ΠΠ°ΡΠ°Π»ΠΎ ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΠΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ
ΠΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ Π² XVII Π². ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π² Π½Π΅ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΡΠ·Π²Π°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, ΠΈΠΌΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΉ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ Π²ΠΎ Π€Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΡΠΈ ΡΡΡΠΎΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠΎΡΠ° ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ΄Π° «ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»Π°ΡΡ» ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ Π²ΡΡΠΎΡΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ°ΡΠ°Π»ΠΎ ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΠΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π½Π° XVII Π². Π ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΌΠΈΡΠ°. ΠΡΡΠΎΡΠΈΠΊ Π. ΠΠΎΠΉΡΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π» ΡΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ «ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ΠΉ». ΠΠ° ΡΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎ-ΡΡ ΠΎΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠ·Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΎΡΠΌΠΎΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π°ΠΌΠΊΠ½ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Ρ ΠΈ «Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ», ΠΊ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ «ΡΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡΡ» Π²ΡΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΡΠ΅Π»Π°, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΈ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ· ΠΌΠ΅Π»ΡΡΠ°ΠΉΡΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΏΡΡΠΊΡΠ»), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅, Π½ΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ: ΡΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΏΡΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Π° ΠΌΠΈΡΠ°.
Π ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ XVII Π². Π²ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ , ΡΡΠΎ ΠΌΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΉ «ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ», Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΠΌΡ Π² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π°Ρ . ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠ°, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠΊΡΠ΄Π° ΠΈ Π±Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΠΊΠΈ.
ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°ΠΌΠ° ΠΆΠΈΠ·Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ «ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ». ΠΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π. ΠΠΎΠΉΡΠ΅, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ° Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π±Π΅Π· ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ: ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΆΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ ΡΡΡΠΎΠΈΠ»ΠΈΡΡ «Π½Π° Π³Π»Π°Π·ΠΎΠΊ», ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π° Π² Π±ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅Ρ; Π²Π΅ΡΠ° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΠΌΠΏΡΠ»ΡΡ ΠΊ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π» ΠΈΠ· ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ[1].
Π ΡΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΡΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ°ΡΡΡΡ — ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ, Π½Π°ΡΠ°Π²ΡΠΈΠΉΡΡ Π² ΡΠΏΠΎΡ Ρ Π Π΅Π½Π΅ΡΡΠ°Π½ΡΠ°. ΠΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΊΠ»Π°Π΄Π½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ. ΠΠ΄Π΅Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° Π²ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ², ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΉ; ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΈ ΠΈΠ³ΡΡΡΠ΅ΠΊ. ΠΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΠΈ Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ «ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°».
Π‘ XVII Π². ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π΅Π΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° Π² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ (Π»Π°Ρ. experimentum — ΠΎΠΏΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ±Π°, ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΠ΅) ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ «ΡΠ°ΡΡΠΏΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ» ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ . ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π²ΡΡΠ²ΠΈΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ Π² «ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ» ΠΎΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΡ , Π²ΡΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, Π²ΠΈΠ΄Π΅.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ Π½ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°Ρ , Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π½Π°ΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΡ ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π·Π°ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠΈ ΡΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π½ΡΠΆΠ½Ρ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ, ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΡ ΠΈ Ρ. ΠΏ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² ΠΈΠ΄ΡΡ «ΡΡΠΊΠ° ΠΎΠ± ΡΡΠΊΡ» Π² ΡΡΠΎΠΌ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ.
Π Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ ΠΠΎΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΠΎ Π³Π΅Π»ΠΈΠΎΡΠ΅Π½ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ»Π΅ΡΠ½ΠΈΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π°ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ° Π’. ΠΡΠ°Π³Π΅, Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ Π. ΠΠ΅ΠΏΠ»Π΅Ρ (1571 — 1630) ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ» ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅Ρ (1609; 1619). ΠΠ΅ΠΏΠ»Π΅Ρ Π±ΡΠ» ΡΠ±Π΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ, ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ½ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ, ΠΊΡΠΎ ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΡ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π΅Π΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ (ΡΡΠΎ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΡΠ΄Π°Π»ΠΎΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½Ρ).
ΠΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ Π. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅ΠΉ (1564—1642) Π·Π°ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΠ² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΡ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ. ΠΠ½ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π½Π°ΡΠΊΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ°, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅, ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅ΠΉ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π», ΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π» Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ½ Π·Π°ΡΠΈΡΠ°Π» ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π°Π²ΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°Π» ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ «Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π° Π½Π° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ·ΡΠΊΠ΅».
ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅ΠΉ Π±ΡΠ» Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΎΠΌ, Π½ΠΎ ΠΈ Π½Π΅ΡΡΠΎΠΌΠΈΠΌΡΠΌ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ — ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΊΠΎΠΏΠ° ΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠ°, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²Π΅ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΠ°ΡΠ° (ΠΏΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠ°). ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Ρ ΡΡΠΊΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°Π²Π°Π» Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠΎ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΈΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡ ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ Π€ΡΡΠ½ΡΠΈΡ ΠΡΠΊΠΎΠ½ (1561 — 1626). ΠΠ½ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΏΠ°ΡΠΊΠΈ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ±ΠΎΡ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ². ΠΡΠΊΠΎΠ½ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠ·Π²Π°Π½Π° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΊΠΎΠ½ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ. ΠΠ·Π³Π»ΡΠ΄Ρ ΠΡΠΊΠΎΠ½Π° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅, Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊΠ°Ρ .
ΠΡΠΊΠΎΠ½ Π±ΡΠ» Π½Π°ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΠ» ΡΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡ «ΠΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊ ΠΈ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²», Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π·Π°Π½ΠΎΠ²ΠΎ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π±Π°Π·Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ°. ΠΡΠΊΠΎΠ½ ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π» ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΡΠΊΠ° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ Π½Π° Π±Π»Π°Π³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π°: Π½Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ΅Π»ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ·ΡΠΉΡΡΠ²Π°, ΡΡΡΠΎΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΈ Ρ. ΠΏ. ΠΡΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΠΈΡ «Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ — ΡΠΈΠ»Π°».
ΠΡΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡ ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ Π . ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ (1596—1650). Π ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ («Π Π°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅», «ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ» ΠΈ Π΄Ρ.) ΠΎΠ½ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°. ΠΠ½ ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ — «Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ», mathesis universalis.
Π‘ΡΡΠΎΠ³ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π½Π΅ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΈ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ: ΡΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ΅ (ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΡ), ΡΡΡΠΎΠΈΡΡ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ (Π΄Π΅Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ), Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ½ΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ). ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΠ° Π² ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΡ (ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°, Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π΄Ρ.). ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ — «ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ» — ΠΈΠ·Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·ΡΠΌΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΈΡΠ°.
Π‘Π°ΠΌ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ Π±ΡΠ», ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠΌ. ΠΠ½ Π²Π²Π΅Π» Π² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ°ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΈΠΊΡ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ), ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π» ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π΄Ρ.
Π ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ½ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°Π»ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊΠΎΡΠΏΡΡΠΊΡΠ», ΠΎΠ±ΠΎΠΉΠ΄ΡΡΡ Π±Π΅Π· ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ «ΡΠΈΠ»Ρ». ΠΡΠΈΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ» «Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠΌΠΈ» ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π±ΡΠ»Π° Π²Π»ΠΈΡΡΠ΅Π»ΡΠ½Π° ΠΈ ΡΡΠ³ΡΠ°Π»Π° ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ Π² XVII Π². (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΡΠ΅Π» ΠΊ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°), Ρ ΠΎΡΡ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π°ΡΡ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ.
ΠΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΡΠΊΠΎΠ½, ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π» ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΊΠ»Π°Π΄Π½ΡΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ. Π‘Π°ΠΌ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ Π±ΡΠ» Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊΠΎΠΌ, Π½ΠΎ ΠΈ Π²Π΅Π» ΠΎΠΏΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΠΎΠΏΡΠΈΠΊΠ΅, Π°Π½Π°ΡΠΎΠΌΠΈΠΈ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ.
ΠΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎ-ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π°. Π ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ XVII Π². ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΡΠΉ ΡΡΠ΄ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½ΡΠΆΠ΄Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π° ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΈΡΡ . ΠΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅ΠΌ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ².
Π ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠ° ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π² XVII Π². Π. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅ΠΉ, Π . ΠΡΠΊ, Π. Π²Π°Π½ ΠΠ΅Π²Π΅Π½Π³ΡΠΊ, Π€. Π‘ΡΠ΅Π»Π»ΡΡΠΈ (Π΄Π°Π²ΡΠΈΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΡ ΡΠ°ΠΌΠΎ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅) ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠΈ ΡΡΠ³ΡΠ°Π»Π° ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° Π . ΠΡΠΊΠ° «ΠΠΈΠΊΡΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ» (1665), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π°Π²ΡΠΎΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠ° Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» Π·ΡΠ΅Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² (ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π½Π°ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΡΡ , Π³ΡΠΈΠ±ΠΎΠ² ΠΈ Π΄Ρ.).
Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΊΠΎΠΏΠ° ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π°ΠΌΠΈ Π. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Ρ, Π . ΠΡΠΊΠ°, X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½ΡΠ°, Π. ΠΠ΅ΠΏΠ»Π΅ΡΠ°, Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½Π°. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅Π» ΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΎΠΊΡΠ»ΡΡ (Π½ΠΎΡΡΡΠΈΠΉ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌΡ), Π° Π . ΠΡΠΊ ΠΈ Π. ΠΡΠΎΡΠΎΠ½ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π»ΠΈ Π·Π΅ΡΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΊΠΎΠΏ (ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΊΠΎΠΏ-ΡΠ΅ΡΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΡ).
ΠΠ½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π² XVII Π². ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΠΈ Π±Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Π΅ΠΌ, Π . ΠΡΠΊΠΎΠΌ, X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½ΡΠΎΠΌ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ Π³Π°Π»ΠΈΠ»Π΅Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ Π‘. Π‘Π°Π½ΡΠΎΡΠΈΠΎ ΡΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π», ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π°. Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ° Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ (Π±Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠ°) Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΈΡΡ Π . ΠΡΠΊ, Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ°Π»Ρ, Π. Π’ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π»ΠΈ.
Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ XVII Π²., ΠΈΠΌΠ΅Π²ΡΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°Π·Π²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°ΡΠΎΡ, Π³ΠΈΠ³ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ, Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΡ ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π²Π·Π²Π΅ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
Π―ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π . ΠΡΠΊΠ° ΠΈ X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½ΡΠ°.
Π . ΠΡΠΊ (1635—1703) — Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΠΉ Ρ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ², ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠ΅ΡΡΠΎΠΌΠΈΠΌΡΠΉ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΎΡ: ΠΎΠ½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΡΠΈΠ» ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ². Π ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ Π . ΠΡΠΊ ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΡΠ»Π΅Π΄ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΈΠΊ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΏΡΡΠ³ΠΎΡΡΠΈ (Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΡΠΊΠ°); Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΡΠ΅Π» ΠΊ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΡΠΎ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ ΡΠΏΠΎΡ ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠ΅ Ρ Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½ΠΎΠΌ).
X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½Ρ (1629—1695) — Π³ΠΎΠ»Π»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ, ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ²ΡΠΈΠΉ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΊΠΎΠΏΠ° ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½Ρ ΠΎΡΠΊΡΡΠ» ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠ° Π‘Π°ΡΡΡΠ½Π° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΡΡΠ½ΠΈΠΊ Π’ΠΈΡΠ°Π½. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² — ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ΄Π°ΡΠ°, Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Π° ΠΎ Π²ΠΎΠ»Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡ ΠΏΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ.
Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΄Π΅Π»Π°Π»Π° ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π³ΠΈ Π² XVII Π². ΠΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠ»ΠΎ ΠΎΡ ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Ρ (ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ), ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° (ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ) ΠΈ Π΄Π°Π»Π΅Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· X. ΠΡΠΉΠ³Π΅Π½ΡΠ°, Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ°Π»Ρ, Π. Π’ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π»ΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ — ΠΊ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°ΠΌ Π. ΠΡΠΎΡΠΎΠΈΠ°.
Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° (1642—1727) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ. Π ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌ Π² 1687 Π³. «ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½Π°ΡΠ°Π»Π°Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ» Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π»ΠΈ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΈΡ, ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ½Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ², ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π», ΠΏΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ.
Π Π°Π±ΠΎΡΠ° ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π»Π° ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ. ΠΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π°, ΠΏΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ, ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π»Π° Π² Π½Π΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ. ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΈΡΠ° ΡΠ²Π΅Π½ΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ, Π² ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ .
ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π·ΠΈΡΡ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΎ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΎΠ± Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅, Π²ΠΎΡΠ΅Π΄ΡΠΈΠ΅ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ. Π ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΡΡΡΠΎΠ½Ρ (Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ Π. Π. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ΅ΠΌ) ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° — Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π» Π½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠ·ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΡΡΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² Π² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ (ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΠΎΠΏΡΠΈΠΊΠ΅).
ΠΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΠΊΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ. Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ²ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΡΠ΅Π½ΡΡ ΡΡΠ°Π»ΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅.
ΠΠ΅Π»ΠΈΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π. ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ» Π. Π. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ (1646—1716), ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ (ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π°) Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΏΠΎΡ Ρ ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²Π΅ΠΊΡ — ΡΠΏΠΎΡ Π΅ ΠΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π»ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ²: ΠΎΠ½ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΎΠΉ, ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΉ, ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ Π΄Π΅Π»ΠΎΠΌ, ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΎΠΉ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.
Π ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠ΅Π» ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΎ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ («Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ ΡΠΈΠ»»), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, ΠΏΡΠ°Π²Π΄Π°, Π±ΡΠ»ΠΈ Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ΅, Π½ΠΎ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π»ΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ; ΠΎΠ½ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²Π²Π΅Π» ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΎΠ² — ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. Π ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ (Π² ΡΠΎΡΠΌΠ΅, Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ΄Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΡΠΎΡΠΎΠ½) ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ» Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈΠ» Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΄ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ. ΠΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠ·Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ° — ΡΠ²Π΅ΡΠ»ΠΎΠ΅, ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅, ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ½ΡΡΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠΎΠΉ Π² ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°.
ΠΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡ Π² XVII Π². ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π² Π½Π΅ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΡΠ·Π²Π°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ. ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, ΠΈΠΌΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΉ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ Π²ΠΎ Π€Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΡΠΈ ΡΡΡΠΎΠΈΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π΅ ΠΊΡΡΠΏΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠΎΡΠ° ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ΄Π° «ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π»Π°ΡΡ» ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ Π²ΡΡΠΎΡΡ. ΠΠ° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΊ Π. ΠΠ°Π»ΠΈΠ»Π΅Ρ, ΠΈ ΠΎΠ½ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ», ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ΄Ρ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π½ΡΡΡ Π²ΡΡΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠΎΡΡ (ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 10 ΠΌ), ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π΅ ΡΡΠΏΠ΅Π» Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠΈΠ» Π. Π’ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π»ΠΈ (1608—1647), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π°ΡΠ΅Π» ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½Π° — Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ°Π»Ρ (1623—1662). (ΠΡΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΎΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ³Π»ΠΈ Π°ΡΡ Π°ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ ΠΎ «Π±ΠΎΡΠ·Π½ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΎΡΡ» Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅.).
Π. ΠΠ°ΡΠΊΠ°Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠ² — ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ, Π½ΠΎΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌΡ («Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ΅ Π½Π° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π³Π°Π·, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°Π΅ΡΡΡ Π±Π΅Π· ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΡ ΡΠΎΡΠΊΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π³Π°Π·Π°»). ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½ ΠΠ°ΡΠΊΠ°Π»Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°Π²Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ (Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°Π²Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ°). Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠ² Π½Π°Π·ΠΎΠ²Π΅ΠΌ Π΅ΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΈΠ΅ Π. Π’ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π»ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ· ΡΠΎΡΡΠ΄Π° ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π. Π¨ΠΎΡΡΠ° (1608—1666) «ΠΠΈΠ΄ΡΠ°Π²Π»ΠΈΠΊΠΎ-ΠΏΠ½Π΅Π²ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ°» (1657), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°ΡΠΎΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π°Π·Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠΊΠΎΠ».
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡ Π² XVII Π². ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΏΡΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ, Ρ ΠΎΡΡ Π΅ΠΉ Π΅ΡΠ΅ Π΄Π°Π»Π΅ΠΊΠΎ Π΄ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠΎ ΡΠΆΠ΅ Π . ΠΠΎΠΉΠ»Ρ (1627—1671) Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΠ» ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ. ΠΠ½ Π²Π²Π΅Π» Π² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π½Π°ΡΠΊΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°». ΠΠ°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠΎΠΉ Π³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ½ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — Π½Π΅ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ «ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ», Π° ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠΉ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ. Π ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ Ρ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡΠ½ΡΠΌ Π½Π°ΡΠΎΡΠΎΠΌ (ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π . ΠΡΠΊΠΎΠΌ) Π . ΠΠΎΠΉΠ»Ρ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π² Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ Π΅ Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ° Π΄Π»Ρ Π³ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ «ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄»). ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ.
Π XVII Π². ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π», ΠΌΠ°Π½ΡΡΠ°ΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°, ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ². Π ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΡΡΠ³ΠΈΠΈ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠΊΡΠ°. Π Π³ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ΄Ρ, ΠΎΡΠΊΠ°ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠΈΠ΄ΡΠ°Π²Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π² ΠΌΠ°Π½ΡΡΠ°ΠΊΡΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΌΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ. Π Π°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΠ΅ΠΊΡΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΎΡΡΠΆΠ΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ»Π°.
ΠΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΎΡΡΡ Π² ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΠ²ΡΠΎΠΏΡ. ΠΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°, Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠΉ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²Π»ΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π² ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄Ρ. ΠΠ΅ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½, Π²ΡΡΡΠΏΠ°ΡΡΠΈΡ Π½Π° ΠΏΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ — ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΉ. Π£Π½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠΊΠ°Ρ Π½Π°ΡΠΊΠ° ΡΠΎΠ³Π΄Π° Π΅ΡΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡ ΠΎΠ»Π°ΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ², ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, ΡΡΠ³ΡΠ°Π»Π° Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ.
Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠ΅ΠΉ ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΎ ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ (1660). ΠΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ, ΠΈ Π΄ΠΎ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π°Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΠΡΠ°Π»ΠΈΠΈ). ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅Π»Π° ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ. Π’Π°ΠΊ, ΠΠ»Π°ΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΊΠ°Ρ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡ Π²ΠΎ Π€Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ (ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π. Π€ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎ Π² 1459 Π³.), Π² Π΄ΡΡ Π΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ Π Π΅Π½Π΅ΡΡΠ°Π½ΡΠ°, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ»Π° Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΈΡΠΏΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, Ρ ΡΠ΄ΠΎΠΆΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΠΎΠ², ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π΄Ρ. ΠΠ΅Π·Π°Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π²ΠΎ Π€Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ»Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π° ΠΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡ Π΄Π΅Π»Ρ Π§ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π»Π°ΡΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠ°ΠΌΠΈ; ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π»Π° Π½Π΅Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ (1657—1667).
Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΠΎΠ½Π΄ΠΎΠ½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π±ΡΠ»ΠΈ Π . ΠΠΎΠΉΠ»Ρ, Π . ΠΡΠΊ, Π. Π Π΅Π½. Π‘ 1665 Π³. ΠΎΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΠΈΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΠΆΡΡΠ½Π°Π» «Philosophical Transactions» («Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΄Ρ»), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠ°Π» ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π€. ΠΡΠΊΠΎΠ½Π° ΠΈ ΡΡΠ°Π·Ρ Π·Π°Π½ΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΠΏΡΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ.
ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΡΠ°Π½. Π§ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΠ°ΡΠΈΠΆΡΠΊΠ°Ρ Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΡ Π½Π°ΡΠΊ, Π°ΠΊΠ°Π΄Π΅ΠΌΠΈΠΈ Π² ΠΠ΅Π°ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΈ ΠΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ½Π΅. ΠΠ°Π»Π°ΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ XVI—XVII Π²Π². (Π·Π° ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΠΎΡ ΠΠΎΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΈΠΊΠ° Π΄ΠΎ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ°) ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π»Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΏΡΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΈΡΠ°.
Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ (Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°), ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ (Π²ΡΡΡΠΈΠΌ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π°), ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π·Π°Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π½Π° Π΅Π³ΠΎ Π±Π°Π·Π΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎ-ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΈΡΡΠΈΠΏΠ»ΠΈΠ½.
- [1] Π. ΠΠΎΠΉΡΠ΅. ΠΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ. Π., 1985.