Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΌΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ° ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΠ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ (ΠΏΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ — Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠΈ, ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.) Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π΅, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΡΡ Π΅Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΠ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠ° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΌΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΅Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ²
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ± ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ. ΠΡΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ : Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ — Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π°Π½ΠΎΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ; Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² — Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½Π΄Π°, ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ.
Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅. ΠΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ: ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ Π² ΡΠΎΠΏΡΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ . ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ². ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ². ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ², Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ².
ΠΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»ΠΈ Π²Π·ΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΡΡΠ°Π½Π°ΠΌ ΠΌΠΈΡΠ° Π·Π° 2014 Π³ΠΎΠ΄. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎ ΠΠΠ‘, Π²Π·ΡΡΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠΈΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΉΡΠ΅ Π±Π°Π·Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ World Bank, Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΌΠ»Π°Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ: ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ , ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π³ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΊΠ°Π»Π΅Π½Π΄Π°ΡΠ½ΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π² ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π½Π° 1000 ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ ΠΆΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ.
Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Ρ Π½Π° ΡΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·ΠΌΠ°Ρ ΠΠΠ‘ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π½Π° 2015 Π³ΠΎΠ΄ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊ (94,5β°), ΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ . ΠΠ»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ Π±ΡΠ» Π²ΡΠ±ΡΠ°Π» ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΊ-ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ , ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠΈ, ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅ ΠΊΠ²Π°Π΄Π°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ°. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π·Π°Π½ΠΎΠ²ΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π΄ΠΎ ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡ, ΠΏΠΎΠΊΠ° Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·ΠΎΠΉΠ΄Π΅Ρ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ.
ΠΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ»ΠΊΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½ΡΡΡΡΡ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΡΡΡ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΡΠ΄ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΡΡΠΈΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΎ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ. ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² 5 ΡΠ°Π·.
ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΊ-ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π°ΡΠ°Π½Π΅Π΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ². ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΡΡΡΠ°Π½Ρ Π΄Π΅Π»ΡΡ Π½Π° ΡΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ: ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ (Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ), ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡΠ΅ (ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΌ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ) ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ (ΡΡΡΠ°Π½Ρ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΠΎΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌ). Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ° ΡΠ° ΠΆΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ. ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π² ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ΅ SPSS.
ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΠ· ΠΈΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ°Π±Π»ΠΈΡ.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ° Π΄ΠΎ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄ΡΡΠ³ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ. Π’Π°ΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π°ΡΠ΅, ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Ρ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΊ-ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ . ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊ ΠΊ-ΡΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ , Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π±Π»ΠΈΠ·Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΊ Π½ΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡΡΡ. Π‘Π»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΉ Π²ΡΠ±ΠΎΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ²Π»Π΅ΡΡ ΠΏΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ.
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ° ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΄ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅, Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΠΊΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ (ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ) Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ. Π ΡΠ΄ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅. ΠΠ±ΡΠΈΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π±Π΅Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΌΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π½ΡΠ»Π΅Π²ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π½ΠΈΠ΅ E (Π΅t) = 0, ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΡΡΠΈΡ Var (Π΅t) = 2 ΠΈ Π½ΡΠ»Π΅Π²ΡΡ ΠΊΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ Cov (Π΅t, Πs) = 0 Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ t.
ΠΡΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ². Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π½Π΅ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π»ΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° ΠΎ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ. ΠΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ-ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π΅Π½ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΈΡΠ»Π° Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²Π΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ: Π³ΠΎΠΌΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ (ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ) ΠΈ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ (Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ). ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΡΡΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΡ Π½ΡΠ»Π΅Π²ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ.
Π’Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ:
1) Levin, Lin & Chu t-statistic (LLC) — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ Π0: Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ.
ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π°Π²ΡΠΎΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ². Π’Π΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ t-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΡ, ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π»Π°Π³Π° Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π³ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°:
1. ΠΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΠΠΈΠΊΠΊΠΈ-Π€ΡΠ»Π»Π΅ΡΠ° Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΄Π°;
ΠΠ»Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ T Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π»Π°Π³ ΠΈ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ t-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ Π»Π°Π³; Π‘ΡΡΠΎΡΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΡΠΎΠ³ΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ²; Π‘ΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ;
- 2. ΠΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ;
- 3. Π Π°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ t-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
ΠΠ΅Π· ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ: ,.
Π‘ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΉ: ,.
ΠΠ΄Π΅ ,.
T — ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ, N — ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ²,.
= 0 ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π±Π΅Π· ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ, 1 — Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΉ,.
.
.
Π’Π΅ΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π΅Π½ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠΌ, Π³Π΄Π΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ²/Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²Π°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡ 10 Π΄ΠΎ 250, Π° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ — ΠΎΡ 25 Π΄ΠΎ 250. ΠΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π½ΡΠ»Π΅Π²Π°Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
2) Breitung t-statistic — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ Π0: Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π’Π΅ΡΡ ΠΡΠ°ΠΉΡΡΠ½Π³Π° ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ t-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ. Π’Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ t-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² [9].
Π’Π΅ΡΡΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π±Π΅Π· ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
1. ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΡ LLC.
2. ΠΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ:
3. ΠΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ,
Π³Π΄Π΅.
ΠΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΠΊ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π΄Π»Ρ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ° (20 ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ², 30 Π»Π°Π³ΠΎΠ²).
3) Im, Pesaran and Shi W-stat (Π΄Π°Π»Π΅Π΅ — IPS) — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄Π°Ρ Π0: Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ IPS ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°Π·ΡΡΠ΄Ρ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² [10].
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎ Π΄Π²ΡΠΌ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π°ΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΎ, ΡΠ΅ΡΡ Π²ΡΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΡ:
.
Π³Π΄Π΅ — ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΡΡΡ ΠΊ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ΅:
ΠΠ»Ρ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π² ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ 5 ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ².
4) Fisher tests — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄Π°Ρ Π0: Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π ΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π€ΠΈΡΠ΅ΡΠ° ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡ, Π° Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ P-Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ· ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ :
ΠΠ°Π»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠ° ADF — Fisher Chi-square, Π»ΠΈΠ±ΠΎ PP — Fisher Chi-square.
5) Hadri — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΠΉ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄Π°Ρ Π0: Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅Π½Ρ (ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ) Π’Π΅ΡΡ ΡΡ ΠΎΠΆ Ρ KPSS ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΌ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ². Π’Π΅ΡΡ Π₯Π°Π΄ΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°. Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
.
Π³Π΄Π΅.
Π’Π΅ΡΡ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎΠΉ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΠΈ.
ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π½ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΎ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ Π² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . Π’Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π² ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ΅ Eviews Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠ° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π»Π°Π³ΠΎΠ², ΡΡΠ΅ΡΠ° ΡΡΠ΅Π½Π΄Π° ΠΈ/ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ.
Π’Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ°Π½, ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ°ΠΌ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π½Π° ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΠΎ Π΅Π΅ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅.
ΠΠ΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ, Π²Π·ΡΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Ρ ΡΠ΅ΡΡ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ.
ΠΠ²Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»Π΅ΠΉ), ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ. ΠΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΡ — ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ². Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ Π½Π° 3 ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΏΠΎ Π½ΡΠΆΠ½ΡΠΌ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½.
ΠΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° ΠΎ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄:
Π’Π΅ΡΡΠΎΠ² Π½Π° ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ:
1) Π’Π΅ΡΡΡ ΠΠ΅Π΄ΡΠΎΠ½ΠΈ — ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ 7 ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ, 3 ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ — Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°, ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠ°Π½. ΠΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΡ. Π‘ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π°ΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌΠΈΡΡΡΡ Π² ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ Π Π°ΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π’. Π., Π€ΡΡΠΌΠ°Π½ΠΎΠ²Π° Π. Π. [8].
Π’Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½Π΄Π°.
Π0: ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ.
2) Π’Π΅ΡΡ Π€ΠΈΡΠ΅ΡΠ° (Maddala & Wu).
Π0: ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠ² Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ»Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΠ°Π΄Π΄Π°Π»Π° ΠΈ ΠΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅:
ΠΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π»ΠΈΠ½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΉ.
3) Π’Π΅ΡΡ ΠΠ°ΠΎ Π0: ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠΊΠ·ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄Π²Π΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ:
.
Π Π°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΊ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ.
Π ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ Dynamic Ordinary Least Squares (DOLS) ΠΈ Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS). ΠΠ°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π² ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ.
ΠΠΎΡ Π°Π½ΡΠ΅Π½ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ — ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΈΡ (MLE). ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΌΠ°Π»ΡΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ. ΠΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² (DOLS), ΡΠ»ΡΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² (Π΄Π°Π»Π΅Π΅ — ΠΠΠ) ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° Johansen. ΠΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° DOLS Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ Phillips ΠΈ Loretan (1991), Saikkonen (1991), Stock ΠΈ Watson (1993). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΠ°Π»ΡΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΎΠΊ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ, DOLS ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³Π°Ρ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ OLS (Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΆΠ΅ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ) — FMOLS (Fully Modified OLS). Π‘ΠΈΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° DOLS Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΅ΡΠ΅ ΠΈ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅. ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π· ΠΎ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° tΠΈ F-ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°Ρ , ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ DOLS-ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ.
Π‘Ρ Π΅ΠΌΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ DOLS ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ°Ρ:
- 1) ΠΠΠ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ
- 2) Π‘ΡΡΠΎΡΡΡΡ ΠΊΡΠΎΡΡ-ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ.
- 3) ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ N ΠΊΡΠΎΡΡ-ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π³Π΅ 2: ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΡΡ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ (Ki— ) ΠΈ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠ°ΡΡΠΈΡ (Ki+) Π²ΡΠΏΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ. ΠΠ° ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΎ Ki— ΠΈ Ki+, i=1,…, N.
- 4) ΠΠΎ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌ ΡΠ°Π³Π° 3 Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΡΡ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠ°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠΏΠ»Π΅ΡΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ, Ρ. Π΅.
5) ΠΠΠ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Π²ΠΈΠ΄Π°:
.
ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΠ°Π³Π° 1 Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ .
- 6) ΠΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΡΡΡΡ Π½Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΠ°ΡΠ±ΠΈΠ½Π° — Π£ΠΎΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ², ΡΠ΅ΡΡ ΠΡΠΎΠΉΡΠ° — ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΈ. ΠΠ°Π»Π΅Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½Ρ Π΄Π²Π° Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°: 1) Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² Π°Π²ΡΠΎΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ Π½Π΅Ρ, ΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΊ ΡΠ°Π³Ρ 9; 2) Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΡ Π΅ΡΡΡ, ΡΠΎ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π³Π΅ 5, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ, ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π³Π°Ρ .
- 7) ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ ΠΠΎΡ ΡΠ°Π½Π° — ΠΡΠΊΠ°ΡΡΠ°. ΠΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΡΡ Π·Π°ΠΏΠ°Π·Π΄ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π² ΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΡΠ΅ΡΡΠ° — ΠΠΎΠ΄ΡΡΠΈ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π»Π°Π³ΠΎΠ², Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ Π°Π²ΡΠΎΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ AR (p). ΠΠ°Π»Π΅Π΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² (Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π»Π°Π³ΠΎΠ² Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ MA (q)).
- 8) ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π³Π° 5 Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅Π½Π° Π²ΠΈΠ΄Π° ARMA (p, q). ΠΠ° ΡΠ°Π³Π°Ρ 5−8 ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΈΠΊΠ», Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ.
- 9) ΠΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ° ΠΎΡΠ΅Π½Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ, Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· Π΅Π³ΠΎ «Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ» (ΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ², Π½Π΅ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ).
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½Π° Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎ-ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² (FMOLS) c Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ Fully Modified Ordinary Least Squares (FMOLS) ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΠ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ. ΠΠ»Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ½Π΄ΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
Π‘ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π΄Π²Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ.
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠ° ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΠ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ (ΠΏΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ — Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠΈ, ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.) Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π΅, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΡΡ Π΅Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Π² ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΠ°Π½Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΠ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠ° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ. ΠΡΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄ΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
.
Π³Π΄Π΅ Y — Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ, Π₯ — Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ, , — ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, — ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Y ΠΊ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ, — ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π»Π΅Ρ Π΄ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ.
ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΠΡΠ°Π½ΠΆΠ΅ΡΠ° Π½Π° ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΡ. ΠΠ½ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Ρ Π΄Π²Π΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ: ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΈ Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ. Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
Π³Π΄Π΅ — ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ.
Π ΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ΄Π½Π° Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΠ°, Π° Π²ΡΠΎΡΠ°Ρ — Π½Π΅Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎ ΠΡΠ°Π½ΠΆΠ΅ΡΡ. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π² Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΡ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±Π΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ Π½Π΅ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ, Π·Π½Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π½Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΡΠ°Π½ΠΆΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±Π΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ — ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎ ΠΡΠ°Π½ΠΆΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ.