ΠΠ°ΠΉΠ΄Π΅ΠΌ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ Π³Π°Π·ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ°. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ Π³Π°Π·, Π½Π°Ρ
ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΡΡΠ½Π΅ΠΌ Π² ΡΠΈΠ»ΠΈΠ½Π΄ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠ΄Π΅ (ΡΠΈΡ. 17).
ΠΡΠ»ΠΈ Π³Π°Π·, ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΡΡΡ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π²ΠΈΠ³Π°Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ dx, ΡΠΎ ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΠΈΠ» Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅:
.
Π³Π΄Π΅ S? ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ½Ρ, dV? ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ° Π³Π°Π·Π°. ΠΠΎΠ»Π½Π°Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π12, ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠ°Ρ Π³Π°Π·ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΎΡ V1 Π΄ΠΎ V2:
.
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π³Π°Π·Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ, Ρ. Π΅. ΠΈΠ΄ΡΡΠΈΠΌ Π±Π΅Π· ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ°Π΄ΠΎΠ² Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ, ΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° (ΡΠ΅=Ρ). ΠΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π³Π°Π·Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° Π½Π° Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ΅ PV (ΡΠΈΡ.18). ΠΡΠ»ΠΈ Π³Π°Π· ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ (ΡΠΈΠΊΠ»), ΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈ ΡΠΈΠΊΠ»Π°.
Π Π°Π±ΠΎΡΠ° Π³Π°Π·Π° ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ
:
- 1) ΠΈΠ·ΠΎΡ
ΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ V=const, dV=0, A12=0;
- 2) ΠΈΠ·ΠΎΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ
T=const, ;
3) ΠΈΠ·ΠΎΠ±Π°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ.
Ρ=const,.
Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ
Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ? ΡΠΊΠ°Π»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°, Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΈ ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΡΠ΅Π»Π°, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΊΠ΅Π»ΡΠ²ΠΈΠ½.
Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π‘ΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π‘? ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Ρ. ΠΠ΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ: ΠΠΆ/Π (ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ), ΠΠΆ/(ΠΌΠΎΠ»Ρ?Π) (ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ), ΠΠΆ/(ΠΊΠ³?Π) (ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ). ΠΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ»Π°, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ:
Q=C?T, Q=?C??T, Q=cM?T.
Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ»Π°, Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ Π³Π°Π· Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ΅, ΡΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ
ΡΠΈΠ» ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ ΠΈ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π³Π°Π·Ρ ΠΈΠ·Π²Π½Π΅ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠ° ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΅Π³ΠΎ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ:
.
ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ Π³Π°Π·Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ΅ C? V ΠΈ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΡ Π³Π°Π·Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ C? P ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ.
.
ΠΡΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠ°ΠΉΠ΅ΡΠ°.
ΠΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΡΡ
ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ Π·Π½Π°ΡΡ Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ C? P ΠΊ C? V, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π°Π΄ΠΈΠ°Π±Π°ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°:
ΠΠ· ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΡ
ΡΠΎΡΠΌΡΠ» ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ΅ΠΌΠΊΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅Ρ
ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ
, Π³Π΄Π΅? = const.