ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΉ Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²
Π‘Π°ΠΌΡΠΌ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½Π°Ρ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 1990;Ρ Π³Π³. ΠΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π»Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π»ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π». ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΉ Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ — ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π΅Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π»ΠΈΡ, Π΅ΠΉ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ . Π Π°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠΎΠΏΡΠΎΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ² ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ². Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° Π±ΡΡ Π³Π°Π»ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΠΈ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ»ΡΡΠ°Ρ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π΄Π²Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ, Π½Π°ΠΏΡΡΠΌΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΈΡΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ. ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ. ΠΠ³ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ[1]. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠ΅ XIX ΠΈ XX Π²Π²., Π±ΡΠ»ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄Π°ΠΆΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΡ Π½Π° Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°, ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΎΠΌ ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΠ½Π°Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΠΈ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π° (Ρ.Π΅. ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°).
ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ (return on investment, ΠΈΠ»ΠΈ ROI). ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ Π²Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ. Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΌ ROI ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°. Π Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XX Π². Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡ «ΠΡΠΏΠΎΠ½» (Du Pont) Π±ΡΠ»Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΠΊΡΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π» ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π² ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅ΡΠ΅. Π‘Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ROI ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°, Π° Π½Π΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΡΠΎΠ², Π²ΠΎΠ·Π³Π»Π°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ. ΠΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ»ΠΎΡΡ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΉ «ΠΡΠΏΠΎΠ½» Π½Π° ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΈ Π΅Π΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ[2].
ΠΠΎΠ·Π΄Π½Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ROI ΡΡΠ°Π» ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° ΠΎΡΠΈΠ³ΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π° ROI, ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ «ΠΡΠΏΠΎΠ½», ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ (ΡΠΈΡ. 15.1). Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΡΡΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΊΠ° ΠΈ ΡΡΠ°Ρ Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΡΠ΅Π±Π΅ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄Π°ΠΆ, Π° Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Ρ.
Π ΠΈΡ. 15.1. Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ «ΠΡΠΏΠΎΠ½». ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², Π²Π»ΠΈΡΡΡΠΈΡ Π½Π° ROP[3]
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π±ΡΡΡΡΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠΎΠ² ΠΊΠ»ΡΡΠΎΠΌ ΠΊ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ «Π½ΠΎΠ²ΡΡ » ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠ·ΠΊΠ° Π²ΠΎΠ·Π½Π°Π³ΡΠ°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π° Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ.
Π‘Π°ΠΌΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ; ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π° Π΅ΡΠ΅ Π² XIX Π². Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ»ΠΊΠΎΠΉ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΉ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄ Π½Π° ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π» ΠΏΡΠ΅Π²ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ» ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΡΡ ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π» (ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π½Π° ΠΆΠ΅Π»Π°Π΅ΠΌΡΡ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΈΠΊΠ°). ΠΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π° Π² ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ, ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π΅Π΅ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π΅ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°. ΠΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ROI ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π²ΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°. ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π±ΡΡ Π³Π°Π»ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ Π»ΠΈΡΡ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π°Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π·Π°Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°.
Π ΡΠ΄ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ (ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ) ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (economic value added, ΠΈΠ»ΠΈ EVA) ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ «Π¨ΡΠ΅ΡΠ½ Π‘ΡΡΠ°ΡΡ» (Stern Stewart), ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π΄ΠΈΡΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ (discounted economic profits, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠ ) ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Marakon Associates, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ (economic value management, ΠΈΠ»ΠΈ EVM) ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ KPMG ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ±ΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΊ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Ρ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠΎΠ², Ρ ΡΠΈΡΠΌΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ, Π²Π»ΠΈΡΡΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠ° Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ — ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (EVA), ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΉ «Π¨ΡΠ΅ΡΠ½ Π‘ΡΡΠ°ΡΡ» Π² 1990;Ρ Π³Π³. ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΌΠΎΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠ² ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π·Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°.
ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ EVA ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (Π΄ΠΎ Π²ΡΠΏΠ»Π°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π·Π°Π΅ΠΌΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌ) Π·Π° Π²ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°, ΡΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π° ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π·Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π° (ΡΠΈΡ. 15.2).
ΠΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΊ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π±ΡΡ Π³Π°Π»ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½Ρ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠ².
Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ «Π¨ΡΠ΅ΡΠ½ Π‘ΡΡΠ°ΡΡ» Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ²ΡΡΠ΅ 160 Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΊ Π΄Π»Ρ Π±ΡΡ Π³Π°Π»ΡΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ;
Π ΠΈΡ. 15.2. Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° EVA
Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π°. ΠΡΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΠΠΠΠ , ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΈΠ½Π³, ΡΠ΅ΠΊΠ»Π°ΠΌΠ°, ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ, Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΊ Π² ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ΅Ρ EVA, ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΌΡ ΠΈ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠΉ. Π₯ΠΎΡΡ ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π±Π΅ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π½Π΅ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΡΠ°Π²ΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡΠ΅ Π² ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ Π΄Π»Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° EVA, Π² Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΌΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΡΠΎ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ [4].
ΠΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠ², Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ. Π‘ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠΌΠΎΠΉ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π΅ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π΅Π½ ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΡΡ ΠΈ ΡΠ±ΡΡΠΊΠ°Ρ . ΠΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ, ΡΡΠΎ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠΌΠΎΠΉ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠΉ ΡΡΠ΄Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΡ (Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠΎΠ², ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ , ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΊΡΠ΅Π΄ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ², Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°)[5]. ΠΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π΄Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅Ρ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄, ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π½Π½ΡΠΉ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠΎΠ², Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡΡ Ρ ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ Π² ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΡΠ΅ΡΡ. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π² ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ[6]. Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΠΈ ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌ. Π₯ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»Ρ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΌΡ, ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠΎ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΡΠ»ΠΈ. Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΠΌΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ»ΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ·ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅, ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅[7].
ΠΠ°ΠΆΠ΅ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ, Π² ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄Π΅Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ Π²ΡΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π»ΠΈΡ. Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ². ΠΡΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ Π½Π° ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΠ΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ Π² ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°Π½ΠΈΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ[8].
ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ, ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π»ΡΠΈΠ½Π³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡΠΌ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ ΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±Ρ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π»ΠΈ ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Ρ ΠΈ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (balanced scorecard) ΠΠ°ΠΏΠ»Π°Π½Π° ΠΈ ΠΠΎΡΡΠΎΠ½Π°[9], ΠΏΠΈΡΠ°ΠΌΠΈΠ΄Ρ Π‘ΠΠΠ Π’ (SMART pyramid) ΠΠΈΠ½ΡΠ° ΠΈ ΠΡΠΎΡΡΠ°[10], ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Π½Ρ (results and determinants framework) Π€ΠΈΡΠ΄ΠΆΠ΅ΡΠ°Π»ΡΠ΄Π°[11] ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ½ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ.
Π‘Π°ΠΌΡΠΌ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½Π°Ρ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 1990;Ρ Π³Π³. ΠΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π»Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π·Π°ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π»ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π». ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ EVA. Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π³ΠΈΠ±ΠΊΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΠΎΠ΄Π±ΠΎΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° ΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΈ. ΠΠ° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠΉ Π² ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ΅ΡΠ΅.
ΠΠ°ΠΊ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π . Π‘. ΠΠ°ΠΏΠ»Π°Π½ ΠΈ Π. II. ΠΠΎΡΡΠΎΠ½[12], ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ΅Π², ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠ²ΠΎΠ·Ρ ΠΏΡΠΈΠ·ΠΌΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΠΉ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ Π΅Π΅ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠ΅Π² ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ Π² ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ²: ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΡ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π»Π° (ΡΠΈΡ. 15.3).
Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ (ΡΠ°Π±Π». 15.1).
Π’Π°Π±Π»ΠΈΡΠ° 15.1
ΠΠ±ΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ[13]
Π‘ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ. | ΠΠ±ΡΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ. |
Π€ΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²Π°Ρ. | Π Π΅Π½ΡΠ°Π±Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ ΠΈ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ. |
ΠΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡΠΊΠ°Ρ. | Π£Π΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π±Π°Π·Ρ ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΠ°. |
ΠΠ½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ. | ΠΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΡΠΎΠΊΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠ°Π·Π°, ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ². |
ΠΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π»Π°. | Π£Π΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π»Π° ΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. |
Π ΠΈΡ. 15.3. Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ[14]
ΠΠ»Π°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ Π² ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎ-ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΡ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΠΎΠΉ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ , ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΏΠ΅Ρ Π°, Ρ. Π΅. Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΠΏΠ»Π°Π½Π° ΠΈ ΠΠΎΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΡΠΎΠ½Π°Π»Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ², Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΊΠ»ΠΈΠ΅Π½ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ Π½Π° ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ. Π£ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π±ΡΠ΄ΡΡΠΈΠ΅.
Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΡΠ΄ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ². ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π»ΠΈΡΡ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π° Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°Ρ ΠΈΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ. ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Π±ΡΠ΄ΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ, ΠΎΠ½Π° Π²ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ (Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ) ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΠΎ-ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ (Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ) ΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ (ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ). Π-ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΡ , ΡΠ±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Ρ Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ.
- [1] Kaplan R. .9., Atkinson A. A. Advanced management accounting. USA: Prentice-Hall, 1998. P. 442−443.
- [2] Johnson Π. Π’" Kaplan R. S. Op. cit. Π . 73.
- [3] Johnson II. Π’" Kaplan R. S. Op. eit. Π . 85.
- [4] Fitzgerald L. Performance measurement // Issues in Management Accounting / Hopper T., Northcott D. Scapens R. (Eds.). London: Prentice Hall, 2007. P. 227.
- [5] Hopwood A., Burchell S., Clubb Π‘. Value-added accounting and national economic policy // Accounting as Social and Institutional Practice / Hopwood A., Miller P. (Eds.). Cambridge: Cambridge University Press, 1994. P. 213, 214.
- [6] Hussain M., Gunasekaran A. An institutional perspective of nonfinancial management accounting measures: a review of financial services industry // Managerial Auditing Journal. 2002. Vol. 17. Issue 9. P. 518.
- [7] Lau Π‘. M., Sholihin M. Financial and nonfinancial performance measures: how do they affect job satisfaction? // British Accounting Review. 2005. Vol. 37. Issue 4. P. .390.
- [8] Dossi A. Patelli L. The decision-influencing use of performance measurement systems in relationships between headquarters and subsidiaries // Management Accounting Research. 2008. Vol. 19. Issue 2. P. 132.
- [9] Kaplan R. 5., Norton D. P. The balanced scorecard — measures that drive performance //Harvard Business Review. 1992. January/Februarv.
- [10] Lynch R. L., Cross K. F. Measure up — the essential guide to measuring business performance. London: Mandarin, 1991.
- [11] Fitzgerald L., Johnston R., Brignall T.J., Silvestro R., Voss C. Performance measurement in service businesses. London: CIMA, 1991.
- [12] ΠΠ°ΠΏΠ»Π°Π½ Π . Π‘., ΠΠΎΡΡΠΎΠ½ Π. Π. Π‘Π±Π°Π»Π°Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. ΠΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΠΊ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ: ΠΏΠ΅Ρ. Ρ Π°Π½Π³Π». 2-Π΅ ΠΈΠ·Π΄. Π.: ΠΠΠ «ΠΠ»ΠΈΠΌΠΏ-ΠΠΈΠ·Π½Π΅Ρ», 2005. Π‘. 13.
- [13] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 40.
- [14] ΠΠ°ΠΏΠ»Π°Π½ Π . Π‘., ΠΠΎΡΡΠΎΠ½ Π. Π. Π£ΠΊΠ°Π·. ΡΠΎΡ. Π‘. 18.