ΠΠ½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ²
Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°Π΄ΠΎΠΊΡ — ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ, Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² ΠΏΠΎΡΠ²Π΅ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π°Π·ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π΅ΠΆΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π² ΠΏΠΎΡΠ²Ρ Π²Π½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌ ΠΎΡ 30 Π΄ΠΎ 35 ΠΌΠ»Π½. ΡΠΎΠ½Π½ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π ΠΎΠ»Ρ Π°Π·ΠΎΡΠ°
ΠΠ·ΠΎΡ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΆΠ΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄. ΠΠΈΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠΌΠ° Ρ Π±ΠΈΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π°. ΠΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ³Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ² ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π·Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΡΠ΅, Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ²Π°ΠΌ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π΄Π»Ρ Π°Π·ΠΎΡΠ° 1000 ΠΈ 10 000 ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ (ΠΠΎΠ²Π΄Π°, 1985).
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ΅Π·Π΅ΡΠ²ΡΠ°ΡΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠ°. ΠΠΊΠΎΠ»ΠΎ 80% Π²ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΏΠ°ΡΠΎΠ² Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΎ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΏΠ»Π°Π½Π΅ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π΄Π΅Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π°Π·ΠΎΡ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ — N2. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π½Π΅ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ° NOx, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ NH3. ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΉ Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π·Π΅ΠΌΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ² ΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ, Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½Π° ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ. ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π°Π·ΠΎΡ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅, Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² Π΄Π΅Π³Π°Π·Π°ΡΠΈΠΈ Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅ΠΉ ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠ· Π²ΡΠ»ΠΊΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π€ΠΎΡΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π² Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΠΎΡΡ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΡΡ ΠΈ Π² ΠΎΠΊΠ΅Π°Π½ Ρ Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΊΠ°ΠΌΠΈ (3−8 ΠΊΠ³/Π³Π° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π³ΠΎΠ΄ ΠΈ 1,5−6 ΠΊΠ³/Π³Π° Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ). ΠΡΠΎΡ Π°Π·ΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΠΏΠΎΡΠ²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΠΈ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π±ΠΈΠΎΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π°, Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π°Π·ΠΎΡ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°ΠΏΡΡΠΌΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ΅ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ-ΡΠΈΠΊΡΠ°ΡΠΎΡΡ. ΠΡΠΎ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΡΡΡΠΌ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠΊΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡ Π°Π·ΠΎΡ ΠΈΠ· Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΈ, Π² ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΡΡΠ΅, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ Π² ΠΏΠΎΡΠ²Π΅. Π Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ:
Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΆΠΈΠ²ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ;
ΡΠΈΠΌΠ±ΠΈΠΎΠ½ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ»ΡΠ±Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ Π±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΈ (ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠΈΠΌΠ±ΠΈΠΎΠ·Π΅ Ρ Π±ΠΎΠ±ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ);
ΡΠΈΠ°Π½ΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ½ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΠΌΠ±ΠΈΠΎΠ½ΡΠ°ΠΌΠΈ Π³ΡΠΈΠ±ΠΎΠ², ΠΌΡ ΠΎΠ², ΠΏΠ°ΠΏΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠ², Π° ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΈ Π²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ.
Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² — ΡΠΈΠΊΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΎΠ½ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΡΠ²Π°Ρ Π² Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ (ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ NH3).
ΠΠΈΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ . ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π² Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ — ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ HNO3. Π ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΡΠ²Π°ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ C-N. ΠΠ°Π»Π΅Π΅, ΠΏΠΎ ΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ΅ΠΏΡΠΌ, Π°Π·ΠΎΡ ΠΏΠΎΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ . Π ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ (Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΠΈ Π² ΠΏΠΎΡΠ²Ρ) ΠΎΠ½ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°.
ΠΠΎΠ·Π²ΡΠ°Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠ±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ². ΠΡΠΎ Π·Π²Π΅Π½ΠΎ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π±Π°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠΉ-Π΄Π΅Π½ΠΈΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ², Π²Π½ΠΎΠ²Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ.
Π Π»ΠΈΡΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅, Π² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π΅ ΠΎΡΠ°Π΄ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ Π°Π·ΠΎΡΠ°. ΠΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ°, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½Π°ΡΠΎΠ², ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡ. ΠΡΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈΠ· Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠ»ΠΊΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π²ΡΠ»ΠΊΠ°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π³Π°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π³Π΅ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ»ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΠ΅ΠΌΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅:
ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅, ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ΅Π·Π΅ΡΠ²ΡΠ°ΡΠ°, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠΏΠ°ΡΡ Π·Π°ΠΏΠ°ΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ°;
Π²Π΅Π΄ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΎΡΠ΅ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ² ΠΈ, Π² ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΠΌ Π² Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΡΡΠ΅ΡΠ°: Π² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΡΠΎΠ²Π° (1,5×1011 Ρ), Π² Π±ΠΈΠΎΠΌΠ°ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ (1,1×109 Ρ), Π² Π±ΠΈΠΎΠΌΠ°ΡΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ (6,1×107 Ρ). Π Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ Π°Π·ΠΎΡ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ ΠΈ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΡΠΊΠΎΠΏΠ°Π΅ΠΌΡΡ (ΡΠ΅Π»ΠΈΡΡΡ).
Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°Π΄ΠΎΠΊΡ — ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠΈ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΠ΅ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ, Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² ΠΏΠΎΡΠ²Π΅ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π°Π·ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° Π²ΡΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π΅ΠΆΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π² ΠΏΠΎΡΠ²Ρ Π²Π½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌ ΠΎΡ 30 Π΄ΠΎ 35 ΠΌΠ»Π½. ΡΠΎΠ½Π½ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΌΠΈΠ½Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ Π°Π·ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 30% ΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠΉ Π°Π·ΠΎΡΠ° Π½Π° ΡΡΡΡ ΠΈ Π² ΠΎΠΊΠ΅Π°Π½. ΠΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌΡ Π·Π°Π³ΡΡΠ·Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ ΠΈ ΡΡΠΆΠ΅Π»ΡΠΌ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ . ΠΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈ Π½ΠΈΡΡΠ°ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΎΠΉ, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π²ΡΠΌΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ, Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΈ Π΄ΠΎ 20−40% Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠΊΠ»Π° Π°Π·ΠΎΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ Π²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π°, ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ Π³ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π°ΡΠΌΠΎΡΡΠ΅ΡΡ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΏΡΠΈ ΡΠΆΠΈΠ³Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ³Π»Ρ, Π½Π΅ΡΡΠΈ, ΠΌΠ°Π·ΡΡΠ° ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΊΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π°Π·ΠΎΡΠ° Π² ΡΡΡΠ°ΡΠΎΡΡΠ΅ΡΡ (Π²ΡΡ Π»ΠΎΠΏΡ ΡΠ²Π΅ΡΡ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΡΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΠ΅Ρ, ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·ΡΡΠ²Ρ), ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ·ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΡ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΎ, Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π±ΠΈΠΎΠ³Π΅ΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΈΠΊΠ»Π΅ Π°Π·ΠΎΡΠ°.