Π€ΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ
ΠΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ «ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ», «Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅» ΠΈ «Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅». ΠΠ°ΠΊ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Π» ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) — Π³Π»Π°Π²Π° ΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ, ΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ Π·Π½Π°Π΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, Π½ΠΎ Π·Π°ΡΠΎ ΠΌΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°Π΅ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ. Π‘Π°ΠΌΠΎΠ΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π€ΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π° ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½Π° Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ «Π½Π΅ Π±Π΅Π·ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ½Ρ» (ΠΠ΅Π½Π½ΠΈΠ½Π³, 1982), ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° «ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ» (ΠΡΠ»Π΄ΡΠΈΠ΄ΠΆ, 1985). ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠ°ΠΊΡΡ «ΠΎΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ½ΡΡ » Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½Ρ, ΠΎ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΡΡ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π² Π»ΡΠ±ΠΎΠΌ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΠΎ Π·ΠΎΠΎΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΡΠ°-ΡΡΠ΅ΠΊΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π°, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π·Π°ΡΡ ΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π΅Ρ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΊΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π² Π½ΠΎΡΠΊΡ ΠΎΠ½Π° Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ°ΡΠΊΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π·Π° ΡΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³, Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ «ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ» ΡΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π½Ρ, Π·Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠ½ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡ, ΠΎΡΡΠ°Π²Π°ΡΡΡ Π½Π΅Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌ, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΡΠΎΠ»Ρ ΠΆΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π΅Π΅ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠ·ΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΠΊΡΡΠΊΠΎΠ² ΡΡΠ΅ΠΊΠ»Π°, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΡΡΡ «ΠΏΠΎΠ΄ ΡΡΠΊΠΎΠΉ». ΠΠΎ ΠΊΡΡΠ³Ρ Π²Π΅ΡΡΠΈΡΡΡ ΡΠΎΠ±Π°ΠΊΠ°, ΡΡΠΎΠ±Ρ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ ΡΠ΅ΠΌ Π»Π΅ΡΡ, «ΠΏΡΠΈΠΌΡΡΡ» ΡΡΠ°Π²Ρ, Ρ ΠΎΡΡ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π²Ρ ΠΏΠΎΠ΄ Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈ Π½Π΅ Π±ΡΡΡ (Lorenz, 1965).
ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ «ΠΎΡΠΈΠ±ΠΊΠΈ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈ Π΅ΡΡΡ, ΠΏΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ, ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΡΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ «ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ», Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΡΠΎΠΏΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ½ΠΊΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ Π² Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² (Π‘Π»ΠΎΠ½ΠΈΠΌ, 1967; ΠΠ΅Π½Π½ΠΈΠ½Π³, 1982, Tinbergen, 1958; Lorenz, 1965). Π’Π°ΠΊΡΠΈΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡ Ρ Π²ΡΡΡΠΈΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ Π. ΠΡΠ»Π΄ΡΠΈΠ΄ΠΆ (1985, Ρ. 120), ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠ²ΠΎΠ² ΠΈ ΠΌΡΡΡ. ΠΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΡΡ Π·Π΄ΠΎΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°, ΡΡΠΎ, ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ, ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π½Π΅ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠ°; ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΡ, ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°Π½ΡΡ Π½Π° Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ Π±Ρ Π²ΡΠΉΡΠΈ ΠΏΠΎΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π² Π±ΠΎΡΡΠ±Π΅ Π·Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. Π’ΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΎΠ³Π΄Π°, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ Π² Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², Ρ Π½Π°ΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΄ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΏΠ½Ρ ΠΈ Π½Π΅Π³ΠΈΠ±ΠΊΠΈ.
«ΠΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, — ΠΏΠΈΡΠ°Π» Π. Π. ΠΠ°Π²Π»ΠΎΠ², — ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ°» (ΠΠ°Π²Π»ΠΎΠ², 1947, Ρ. 415).
Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π±Π΅ΡΡΠΏΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎΠ»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΡΠ° Π½Π° Π½ΠΈΠ·ΡΠΈΡ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Ρ. Π’Π°ΠΊ, Π. Π. Π€Π°Π±ΡΠΈ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π½Π° Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ — ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ — «Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΅ΡΠ΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠΏΡΡ, ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ, ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ» (Π€Π°Π±ΡΠΈ, 1983, Ρ. 37). ΠΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ «ΠΆΠ΅ΡΡΠΊΠΎ Π·Π°ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅» ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ, ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ Π€Π°Π±ΡΠΈ, ΠΈ Π½Π° Π½ΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ — ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ . ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Ρ ΠΎΡΡ ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ, Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ½ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ: Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΎ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎ Π»Π΅ΡΡΠ½ΠΈΡΠ΅ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ, Π²ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Ρ, Π²ΡΠ΅ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ, Π²ΡΠ΅ Π»Π΅Π³ΡΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ· ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π² ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π° ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΄ΠΈΠ²Π΅ΡΠ³Π΅Π½ΡΠΈΡ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΡΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΠ°Π²Π΄Π°, Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΡΠΎΠ½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅; Π½Π΅ ΡΠΏΡΠΎΡΠ°Π΅Ρ, Π° ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΡΡ ΠΊΡΡΠΎΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡ Π³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΠΊΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π³Π½Π΅Π·Π΄Π°. ΠΡΠ»ΠΈ Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΌ-ΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΡΠΈ ΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΡΠ³ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ Π±ΡΡΡΠΎΠΊ, ΠΎΠ½ΠΈ Π·Π°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΡΠΆΠΎΠΊ ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ. ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ, Π° ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ· ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΈΠ· ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ, Π½Π° Π½Π°Ρ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄, Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-ΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ΅ Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅Ρ, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΠΎΠ·ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ. ΠΠΎ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΊ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ.
ΠΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ «ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ», «Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅» ΠΈ «Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅». ΠΠ°ΠΊ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π²Π°Π» ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) — Π³Π»Π°Π²Π° ΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Ρ, ΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ Π·Π½Π°Π΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, Π½ΠΎ Π·Π°ΡΠΎ ΠΌΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°Π΅ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ. Π‘Π°ΠΌΠΎΠ΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ²Π΅Ρ Π½Π΅ Π½Π° ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΡ, ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΎΠ², Π° Π»ΠΈΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ «ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ». ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ±Ρ ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠΊΠΈ, ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π’ΠΈΠ½Π±Π΅ΡΠ³Π΅Ρ (Tinbergen, 1951). Π‘Π°ΠΌΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΈΠ²ΡΠΈΠ΅ Π³Π½Π΅Π·Π΄Π°, ΠΎΡΠ³ΠΎΠ½ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΡ Π°ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π·Π° Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΌΠΊΠΎΠΉ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΎ Π±ΡΡΡΠΊΠΎ. Π―ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π½Π° ΡΡΠΈΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π’Π°ΠΊ, ΠΎΠΏΡΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΉΠΊΠΎΠΉ, ΡΠ΅ΡΡΠΌ Π³ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΊΡΠ»ΠΈΠΊΠΎΠΌ-ΡΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΉ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΊ Π½Π°ΡΠΈΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΡΡΠΏΠ½Π΅Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΠΈΠΌ ΡΠΉΡΠ°. ΠΡΠΈΡΠ° ΠΏΡΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΡΠ΄ΡΠΎ Π·Π°ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠΊΠΈΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠΉΡΠ° ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²ΡΡΠΈΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π³ΠΈΠ³Π°Π½ΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΉΡΠΎ, Ρ ΠΎΡΡ ΡΡΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΡΠΉΡΠ΅ ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π² ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΡΠΈΠ΄Π΅ΡΡ (ΠΠ΅Π½Π½ΠΈΠ½Π³, 1982, Ρ. 88). ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄Π΅Π·ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ Π² ΡΡΡΠ°ΡΠ΅ «ΡΠΈΠ»ΡΡΡΡΡΡΠΈΡ » ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π° ΡΠΎΠ½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ. Π§Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ «ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ » ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ «Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅» ΠΈ «Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ». Π’Π΅ΠΌ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π° Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅, ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ Π. Π‘. Π ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΈΠ½ (1965), ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π΄Π΅ΡΡ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΊ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ.
ΠΠ°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ², Π²ΡΠΊΠΎΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΊ ΡΠΈΠ³ΡΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π» Π΅Π³ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΌΠ°. ΠΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΌ Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π. ΠΠ΅Π½Π½ΠΈΠ½Π³ (1982) ΡΡΠ°Π²ΠΈΡ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡΡ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΡΠ»Π°ΡΡΡ Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΡΡΠΈΠΌ Π½Π° ΠΎΠΏΡΡΡ Ρ ΠΏΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΠΌΠΌΠ΅Π»ΡΠΌΠ°Π½Π°, ΠΠ΅ΡΠ΅Π½Π΄ΡΠ° ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅. Π’Π°ΠΊ, ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ΄ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΡ, Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π°, ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π·Π° Π½Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π΄Π½Π΅Π΅, ΠΏΡΠΈ Π½Π°ΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π·ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ½ΠΈ ΡΡ Π°ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π·Π° ΠΏΡΠΈΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π°, ΠΊ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡ. ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ Ρ ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° (ΠΎΠΏΡΡ Ρ Π·Π΅Π±ΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ Π°ΠΌΠ°Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ) Π² ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΡΠΎΠ³Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠΏΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡΡΠ²ΠΎ, Π½ΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡ, ΡΠΎ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΡ Π°ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ Π·Π° ΡΠ°ΠΌΠΊΠΎΠΉ (ΡΠ°ΠΌΡΠΎΠΌ), ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠ΅ΠΉ ΠΊ Π²ΠΈΠ΄Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π―Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Ρ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π½Π΅ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ»Π΅ΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ (Lorenz, 1965). ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΡΠ°Π»ΠΈΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΆΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ.
Π€ΠΎΡΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ°ΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΡΠ΅ displacement activity («Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌΠΈ» ΠΈΠ»ΠΈ «Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ») (Tinbergen, 1958).
ΠΠ΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π° ΠΠΎΡΡΠ»Π°Π½Π΄ (ΡΠΈΡ. ΠΏΠΎ: Eisert, 1973) ΠΈ Π’ΠΈΠ½Π±Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠ½ (Tinbergen, 1951) Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΈ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠΆΠΈΠ΄Π°Π½Π½ΠΎ «ΠΈΡΡΠ΅Π»Π΅Π²Π°Π½ΡΠ½ΡΠ΅» Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, Ρ. Π΅. Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π½ΠΈ ΠΊ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΡ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ½ΠΊΡΠΎΠ². Π’Π°ΠΊ, ΡΡΠ±Π° ΠΊΠΎΠ»ΡΡΠΊΠ°, ΠΏΡΠ΅Π±ΡΠ²Π°Ρ Π² ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΡΡΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΎ Π²ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π½ΠΈΠΊΠ°, ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄Π° ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π°ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²Π½Π΅Π·Π°ΠΏΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΊ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΉΠΊΠ΅ Π³Π½Π΅Π·Π΄Π°. ΠΠ»ΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π²Π° ΠΏΠ΅ΡΡΡ Π°, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ»ΠΈΠΊΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΊΠ»Π΅Π²Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π±ΠΈΡΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π±ΡΠΎΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎ Π·Π΅ΠΌΠ»Π΅ ΠΊΠΎΡΠΌ. ΠΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ½ΠΎΠ΅, ΠΏΡΠΈΠΌΠΈΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅. ΠΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ°ΡΡΠΎ «Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ» Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ «ΡΡΠΏΠΎΠΊΠ°ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ» — ΡΠΈΡΡΠΊΠ° ΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π², ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΎΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ Ρ. ΠΏ.
ΠΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΠ»ΠΎΠΎΠ³ (ΡΠΌ.: Π ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΈΠ½, 1965), ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ±Π΅ΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΎΠ² Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π½Π΅Π²ΡΠΎΠ·ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΊΠΈ ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ΅ΠΉΠ΄ΠΈΠ·ΠΌΠ°, Π²Π΅Π΄Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ ΡΠ΄ΠΈΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π»ΠΈ 3. Π€ΡΠ΅ΠΉΠ΄ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ. ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ Π»ΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΠΎΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ «ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π½Π½Π΅Π³ΠΎ Π΄Π΅ΡΡΡΠ²Π°»? Π Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ — Π½Π΅ Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π»ΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΡΠ±Π»ΠΈΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ? ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΡΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΉ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ Π² ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, Π½Π΅ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΡ Π°ΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ. ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ, ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ Π. Π‘. Π ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΈΠ½ (1965), Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½Ρ (ΡΠΎΡΠ½Π΅Π΅, Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½Ρ) ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π½Π° Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ: ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ Π»ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°?
ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ (Lorenz, 1965) Π² ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅Π³Π°Π΅Ρ ΠΎΡ ΠΈΠ·Π»ΠΈΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΌΠ°. ΠΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ ΡΠΆΠ΅ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π»ΠΈ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ — ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΠΏΡΠΈΡ — Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΌΠ»Π΅ΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ; Π½Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΌ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ; Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡ, ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½Ρ — Π³Π°Π»ΡΡΡΠΊ; ΡΠ΅ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ. Lorenz, Tinbergen ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Ρ ΠΎΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π½Π°Π²ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½Π°Ρ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π° — Π² ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ½ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. Π‘ΡΠΈΡΠ°Ρ, ΡΡΠΎ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ , Π½Π΅ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅, Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΠ°ΡΠ½Π΅ΡΡ (Barnett, 1963) ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π² Π½ΠΈΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π» ΠΠ°ΠΉΠ΅Ρ (Maier, 1959), ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΡΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ, ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ². ΠΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ ΡΠ΅ΠΌ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΡΠ΄ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ Π»Π΅Π³ΡΠ΅ Π²ΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ½ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ½ΡΠ΅, ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΊ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ, Π° ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ. Π ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π° Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅.
ΠΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π° ΡΡΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ — Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°Ρ ΠΊ ΡΠ°Π±Π»ΠΎΠ½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ ΠΈ ΠΊΠΎΠ³Π΄Π°-ΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΎΡΠΈΠ» ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. Π ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ²Π΅ Π²Π·ΡΠΎΡΠ»ΡΠ΅ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΏΠ»Π°ΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΡΠΈ, ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΠ°Ρ «ΠΌΠ°ΠΌΠ°». ΠΡΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π»Π΅ΠΏΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠΈ. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ·Ρ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄ΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΡΠ΅Π±Π΅Π½ΠΊΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π»Π°Π΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ±Π°ΠΊΠ° (Π¨ΠΈΠ±ΡΡΠ°Π½ΠΈ, 1969). ΠΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π. Π€ΡΠ΅ΡΡΠ° (1975), ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π΄Π΅Π³ΡΠ°Π΄Π°ΡΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, Ρ. Π΅. ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ.
Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ ΠΠΎΡΡΠΈΡ (Morris, 1974), ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ΅Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΠ³Π»ΡΡΠ°Ρ Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ «Π°Π±ΡΠ°Π»ΡΡΠ΅Π½ΡΠ°» («ΠΎΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ»). ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡ Π² Π·ΠΎΠΎΠΏΠ°ΡΠΊΠ΅. ΠΠ»Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ Π·ΠΎΠΎΠΏΠ°ΡΠΊ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΡΠΌΠΎΠΉ; ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠΈΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠ°Ρ Π² ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ»Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ ΠΈ ΡΠΏΡΡΡΠ°ΡΡΡΡ, ΡΠΎ Π²ΡΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ-ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΎΡΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π½Π° Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. ΠΠ½ΠΈ Π·Π°Π±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ³ΠΎΠ» ΠΈ Π·Π°ΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ Π³Π»Π°Π·Π°, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ³ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ²ΡΠΈΡΡ ΠΎΡ ΡΠ°Π·Π΄ΡΠ°ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ. Π‘Π²Π΅ΡΡ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΠ½ (ΡΠ·ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΠΈ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΆΠ΅ Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ ΠΎΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎ ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΠ°ΡΡ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΌΡΠ³ΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΡΡ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΏΠΈΠΈ: ΠΌΠ°Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΠΊΠΈ — ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ΅, Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΊΡΡΠ³Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π΄Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΏΠΎΠΊΠ°ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ. Π‘Π»ΠΎΠ½Ρ ΡΠΈΡΠΌΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ, Π±Π΅Π»ΠΊΠ° ΠΊΡΡΡΠΈΡΡΡ Π² Π±Π΅ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ Π² ΠΊΠΎΠ»Π΅ΡΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ Π³ΠΎΠ½ΡΠΈΠΊ-ΡΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΈΠΊ, ΡΠΈΠ³Ρ ΡΡΠ΅Ρ ΠΎ ΠΏΡΡΡΡΡ ΠΊΠ»Π΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉ Π½ΠΎΡ Π΄ΠΎ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π’ΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ, ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΡΡΠΈΡΠ°, ΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·ΠΎΠΎΠΏΠ°ΡΠΊΠ°. ΠΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ ΡΠ±Π΅ΠΆΠΈΡ, ΡΠΏΡΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π°ΡΠΊΠ½Π΅Ρ ΡΡΠΈ, Π·Π°ΠΊΡΠΎΠ΅Ρ Π³Π»Π°Π·Π°.
ΠΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ, ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π¨ΠΈΠ±ΡΡΠ°Π½ΠΈ (1969), Π½Π°ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ-ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ ΡΡΡΡΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΠ±ΠΎΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π»Π° ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΆΠ΄Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠ½ΠΎΠ²Π° ΠΈ ΡΠ½ΠΎΠ²Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠΈΠ°ΡΠΈΡΡ , Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΡΡΡΡ Π² Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°ΡΡ Π·Π°ΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅Π±Ρ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ΅, Π³Π΄Π΅ ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠ»Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ, Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π² ΠΌΠΈΡ Π³ΡΠ΅Π·. Π§Π°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΊΠ»ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ°, ΡΡΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎ-ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠΎΠ², ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΡΡ Ρ Π·Π°ΡΡΡΠ΄Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΈ ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΡ, ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ Π¨ΠΈΠ±ΡΡΠ°Π½ΠΈ (1969), ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΡΠΌΡ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠ°ΠΊ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π° Π²ΡΠ΅Ρ Π΅Π΅ ΡΡΡΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ, Π²ΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΌ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ² Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ, Π²ΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΌΠΎΡΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ, ΡΠ°ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΠΌΠΈ — Π°Π²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΠ½ΠΊΡΠΎΠ², Π½Π°Π²ΡΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΡΠ΅ΠΊ. ΠΠΎ ΡΡΠΎ Π°Π΄Π°ΠΏΡΠ°ΡΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π° Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅, Π½ΠΎ ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠ³ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΠ΅ΠΉΡΡ Π² ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ Π΅Π΅ Π΄ΡΠ΅Π²Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠ½ΡΡ .