 60 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΆΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΡ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅, Ρ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎ-Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΎΠΉ. Π§Π΅ΡΠ΅Π· ΡΡΠ΄ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ. ΠΠ° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ Π³ΠΎΠ΄ Π²Π΅Π³Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ ΡΡΠ΅Π±Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅, ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΠ΅ — ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ΅Π»ΡΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½ Π‘, ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π³Π΅ΠΌΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΡΠ°Π½ΠΎΠ·Π°ΠΆΠΈΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΠΊΠ°Ρ [5].
Π Π½Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π° ΡΡΡ ΠΈΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , ΠΎΠ±ΠΎΡΠΈΠ½Π°Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, Π² ΡΡΠ΅ΠΏΠΈ [7, 11, 12].
Ferula caspica M. Bieb. (ΡΠ΅ΡΡΠ»Π° ΠΊΠ°ΡΠΏΠΈΠΉΡΠΊΠ°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠΊΠ°ΡΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, 25—45 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, c ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅ Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅. Π§Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅ΠΌΠΊΠΈ Ρ Π°Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Ρ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π½ΠΈΠΆΠ½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π° ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΉ Ρ ΠΎΠ΄ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Petroselinum-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π° ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π΅, ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, Ρ ΠΌΡΡΠΎΠ²ΡΠ°ΡΡΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΎΠ², 2—5 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠ°ΡΡΡΡ — ΡΡΡΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅. ΠΡΠ±ΡΡ ΡΠ°ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Ρ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅, Π·Π°Π³Π½ΡΡΡΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΡ, Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΡΡ Π² ΠΌΠ°Π΅ — ΠΈΡΠ½Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅, Π΄ΠΎ 9 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΡΡ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [8, 12, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠ³Π΅Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. Π―Π΄ΠΎΠ²ΠΈΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ [5, 18].
ΠΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π½Π° ΡΡΠ΅ΠΏΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»ΠΎΠ½ΡΠ°Ρ , Π³Π»ΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΎΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ . ΠΠ°Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [9−12].
Ferulago galbanifera (Mill.) W.D.J. Koch (ΡΠ΅ΡΡΠ»ΡΠ½ΠΈΠΊ ΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ 30−100 ΡΠΌ, ΡΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, Π²Π²Π΅ΡΡ Ρ Ρ Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΠΌΡΡΠΎΠ²ΡΠ°ΡΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Levisticum-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. Π¦Π΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ Ρ 10—22 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ΅ 10—12 ΡΠΌ. ΠΠΎΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΌΡΡΠΎΠ²ΡΠ°ΡΠΎ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, ΠΊΠ²Π΅ΡΡ Ρ ΠΈ ΠΊΠ½ΠΈΠ·Ρ ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅, ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π±ΡΡΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° Π³Π»ΡΠ½ΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ [8, 12, 18].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½Ρ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΠΏΡΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ , ΡΡΠ΄ΠΎΡΠΎΠ³Π°Ρ . Π―Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π°Π±ΠΎΡΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ [5, 18].
ΠΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Ρ , ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΡ Π»Π΅ΡΠ°Ρ , ΡΡΠ΅ΠΏΡΡ , ΠΌΠ΅Π»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ . ΠΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ Π² Π·Π°ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ «ΠΡΠΎΠ²Π°Π»ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΡ» [7, 9—12].
Heracleum sibiricum L. (Π±ΠΎΡΡΠ΅Π²ΠΈΠΊ ΡΠΈΠ±ΠΈΡΡΠΊΠΈΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎ 180 ΡΠΌ. ΠΠΈΡΡΡΡ Π³ΡΡΠ±ΡΠ΅, ΡΠ΅ΡΠΎΡ ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎ-ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. Π‘ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ — ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ. Π¦Π΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅, Ρ 15—30 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ Π² ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΠ΅, Π° Π² Π±ΠΎΠΊΠΎΠ²ΡΡ Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠ°Ρ — ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΡΠΆΡΠΊΠΈΠ΅. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅. ΠΡΠ°Π΅Π²ΡΠ΅ Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½Ρ.
Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΠ·ΡΠ΅Π²Π°ΡΡ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 12, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π»ΠΈΡΡΡΡ, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ, ΡΠ΅Π΄Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. Π₯ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ, Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Ρ , ΡΠ΅ΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΡ [5].
ΠΠ° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Ρ , Π·Π°ΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ , Π»ΡΠ³Π°Ρ , Π²ΠΎΠ·Π»Π΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ΅ΠΌΠΎΠ², Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, Π±ΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠΈΠ»ΡΡ [7, 9, 11, 12].
Laser trilobum (L.) Borkh. (Π»Π°Π·ΡΡΠ½ΠΈΠΊ ΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΡΠ½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΏΠΈΠΊ, 50—150 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Ρ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ, ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅, ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΠ·ΠΊΠΎΠ»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΎΠ½ΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ Π²Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ . Π§Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅ΠΌΠΊΠΈ Ρ Π°Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΡΠ΅, Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, 3—10 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 2,5—8 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠ²Π΅ΡΡ Ρ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΡΠ΅, ΡΠ½ΠΈΠ·Ρ Π³ΠΎΠ»ΡΠ±ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-ΡΠΈΠ·ΡΠ΅, Π·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅; Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠ΅, Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ Π²Π·Π΄ΡΡΡΠΌΠΈ Π²Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎ Petroselinum-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ Π½ΠΎΠΆΠΊΠ°Ρ , 10—30 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, Ρ 12—25 Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ, Π½Π΅ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠ΅, 7—10 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 3—5 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΌΠ°Π΅ — ΠΈΡΠ½Π΅; ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»Ρ, Π΄ΡΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ²Π½ΡΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ, ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° [5].
ΠΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡ Π² ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Ρ , Π² Π΄ΡΠ±ΠΎΠ²ΡΡ Π»Π΅ΡΠ°Ρ , Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ , ΠΌΠ΅Π»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ . ΠΠ° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ, Π·Π°Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΈΡΠΊΠΈ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [7, 9—12].
Laserpitium hispidum M. Bieb. (Π³Π»Π°Π΄ΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ 50—150 ΡΠΌ, Ρ ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ. ΠΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΠΎ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, ΡΠ»Π°Π±ΠΎ ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΎΡΡΡΠΎΠΏΠΈΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎ Π½Π°Π΄ΡΠ΅Π·Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ; Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π²Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈΡΠ΅ΠΌ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΠ΅, Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ — Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠΉ, Ρ Π³ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΡΠ°ΡΠΎ-Π·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΠ·ΡΠ΅Π²Π°ΡΡ Π² Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 12, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π±ΠΎΠ³Π°ΡΠΎΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠ±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. Π―Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π³Π΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΎΠ»Π° [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ Π½Π° ΠΌΠ΅Π»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , Π² Π»Π΅ΡΠ°Ρ , ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ². Π Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΌΠ΅ΡΠ³Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ Ρ Π³. Π‘ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΈ Π‘ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ [7, 12].
Laserpitium prutenicum L. (Π³Π»Π°Π΄ΡΡ ΠΏΡΡΡΡΠΊΠΈΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π½Π΅ΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π΄ΠΎ 120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ Ρ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ ΠΈ ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅; Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Levisticum-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ 13−25-Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅, ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΠ΅ Π½Π° Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π΅. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅; ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠ»Π΅Π½ΡΠ°ΡΡΠ΅, Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎ-Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΠ½Π°ΡΡΠΆΠΈ Ρ Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»ΠΎΠ΄ ΠΎΠ²Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ, ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠΈΡ Π² Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΠ΅ [8, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ [5].
ΠΠ»Π°Π΄ΡΡ ΠΏΡΡΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π² Π΄ΡΠ±ΡΠ°Π²Π°Ρ , ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎ-Π»ΠΈΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π»Π΅ΡΠ°Ρ , Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ , ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ². ΠΠ° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½, Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ½Π΅ [11].
Pastinaca sylvestris Mill. (ΠΏΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΠΊ Π»Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ) — Π΄Π²ΡΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, Π΄Π΅ΡΠ΅Π²ΡΠ½ΠΈΡΡΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, 40—120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎ-ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ, ΠΎΡΡΡΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ Π»ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ — Π½Π΅ΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Apium-ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ [6, 20]. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΡΡΠ° ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ — ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΏΡΠ΅, 2—5 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 1—3 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎ Π½Π°Π΄ΡΠ΅Π·Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° 1—2 Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΡΠΈ, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°Ρ Π·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΠΉ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±Π»Ρ ΠΈ Π²Π΅ΡΠ²Π΅ΠΉ. ΠΠ±Π΅ΡΡΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1,5 ΠΌΠΌ Π² Π΄Π»ΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅ΠΌΠΊΠΈ, Ρ ΡΡΠΏΠΎΠΉ Π·Π°Π³Π½ΡΡΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠΉ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π±ΡΡΡΠ΅, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΠΎ-ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅, 5—6 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 4—5 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅, ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠΈΡ Π² ΠΈΡΠ»Π΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡΠ΅ [8, 12, 18].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ°ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½Π½ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠ°Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π° Π»Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ , ΠΏΠ°ΡΡΠ±ΠΈΡΠ°Ρ , Π²ΠΎΠ·Π»Π΅ Π»Π΅ΡΠΎΠΏΠΎΡΠ°Π΄ΠΎΠΊ Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³ [7, 11, 19].
Peucedanum ruthenicum M. Bieb. (Π³ΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΈΠΊ ΡΡΡΡΠΊΠΈΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ, 60—150 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Ρ ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΄Π΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΌΠΈ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ 4—5 ΠΌΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠ΅ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ² ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅ Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅. Π§Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅ΠΌΠΊΠΈ Ρ Π°Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π½Π΅ΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅. ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅, Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ-ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, 8—15 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 10—20 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΆΠ΅ — Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠ»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅, 20—90 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 1—3 ΠΌΠΌ (ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ — Π΄ΠΎ 7 ΠΌΠΌ) ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅, Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Π‘ΠΎΠΏΡΠΈΡ-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π° ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π΅, ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, 4—8 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, Ρ 9—20 Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΡΠΌΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ 5—9 ΠΌΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, Ρ 16—25 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠ°ΡΡΡΡ — ΡΡΡΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅. ΠΡΠ±ΡΡ ΡΠ°ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ»ΠΎ-ΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅, Π·Π°Π³Π½ΡΡΡΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΡ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ 5—8 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 3—5 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π‘Π΅ΠΌΡΠ½ΠΊΠΈ ΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΊΠΈ, ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΈΡΠ»Ρ — Π°Π²Π³ΡΡΡ; ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΡ [8, 12, 18].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ. Π Π½ΠΈΡ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Ρ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΡΡΠΎΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ ΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π΄Π°Π½ΠΈΠ½, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π»ΠΎΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π Π½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π°Ρ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΡ Π°ΡΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π΅, Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΄Π½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ [14].
Π ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π² ΡΡΠ΅ΠΏΠΈ, Π½Π° ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΎΠ½ΡΠ°Ρ . ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΌΠ΅Π»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π‘Π΅Π²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΎΠ½ΡΠ° [7, 11, 19].
Pimpinella saxifraga L. (Π±Π΅Π΄ΡΠ΅Π½Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΌΠ½Π΅Π»ΠΎΠΌΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π², 15—60 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, ΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² Π½ΠΈΠΆΠ½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ, Π²Π²Π΅ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π±Π΅Π·Π»ΠΈΡΡΠ½ΡΠΉ, Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΠ΅, Π½ΠΈΠΆΠ½ΠΈΠ΅ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ 10—20 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Ρ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΡΠΏΡΠΌΠΈ, ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² ΡΠΈΡΠ»Π΅ 3—5 ΠΏΠ°Ρ. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Apium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 6—21 ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΌ Π³ΠΎΠ»ΡΠΌ Π»ΡΡΠΎΠΌ, Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ΅ 5—8 ΡΠΌ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ — ΡΠΎΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΡΠ½Π°ΡΡΠΆΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡΠΎ-Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, 2—2,5 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 1,5—2 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΈΡΠ½Ρ — Π°Π²Π³ΡΡΡ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ. Π ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΠ΅Π½ΠΎΠ»Ρ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΡ Π°ΡΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ, Π³Π΅ΠΌΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, Π±ΠΎΠ»Π΅ΡΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ, Π°Π½ΡΠΈΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΡ Π΄ΡΡ Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΉ, Π±ΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠΌΠ΅, ΠΊΠΎΠΊΠ»ΡΡΠ΅, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈ. ΠΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ Π±Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π³ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅Π²ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠ΅ [5, 14].
Π Π°ΡΡΠ΅Ρ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° Π½Π° ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , ΡΡΡ ΠΈΡ Π»ΡΠ³Π°Ρ , ΠΏΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ , ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ [7, 11, 19].
Seseli peucedanoides (M. Bieb.) Koso-Pol. (ΠΆΠ°Π±ΡΠΈΡΠ° Π³ΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½Π°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΠ½Π΅Π²Π°Ρ ΡΠ΅ΠΉΠΊΠ° Π½Π΅Π³ΡΡΡΠΎ ΠΎΠ΄Π΅ΡΠ° Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ² Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π². Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ, ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, Π±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΉ, Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Ρ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π²Π΅ΡΠ²Π΅ΠΉ, Π΄ΠΎ 80 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ . ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅, ΠΎΡΡΡΠΎΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠ΅. Π‘ΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Conium-ΡΠΈΠΏΡ [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 10—20 Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-Π·Π΅Π»Π΅Π½ΡΠ΅ Ρ Π·Π°Π³Π½ΡΡΠΎΠΉ Π²Π½ΡΡΡΡ Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠΉ. Π¦Π²Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅ [8, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΏΡΠΈ ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ , Π² Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ [5].
Π Π΅Π΄ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΡΡΡΠ°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², Π² Π΄ΡΠ±ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΡ Π»Π΅ΡΠ°Ρ , Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ , Π»ΡΠ³Π°Ρ . ΠΠ°Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π° ΠΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ½Π΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ [9—12].
Seseli tortuosum L. (ΠΆΠ°Π±ΡΠΈΡΠ° ΠΈΠ·Π²ΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΠΎΠ»ΡΡΡΠΌ ΠΏΡΡΠΌΡΠΌ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π³ΠΎΡΠΈΠ·ΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΡΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²Π΅ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΉ, Π΄ΠΎ 100 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ·Π΅ΡΠΊΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅, ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΡΠ΅, ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ-ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅, ΠΎΡΡΡΡΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎ-ΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π°Π²Π΅ΡΡ Ρ ΡΡΠ΅Π±Π»Ρ, 7—15-Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Ρ ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π±ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π³ΡΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠ΅ [8, 12, 17]. Π ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π³. ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΊΠ° ΡΠ²Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎ Π½ΠΎΡΠ±ΡΡ, Π²ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Ρ ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Ρ Π΄ΠΎ —8Β°Π‘ [15].
Π‘ΡΡΡΠ΅ — Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ, ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ°ΡΠΈΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ Π°Π½ΡΠΈΠ³Π΅Π»ΡΠΌΠΈΠ½ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ·ΠΌΠ΅, ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΈ, Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠΌΠ΅Π½ΠΎΡΠ΅Π΅ [5].
ΠΠ° ΠΠΎΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ½Π΅ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π°, Π² Π½Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π³ΠΈΠΎΠ½Π΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅ΠΏΠΈ, Π½Π° ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ Π»Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΊ Π² ΡΠ°Π΄Π°Ρ , ΡΠΊΠ²Π΅ΡΠ°Ρ , Π²ΠΎΠ·Π»Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ [11, 12, 15].
Silaum silaus (L.) Schinz & Thell. (ΠΌΠΎΡΠΊΠΎΠ²Π½ΠΈΠΊ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ, 50—120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, Ρ ΡΠ°Π·Π²Π΅ΡΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ΄Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ, ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅Π²ΡΠΌ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠΏΡΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π±Π»ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ, ΠΏΡΡΠΌΡΠ΅, Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° ΠΈΠ·ΠΎΠ³Π½ΡΡΡΠ΅, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅ Π² Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠ°ΡΡΡΡ , ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ² ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π². Π§Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠΊΡΡΠ³Π»ΡΠ΅, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅ΠΌΠΊΠΈ Ρ Π°Π΄Π°ΠΊΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ. ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ Π»ΠΈΡΡΡΠ΅Π² Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ, ΡΠ΅ΠΆΠ΅ — ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΠΉΡΠ°ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, 15—25 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 12—20 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅, 10—30 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 1—3 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π»Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ-ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, Ρ Π½Π΅Π²Π·Π΄ΡΡΡΠΌΠΈ, Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ Π²Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π° ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π΅, ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, 2,5—6 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅, Π±Π΅Π· ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΎΠΊ, Ρ 5—25 Π³ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΎΡ ΠΎΠ²Π°ΡΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ Ρ 7—12 Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π·Π΅Π»Π΅Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΎΠΆΠ΅Π»ΡΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅, Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠΎ-ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅, Π·Π°Π³Π½ΡΡΡΠ΅ Π²Π½ΡΡΡΡ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ 4—5 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, 2—2,5 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠ°ΡΠΏΠΎΡΠΎΡ Π΄Π²ΡΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ. ΠΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΏΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅Π³ΠΊΠ° ΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΊΠΈ, ΡΠ»Π»ΠΈΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π³ΠΎΠ»ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΈΡΠ»Ρ — Π°Π²Π³ΡΡΡ; ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — Π°Π²Π³ΡΡΡ — ΡΠ΅Π½ΡΡΠ±ΡΡ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ, Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΠ΅ ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ, ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎΠΌ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΎΠΏΡΡ ΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ [5].
Π ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΠ»ΠΎΠ½ΡΠ΅Π²Π°ΡΡΡ Π»ΡΠ³Π°Ρ , ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ — Π² ΡΡΠ΅ΠΏΠΈ [7, 11, 12].
Sium latifolium L. (ΠΏΠΎΡΡΡΠ΅ΠΉΠ½ΠΈΠΊ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ½ΡΠΉ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠ»Π·ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π·Π΅ΠΌΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³Π°ΠΌΠΈ, ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, ΠΎΡΡΡΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π½Π°Π²Π΅ΡΡ Ρ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, 70—120 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ; ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ Π½ΠΈΠΆΠ½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΠ³ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² Π²ΠΎΠ΄Ρ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΠ΅ Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π½ΠΈΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ; Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΠ΅, 15—30 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 10 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Ρ 2—6 ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΡ , ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΡ , Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ±ΠΎΠΊΠΈΡ , ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΎΠΏΠΈΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΎΠ², 5—10 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 1—2,5 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ΅, ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Apium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 10—14 ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, 6—12 ΡΠΌ Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ΅; ΠΎΠ±Π΅ΡΡΠΊΠ° ΠΈΠ· 2—6 Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΡ , ΠΎΡΠΎΠ³Π½ΡΡΡΡ , ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎ Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΎΠ²; Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ΅ 10 ΠΌΠΌ. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ 3−3,5 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 2,5—3 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΈΡΠ½Ρ — ΠΈΡΠ»Ρ [8, 12, 17].
ΠΠ΅ΡΠ΅Π±Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, Π²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ, Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠΈΠ½Π³ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. Π₯ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ. Π―Π΄ΠΎΠ²ΠΈΡΠΎΠ΅ [5].
ΠΠ° ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π° Π±Π΅ΡΠ΅Π³Π°Ρ ΡΠ΅ΠΊ, ΡΡΠΎΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ΅ΠΌΠΎΠ², Π½Π° Π±ΠΎΠ»ΠΎΡΠ°Ρ [7, 11, 12].
Torilis ucrainica Spreng. (ΡΠΎΡΠΈΠ»ΠΈΡ ΡΠΊΡΠ°ΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΉ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ·Π΄ΡΠ°ΡΡΠΉ, ΡΠ΅ΡΡΠ°Π²ΡΠΉ, ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. ΠΠΈΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠ΅, ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ — ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎ-Π»Π°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎ Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅, ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΊΡΠ°ΠΉΠ½ΠΈΠ΅. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΡΠ΅, Π΄ΠΎ 2 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅. ΠΠ»ΠΎΠ΄ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ, 2 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Ρ ΡΠΈΠΏΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Ρ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [8, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΡ, Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΠ΅ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ [5].
Π Π΅Π΄ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ , Π½Π° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠΏΠΈΡΠΎΠΊ ΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ [7, 9—12].
Trinia hispida Hoffm. (ΡΡΠΈΠ½ΠΈΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠ°Ρ) — ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΡΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ²Π°ΡΡΠΉ, ΡΠ³Π»ΠΎΠ²Π°ΡΡΠΉ, 15—20 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ. ΠΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½Π΅Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ 10—20 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ΅ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠΈ, Π²Π½ΠΈΠ·Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°Ρ ΠΏΠ»Π΅Π½ΡΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠΈΡΡΠΎΠ²Π°Ρ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΠ½ΠΊΠ° Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΡΡΠ° ΡΡΠ΅ΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ-ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΠ°Ρ, Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ-ΡΡΠΈΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠ°Ρ. ΠΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΡΡΠ° Π½Π° Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ , Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅, ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 1 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΌ ΠΎΡΡΡΠΎΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠΈΠ΅ΠΌ. Π‘ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Conium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ 4−10-Π»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ 9—20-ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, 0,4—0,6 ΡΠΌ Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅. ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΈΡΠ½Π΅ — ΠΈΡΠ»Π΅ [8, 12, 17].
Π‘ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ [5].
ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅ΠΏΡΡ , Π½Π° ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄. ΠΠ° ΠΡΠ³Π°Π½ΡΠΈΠ½Π΅ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π° [11].
Turgenia latifolia (L.) Hoffm. (ΡΡΡΠ³Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ½Π°Ρ) — ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΠΊ. Π‘ΡΠ΅Π±Π΅Π»Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ, ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΎΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΉ, Π²Π΅ΡΠ²ΠΈΡΡΡΠΉ, 20—60 ΡΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ, ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΠΏΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π Π°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅, 4—20 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 3—10 ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Ρ ΠΎΠ±Π΅ΠΈΡ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½ Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΏΠΎ ΠΆΠΈΠ»ΠΊΠ°ΠΌ Π½Π° Π½ΠΈΠΆΠ½Π΅ΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π΅, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΠΎΠΊΡΡΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π»ΠΈΡΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ²Π°ΡΡΠ΅, ΡΡΠΏΡΠ΅, ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΡΠΌ Π·ΡΠ±ΡΠ°ΡΡΠ΅, 1—4 ΡΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 3—15 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°ΡΡΠΈΠ΅, Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΌΠ°Ρ Π½ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ° Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΊΠ°Ρ . Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Π° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡ Apium-ΡΠΈΠΏΠ° [6, 20]. ΠΠΎΠ½ΡΠΈΠΊΠΈ Ρ 3—5 ΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΈΡΡΠΎ-Π²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠΌΠΈ Π»ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ΅ 4—6 ΡΠΌ; Π·ΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ· 3—5 ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΠΈ 3—4 Π±Π΅ΡΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΡΡΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ², ΡΠΈΠ΄ΡΡΠΈΡ Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ½ΠΎΠΆΠΊΠ°Ρ . ΠΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ·ΠΎΠ²ΡΠ΅, ΠΏΡΡΠΏΡΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π±Π΅Π»ΡΠ΅, ΡΠ½Π°ΡΡΠΆΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ»ΠΎΡΠΈΡΡΡΠ΅, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, Π½Π° Π²Π΅ΡΡ ΡΡΠΊΠ΅ Ρ ΡΠ·ΠΊΠΈΠΌ Π·Π°ΠΎΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, 1,5—2 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠΊ Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ΅ΠΏΠΎΠ»ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅Π΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ , ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 3 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 4—5 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π½ΡΠΉ. ΠΠ»ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΉΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅, 7—9 ΠΌΠΌ Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ 5—6 ΠΌΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ, Ρ Π±ΠΎΠΊΠΎΠ² Π½Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅, ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π±ΡΠ°ΠΌ Ρ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΊΡΠ΅ΠΏΠΊΠΈΠΌΠΈ, ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎΠ»ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌΠΈ, ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΠΏΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π¦Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΌΠ°ΠΉ — ΠΈΡΠ½Ρ [8, 12, 17].
Π‘ Π»Π΅ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΠ΅ ΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³ΠΈ. ΠΠΎΡΠ½ΠΈ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»Π΅Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ. Π Π½Π°Π΄Π·Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄ Π»ΡΡΠ΅ΠΎΠ»ΠΈΠ½. Π ΠΏΠ»ΠΎΠ΄Π°Ρ — ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»ΠΎ. ΠΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π³ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΌΠΎΡΠ΅Π³ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ²ΠΎΡ [5].
Π Π°ΡΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΠΎΡΠ΅Π²Π°Ρ , Π½Π° ΠΏΠ°ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡ , Π·Π°Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ , ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ ΠΆΠΈΠ»ΡΡ, Π½Π° Π½Π°ΡΡΠΏΡΡ , Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³, ΡΠ΅ΠΆΠ΅ — Π½Π° ΡΡΡ ΠΈΡ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π°Ρ , ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅. Π ΠΠΎΠ½Π±Π°ΡΡΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π°Π΄Π²Π΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ [7, 11, 19, 21].
ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, Π·Π° Π½ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡ ΡΠ»Π°Π²ΠΎΠ½ΠΎΠΈΠ΄Ρ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΠΈΠ³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π°Π½ΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ»Π°, Π²ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΠΊΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ, ΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΈΠ½Ρ. ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠΎ, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.