Π Π΅Π·ΡΠΌΠ΅.
ΠΡΠ½ΠΎΠΏΡΠΈΡ
ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ
ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ Ρ XX Π². ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ² ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ. Π ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π€. ΠΠΎΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π»ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ «ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΡΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°», ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ «ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡ» ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ … Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π Π΅Π·ΡΠΌΠ΅. ΠΡΠ½ΠΎΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ°ΡΠΈΠ½Π°Ρ Ρ XX Π². ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π»ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ² ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ. Π ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π½ΡΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π€. ΠΠΎΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π»ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ «ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΡΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°», ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ «ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΡΡ» ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ . ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΡΠΎΡΡ-ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ Π. Π’ΡΠΈΠ°Π½Π΄ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ°» ΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ» ΡΡΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠ° — «ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΡΠ° — ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ», «ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ — ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌ» ΠΈ «ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎΡΡΡ — Π·Π°ΠΊΡΡΡΠΎΡΡΡ». ΠΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π. Π₯ΠΎΡΡΡΠ΅Π΄ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠΎΡΡ-ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ» 5 ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠΈ. ΠΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π°Π½ΠΊΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, Π½ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π±ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ: ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ — ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΠ·ΠΌ (individualism — collectivism); Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π²Π»Π°ΡΡΠΈ — ΠΌΠ°Π»Π°Ρ Π΄ΠΈΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π²Π»Π°ΡΡΠΈ (power distance); Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ — Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅Π³Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ (uncertainty avoidance); ΠΌΠ°ΡΠΊΡΠ»ΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΡ — ΡΠ΅ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΡ (masculinity-femininity); Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ — ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ Π ΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ΄ ΠΠ½Π³Π»Ρ Π°ΡΡ ΠΈΠ½ΠΈΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π» ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ (World Values Survey), ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 30 Π»Π΅Ρ ΠΈ ΠΎΡ Π²Π°ΡΡΠ²Π°Π΅Ρ 75 ΡΡΡΠ°Π½. ΠΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π±ΡΠ»ΠΎ Π·Π°Π΄ΡΠΌΠ°Π½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ — ΠΎΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ Π΄ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠ½Π΄Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π»ΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Ρ, Π² ΠΈΡΠΎΠ³Π΅ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π΄Π²Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ: 1) «Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅/Π‘Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ» ΠΈ 2) «Π¦Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ/Π‘Π°ΠΌΠΎΠ²ΡΡΠ°ΠΆΡΠ½ΠΈΡ». ΠΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΡΠΈ Π΄Π²Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 70% ΠΊΡΠΎΡΡ-ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ. Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π¨Π²Π°ΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΡΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ (ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎ Π¨Π²Π°ΡΡΡ) ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π±Π°Π·ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. Π¨Π²Π°ΡΡ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΠ» ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Ρ ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°: 1) ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠΉ. Π ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Π»ΡΠ΄ΠΈ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ «ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ» ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌ. Π¨Π²Π°ΡΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π» ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠ²ΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈ ΠΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΡ; 2) ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ — Π Π°Π²Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡ; 3) ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ ΠΊ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ — ΠΠ°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΠΠ°ΡΡΠ΅ΡΡΡΠ²ΠΎ. Π. ΠΠΎΠ½Π΄ ΠΈ Π. ΠΠ΅ΡΠ½Π³ Π²Π²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠΎΠΌ» ΠΊΠ°ΠΊ «Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅, ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅, Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅, Π²ΡΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ± ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΡΠΌΠΈ». ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ ΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ ΠΏΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ: ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ½ΠΈΠ·ΠΌ, ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ, Π½Π°Π³ΡΠ°Π΄Π° Π·Π° ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡ, Π΄ΡΡ ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΡΡΠ΄ΡΠ±Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½Π΅Π΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Ρ Π² Π΄Π²Π° ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°: ΠΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΊΡΡΠ΅ΡΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π‘ΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΠ½ΠΈΠ·ΠΌ.
ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΏΠ΅Π²Π°ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ. Π’Π°ΠΊ, ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΡΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΡΠ΄Π΅Π½ΡΡ Π² Π―ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΈ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ° — ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠ°Ρ[1].
Π ΠΎΡΡ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ° Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅. Π ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΈΠ³ΡΠ°Π½ΡΠΎΠ² ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π°ΠΊΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°ΡΡ, Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ — Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, ΡΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΡΡ[2]. Π£ΡΠ΅Π½ΡΠ΅ Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ, ΡΡΠΎ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ (Π² ΠΎΠ΄Π΅ΠΆΠ΄Π΅, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ) Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π°ΠΊΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅-ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ (ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ) — Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ, Π° Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅, Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ (ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ) — ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΠΈ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π½Π΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΠΎΠ΄Π½Ρ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π½ΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ).
Π Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ ΡΡΠΈΡ Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ»Π΅ΡΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ Π½ΠΈΠΌ, ΡΠ°Π΄ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π½Π°ΡΠ»Π°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡ Π±ΠΎΠ³Π°ΡΡΠΌ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ³Π°ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ «ΠΈΠ·Π½ΡΡΡΠΈ». ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΡ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π΅ΠΌ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΌΡ ΡΠ°ΠΌΠΈ Π²ΡΡΠΎΡΠ»ΠΈ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ΅, ΠΌΡ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π²Π΅ΡΠΈΠ»ΠΈ, ΡΠ΅Π½ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΈ ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ, ΠΌΡ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΠΌ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΈΡ (ΠΈ ΡΠ΅Π±Ρ Π³ΠΎΠΆΠ΅!), ΠΈ Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡ ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΈΡΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡ.
Π ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π° Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Ρ ΠΎΡΡ Π±Ρ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΠΎ-ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ.
- [1] Triandis Π. Π‘., Bontempo R" Villareal M.J., Asai Π., Lucca N. Individualism and collectivism: Cross-cultural perspectives on self-ingroup relationships // Journal of Personality and SocialPsychology. 1988. Vol. 54. P. 323−338.
- [2] Cm.: Triandis H. C., Bontempo R., Betancourt. //., Bond M., Leung K., Brenes A., Georgas J., Hut Π‘. H" Marin G., Setiadi B., SinhaJ. VermaJ., SpansenbergJ., Tousard H" De Montmollin G. Themeasurement of etic aspects of individualism and collectivism across cultures // Australian Journalof Psychology. 1986. Vol. 38. P. 257—267; Berry J. Psychology of acculturation //J. Berman. Cross-cultural perspectives: Nebraska Symposium on motivation. Lincoln, NE: University ofNebraska Press. 1990. Vol. 37. P. 201−234.