ΠΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ° Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° (ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ )
ΠΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠ°Π½Π½ΠΎ Π² Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Π½Π΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ. ΠΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΡΠΈΠΏΠ° «Π§ΡΠΎ ΡΡΠΎ?» Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ. ΠΠ΅Π· ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠΈ 3β4 Π»Π΅Ρ Π½Π΅ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π²Π°ΡΡ Π½ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ° Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° (ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ ) (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ
Π£ΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΠ΅ — ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΡΠΈ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ , ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² (Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ, ΡΠ»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ-Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅ΡΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.).
ΠΠ»Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡ Π² ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΡΠ΅: ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ, Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ; ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
Π£ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ: Π΄ΠΈΡΠΏΠ»Π°Π·ΠΈΠΈ, Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠ° ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ, Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ, ΠΌΠ΅Π»ΠΊΠΎΠΉ ΠΈ Π°ΡΡΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΠΎΡΠΈΠΊΠΈ, ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ².
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ «ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ» Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ «ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ» ΠΈ «Π΄Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡ» .
ΠΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. olygos — ΠΌΠ°Π»ΡΠΉ, phren — ΡΠΌ) — ΠΎΡΠΎΠ±Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½: ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Ρ ΡΠΎΠΌΠΎΡΠΎΠΌΠ½ΡΡ Π°Π±Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ (ΠΎΡ Π»Π°Ρ. aberratio — ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π»ΠΎΠΌΠΊΠ°), ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΠΎ Π²Π½ΡΡΡΠΈΡΡΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΡΡ ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ°Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ.
ΠΡΠΈ ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ (Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ) Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ. ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ ΡΠΆΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ, ΠΈ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ ΠΊ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΈΡ ΠΎΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ (Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ «ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ» Π±ΡΠ» Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ Π² XIX Π². Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠ°ΡΡΠΎΠΌ Π. ΠΡΠ΅ΠΏΠ΅Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΌ).
ΠΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡ — ΡΡΠΎΠΉΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ»Π°Π±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΠΊ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΡΠ»Π°Π±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ, ΡΠΏΠ»ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΉ. ΠΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ, Ρ. Π΅. Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°.
Π Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° ΠΏΡΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΠΏΠΈΠ»Π΅ΠΏΡΠΈΠΈ, Π²ΠΎΡΠΏΠ°Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° (ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ½Π³ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈΡΠ°Ρ ), Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π²ΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° (ΡΠΎΡΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΡΠΈΠ±ΠΎΠ²).
Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ (ΠΠΠ-9) Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ 3 ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ:
Π΄Π΅Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ — ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠ°Ρ, Π½Π΅Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ;
ΠΈΠΌΠ±Π΅ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ — Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ;
ΠΈΠ΄ΠΈΠΎΡΠΈΡ — Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠΆΠ΅Π»Π°Ρ, Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠ°Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ.
ΠΠΎ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΠ½Π°ΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ (ΠΠΠ-10) Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ: Π»Π΅Π³ΠΊΡΡ (IQ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ 40−69), ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ (IQ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ 35−49), ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΡ (IQ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ 20 — 34), Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΡΡ (IQ Π½ΠΈΠΆΠ΅ 20),.
ΠΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ°. ΠΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ½Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ. ΠΡΠ»ΠΎΠΆΠ½Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ»ΠΈΠ³ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ·Π³Π° Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π ΡΡΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ². ΠΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ΅ΡΠΈ, Π³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠ°, ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ°, ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ², ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ°. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΎΠΌ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Ρ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈΠ΅ΠΉ.
Π ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠ°ΡΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ 3 Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ (ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ) ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ (ΠΏΠΎ Π. Π. Π‘ΡΡ Π°ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ, 1956).
ΠΠ΅ΡΠ²Π°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° — Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠΊ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, Π½Π°ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠΌΠ±ΡΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π°.
ΠΡΠΎΡΠ°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° — ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΡΡΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ (Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΈΠ½ΡΠΎΠΊΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ, ΡΡΠ°Π²ΠΌ).
Π’ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° — ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ°Π²ΠΌΠ° ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
ΠΠ»Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π° Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ²: Π΄ΠΈΠ·ΠΎΠ½ΡΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ·ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΡ Π¦ΠΠ‘), ΡΠ½ΡΠ΅ΡΠ°Π»ΠΎΠΏΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π¦ΠΠ‘) ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, ΠΈ ΡΠΈΠ½Π΄ΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°.
ΠΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ 3 Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ: ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ (Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°); ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ (ΡΡΠΎΠΉΠΊΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ); ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ (Π½ΠΈΠ·ΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ).
Π―Π΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΈ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ (Π.Π‘. ΠΡΠ³ΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ), Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ»Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ°. Π ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠΌ, ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ², ΡΠ»Π°Π±ΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΌΡΠΊΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ·Π³Π°, ΡΡΠ΅Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΡΠΎΠΊΡΡ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
ΠΡΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π΅Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ»Π°Π±Π°Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ (ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ°) ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ°, Ρ. Π΅. Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠ»ΠΎΡ Π°Ρ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠΈΠΌΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΊ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ.
ΠΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π΄Π½Π΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. Π£ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠΎΠΊΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π»ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΎΡΠΈΠΉ, ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ° Π±ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ, Π·Π°Ρ Π²Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²Π΅ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ, Π½ΠΎ ΠΈ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ Π³ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ.
ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ° ΠΊ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ (ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ, Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΈ Ρ. ΠΏ.). Π£ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΠΌΠΈ, ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, «ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡ ΠΎΠΆΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ». Π Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ Ρ Π½ΠΈΡ Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ° Π½ΠΈ ΠΊ ΠΈΠ³ΡΡΡΠΊΠ°ΠΌ, ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°Π΄ ΠΊΡΠΎΠ²Π°ΡΠΊΠΎΠΉ, Π½ΠΈ ΠΊ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ Ρ ΠΈΠ³ΡΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π² ΡΡΠΊΠ°Ρ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎ. ΠΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ — ΠΆΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠΈ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π½Π΅ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠΆΠΈΡ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΡ . ΠΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Ρ Π²Π°ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΎ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ, ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π² ΡΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ Ρ Ρ Π²Π°ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π΅Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² — Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, ΠΌΠ°ΡΡΡ, ΡΠΎΡΠΌΡ. Π‘ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ Π²Π°ΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π½Π΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π·ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ. ΠΡΠ° Π·Π°Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ° Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΎΠ½Π° Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅, ΡΡΠΎ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² (Π.Π. ΠΠ΅ΡΡΡΠ½Ρ, 1975; Π. Π. ΠΠ»ΡΠΌΠΈΠ½Π°, 1967; Π. Π. ΠΠ°ΡΠ°Π΅Π²Π°, 1978 ΠΈ Π΄Ρ.).
Π Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³ΠΈ Π² ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠ°Π½ΠΈΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ ΡΡΠ½Π΅Ρ ΠΈΠ³ΡΡΡΠΊΡ Π² ΡΠΎΡ, Π½ΠΎ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΠΏΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ, Π½Π΅ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ Ρ Π½Π΅ΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ (Π½Π΅ ΡΡΡΡΠΈΡ Π΅Ρ ΠΏΠΎ Π»Π°Π΄ΠΎΡΠΊΠ΅ ΠΈ Π΄Ρ.).
ΠΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠ°Π½Π½ΠΎ Π² Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Ρ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Π½Π΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡΡ, ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌ, ΠΊΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ. ΠΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΡΠΈΠΏΠ° «Π§ΡΠΎ ΡΡΠΎ?» Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π½Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ. ΠΠ΅Π· ΡΠ΅Π»Π΅Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠΈ 3−4 Π»Π΅Ρ Π½Π΅ ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π²Π°ΡΡ Π½ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅, ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠΏΠΎΠ½ΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π² Π΄ΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ΅ ΡΠΌΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΡΠΉ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ Π±Π΅Π· ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΌΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ Π΄Π²Π° Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΠΏΠ° Π² ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ: ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠΎΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΎΠΊ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΠΌΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΎΠ½ Π½Π΅ Π²ΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΡΡ ΠΈΠ³ΡΡ ΠΈ Π² ΠΊΠ°ΠΊΡΡ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ° Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ Π²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ — ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΡΠΈ, Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎΠ»ΠΈ.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° Ρ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠ° ΡΠ΅ ΠΆΠ΅, ΡΡΠΎ ΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ — ΠΎΡΡΡΠ°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠ²Π»Π°Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΎΡΡΡΠ°Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² — Π² Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ.
ΠΡΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°Π½Π½Π΅ΠΌ Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ-ΠΏΠ΅Π΄Π°Π³ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠΊΠΎΡΡΠΈΠ³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ.