Π ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π°
ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (3) ΡΠ°ΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΌΡΡΠ» Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΎΡΠ½ΡΠ΄Ρ Π½Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠΈ Π΄Π΅Π»Π°. Π Π΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΊ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠ· (3) ΠΈ (4) ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠ° Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ°ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π―Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎ Π² ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ XIX Π². ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π» Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ Π² 1833—1834 Π³Π³.
Π ΡΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΡ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π°. ΠΠ½ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ «ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ… ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ°, Π² ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°». Π Π΄Π°Π»Π΅Π΅: «ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Ρ Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π² ΠΈΡ . Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ».
Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ, «Π³ΡΠ°Π΄ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°», ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ ΡΡΠ°Π»ΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠ½ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ»ΡΡΠ°-ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ.
ΠΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄Π°Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΏΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π΅, Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ: «ΡΡΠΎ Π±Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»ΠΎ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ: Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎ ΠΈ Ρ. Π΄., — Π΄Π»Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΡΠΌΠΌΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π΅ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ». «Π‘ΡΠΌΠΌΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ» ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ΠΉΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄Π΅.
Π ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π°. Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ Π½Π΅ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ»ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΎΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°. ΠΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π»Ρ — Π²ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ· Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠΈΠ»Π°ΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠΌΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠΌΠΈ, Π° Π½Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠΌΠΈ.
Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Ρ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ°ΠΌ. ΠΡΡΡΠ΄Π° ΠΎΠ½ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ: ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ.
ΠΡΠ°ΠΊ, Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠ» ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π΅ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ — Π°ΡΠΎΠΌΡ.
«ΠΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ², — ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ, — Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΡ Π½Π°Ρ Π΄ΡΠΌΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ-ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΎΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ, ΠΈΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ».
ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΉ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠ², ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ: Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΠ΅Π», ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ Π΄ΡΡΠ³Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΠ°Π²Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ.
ΠΠ΄Π΅ΡΡ ΠΆΠ΅ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ.
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π΄Π°Π»ΡΡΠ΅ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ Π½Π΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π». ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΠΊΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ²ΡΠΌ. Π‘ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ— Π·Π°ΡΠ²Π»ΡΠ΅Ρ: «Ρ Π½Π΅ Π»ΡΠ±Π»Ρ ΡΠ»ΠΎΠ²Π° Π°ΡΠΎΠΌ». ΠΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΠΊΠ° Π΅ΡΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π² ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·, Π° Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ», ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ.
Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΠ· Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ± ΠΈΠΎΠ½Π΅.
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ. ΠΠ»Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π·Ρ ΠΆΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΊ «Π’ΡΠ°ΠΊΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Ρ ΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½Π΅ΡΠΈΠ·ΠΌΡ» ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π»Π°, Π²ΡΡΠ΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΡ Π² 1873 Π³. ΠΠ΄Π΅ΡΡ ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π» ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ: «ΠΡ Π½Π΅ Π·Π½Π°Π΅ΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°, ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ΅ Π»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Ρ ΠΈΠΌΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ². ΠΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»Ρ N; ΠΎΠ½ΠΎ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, Π½ΠΎ Π²ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΈ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π½Π°ΠΉΠ΄ΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ».
Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°, Π±ΡΠ΄ΡΡΠΈ ΠΎΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π° ΠΎΡ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ, Π½Π΅ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π² 1/N, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄Π»Ρ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π°.
«ΠΡ Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΎΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΠΎΠ½ΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ»ΠΎΡΡ Π±Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°».
ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π» ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» Π½Π°Π·Π²Π°ΡΡ ΡΡΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° «ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°». ΠΡΡΠ»Ρ ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π»Π° Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠ° Π΄Π°Π»Π΅Π΅ ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΌ Π² ΡΠ΅ΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΠΌΡΡΠΈ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ (1881 Π³.).
ΠΡΠ° ΡΠ΅ΡΡ Π±ΡΠ»Π° Π½Π°ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠ°Π½Π° ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½Π° ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΡΠ°Π½Π°ΠΌ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π±ΡΠΎΡΡΡΡ «Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄ΠΎΠ² Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ». ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΠ»: «ΠΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ, ΡΠΊΠ°Π·Π°Π², ΡΡΠΎ Π²ΠΎ Π²ΡΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ Π΄ΡΡΠ³Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΄Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΌ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΌ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈ Π½Π΅ΡΠ°Π·Π»ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΡ , ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ ΠΈΠΌ Π² ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅ΠΌ Π½Π°Π·Π²Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΠΈΠΎΠ½Π°».
ΠΠ°Π»Π΅Π΅ ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°: «ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΡΡ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π·Ρ ΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌ, ΡΠΎ ΠΎΠ½Π° Π² ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ°Π·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΌΡ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π΅ΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΡΠΎ ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡΡΡΠ΄Π° Π΄Π°Π»Π΅Π΅, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅, ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°».
Π ΠΊΠΎΠ½ΡΡ XIX Π². Π±ΡΠ» ΠΎΡΠΊΡΡΡ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΎ ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ «ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°» ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π»Π° ΠΈ «Π°ΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°» ΠΠ΅Π»ΡΠΌΠ³ΠΎΠ»ΡΡΠ° Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠ½ ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ.
1. ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΊΡΠΊΡΡΡ Π² Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΡΠ³Π»ΡΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΄Π° Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎ Π½Π°Π΄ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ.
Π ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅ «Π‘ΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°» ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ VII ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΎΠ± ΠΎΠΏΡΡΠ°Ρ ΠΠΈΠ»Π»ΠΈΠΊΠ΅Π½Π° ΠΈ ΠΠΎΡΡΠ΅. ΠΡΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Ρ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΊ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ, ΡΠ²ΡΠ·Π°ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΎΠΏΡΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ «Π²Π·Π²Π΅ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ» Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΊ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Ρ ΠΎΠΏΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Ρ.
Π‘Π°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΠ΅ Π·Π΄Π΅ΡΡ — Π²ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°. ΠΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΈΠ³ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ΅, Π° Π±Π΅Π· Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠΉΡΠΈΡΡ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ.
ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π² ΠΎΠΏΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΡΠΊΠΎΠ² Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ «Π²Π·Π²Π΅ΡΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ» Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅, Π² ΠΎΠΏΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Ρ ΠΌΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄, Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΊ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ — ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄. ΠΡΠΎ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ. ΠΠ°ΡΡΠ΄ Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΡΠ²Π½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π½Π°ΠΌΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π° ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ (ΠΏΠΎΠΊΠΎΡ). ΠΡΠΎ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π»Π°.
2. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΠ· Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄, Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π·Π½Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΠ²ΠΎΠ³Π°Π΄ΡΠΎ. ΠΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊ ΠΊΠΎΠ½ΡΡ XIX Π². Π£ΡΠ°ΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°.
ΠΠΎΠΏΡΡΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ N ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄ Ze0, Π³Π΄Π΅ Z— Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, e0— ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄. ΠΠ°ΡΡΠ° ΠΎΡΠ΅Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄Π΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ²:
(1).
Π³Π΄Π΅ m0— ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΈΠΎΠ½Π°.
ΠΡΠΈ ΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΠ½Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ Π·Π°ΡΡΠ΄:
(2).
Π Π°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΠ² (1) Π½Π° (2), ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ:
ΠΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Ρ.
(3).
ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ: M = kq.
Π£ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ°Ρ ΠΎΠ±Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ (3) Π½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΠ²ΠΎΠ³Π°Π΄ΡΠΎ N0, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ:
(4).
Π³Π΄Π΅ Π0 — ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΡΡ, ΡΠΎ.
ΠΡΠ° ΡΠ²ΡΠ·Ρ Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΈΠ³ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π° Π² ΡΡΠ΅Π±Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°.
ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (3) ΡΠ°ΡΠΊΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΌΡΡΠ» Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΎΡΠ½ΡΠ΄Ρ Π½Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠΈ Π΄Π΅Π»Π°. Π Π΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΊ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅. ΠΠ· (3) ΠΈ (4) ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠ° Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ°ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ.