ΠΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ
ΠΠ½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½ΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ³ΠΎ Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΡΡ (1826Π³.). Π 1842 Π³. Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΠΠΈΠ½ΠΈΠ½ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½ΠΈΡΡΠΎΠ±Π΅Π½Π·ΠΎΠ»Π°. Π Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΌΠΎΠ»Π΅. Π ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡΡΠΎΠ±Π΅Π½Π·ΠΎΠ»Π° ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ ΠΌΠ΅Π΄Π½ΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠΌ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅. ΠΠ½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠ³Π΅ΠΊΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Π°… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
— 2 ;
ΠΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
ΠΠΌΠΈΠ½Ρ — ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Ρ. ΠΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°, Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Ρ. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ R-NH2, Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ R2-NH ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ R3-N Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° — ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ — R4N+X-. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π°Π·ΠΎΡ Π½Π΅ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄.
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ:
CH3NH2 CH3CH2NH2 CH2=CH-CH2-NH2 Π‘6H5-NH2.
ΠΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΄Π° (Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ).
ΠΠ·ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΈΡ Π² ΡΡΠ΄Ρ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Π° ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π°Π·ΠΎΡΠ°.
ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΡΠΈΠ²ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΊΠ»Π°ΡΡΡΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ· Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π½ΠΈΡ —Π°ΠΌΠΈΠ½:
(CH3)2CH-NH2 (CH3)2CHCH2-NH2 CH3-NH-CH2CH3.
ΠΈΠ·ΠΎΠΏΡΠΎΠΏΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΡΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΠΎ Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΊΠ»Π°ΡΡΡΠ΅ IUPAC Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌ IUPAC ΠΊ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΊΠ°Π»Π° Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ½ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ —Π°ΠΌΠΈΠ½. Π£Π³Π»Π΅Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΡ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π°, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΠΎΠΉ: CH3CH2CH2CH-NH-CH3 1-ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π±ΡΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½. ΠΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΡΠ°Π²ΠΊΠΎΠΉ: NH2-CH2CH2-OH — 2-Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΡΡΠ°Π½ΠΎΠ».
Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΈΠ· Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π»ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ².
ΠΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π»ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ² ΡΠΎ ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π² Π·Π°ΠΏΠ°ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΡΡΠ±ΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Ρ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π»ΠΊΠ°Π½Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ. ΠΠΎΠ½ΠΎΠ°Π»ΠΊΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ; ΠΎΠ½ΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡ Π΄Π°Π»ΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π»ΠΊΠ°Π½ΠΎΠΌ, Π΄Π°Π²Π°Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ:
ΠΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΈΠ· Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΠΌ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ CH3CH2Cl+NH3 ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ:
ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ.
ΠΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ².
Π‘ΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½Π΅ Π½Π° Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. ΠΡΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ²:
CH3OH + NH3 CH3NH2 + H2O.
ΠΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠΏΠΈΡΡΠΎΠ² ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π² Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π°Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π½ΠΈΠ·ΡΠΈΡ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² (ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ). ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠΎΠΏΠ»ΠΈΠ²Π° Π΄Π»Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° (ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ², Π΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°Π·ΠΈΠ½Π°, Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠΎΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΌΠΎΠ» ΠΈ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ², ΠΏΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ΄ΠΎΠ², ΠΊΠ°ΡΠ±Π°ΠΌΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠΊΠ°ΡΠ±Π°ΠΌΠ°ΡΠΎΠ²).
Π‘ΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΠ°Π±ΡΠΈΡΠ»Ρ.
Π‘ΠΈΠ½ΡΠ΅Π· ΠΠ°Π±ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ². ΠΠ»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π»ΠΈΠΌΠΈΠ΄Π° ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ SN2 Π΄Π°Π΅Ρ N-Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΡΡΠ°Π»ΠΈΠΌΠΈΠ΄, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°:
Π€ΡΠ°Π»ΠΈΠΌΠΈΠ΄ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°Π»Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Π° Ρ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠΎΠΌ:
Π€ΡΠ°Π»ΠΈΠΌΠΈΠ΄ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΈΠ·-Π·Π° Π΄Π΅Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈΠΌΠΈΠ΄-Π°Π½ΠΈΠΎΠ½Π° Π½Π° Π΄Π²ΡΡ Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠ΄Π°. ΠΠ½ ΡΠ΅ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠΉ Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΎΠΌ, ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠΏΠ° Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ΄Π° ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π»ΠΈΠΌΠΈΠ΄-ΠΈΠΎΠ½ — Π°Π½ΠΈΠΎΠ½, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ:
4. ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ.
ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΠ°Π½Π±ΠΎΡΠ³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Π° Π½Π°ΡΡΠΈΡ NaBH3CN. ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π΄Π²Π΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ: ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠΈΠ½Π° ΠΈ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠΈΠ½Π° Π² Π°ΠΌΠΈΠ½:
R-COH + NH3 RH-C=NH + H2O RH2-C-NH2.
CH3(CH2)5CHO + NH3 CH3(CH2)6-NH2.
ΠΡΠ»ΠΈ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ½, ΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠΌ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ½.
5. ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΈΡΡΠΎΠ°Π»ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ², ΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠΎΠ², Π½ΠΈΡΡΠΈΠ»ΠΎΠ², Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ².
ΠΠ·ΠΎΡΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ (Π½ΠΈΡΡΠΎΠ°Π»ΠΊΠ°Π½Ρ, ΠΎΠΊΡΠΈΠΌΡ, Π°ΠΌΠΈΠ΄Ρ, Π½ΠΈΡΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ½ΠΈΡΡΠΈΠ»Ρ) ΠΏΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π°ΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ:
R-NO2 + 3 H2 R-NH2 + 2 H2O.
R-CN + 2 H2 R-NH2 + 2 H2O.
R-NC + 2 H2 R-NH-CH3.
ΠΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΡ — Pt, Pd, Ni.
Π Π°ΡΡΠ΅ΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ (ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π°)..
ΠΠΌΠΈΠ΄Ρ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠΎΠ΄Π°, Π±ΡΠΎΠΌΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Ρ Π»ΠΎΡΠ° Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ². ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΠ³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ, Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΡ Π½Π° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π°ΡΠΎΠΌ.
Br2 + H2O + RC (O)NH2 + 2 OH - R-NH2 + CO2 + 2 H2O + 2 Br-.
Π‘Π½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π·ΠΎΠ½Π°Π½ΡΠΎΠΌ Π°ΠΌΠΈΠ΄-ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ N-Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ΄ (Π·Π΄Π΅ΡΡ N-Π±ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈΠ΄), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ² ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΈΠ·ΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°Ρ.
ΠΠ·ΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°ΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈ (ΠΊΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ), Π±ΡΡΡΡΠΎ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ. ΠΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°ΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΡΠ±Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π΄Π΅ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠΊΡΠΈΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°.
7. ΠΠ΅ΡΠ΅Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ° ΠΡΡΡΠΈΡΡΠ°.
Π₯Π»ΠΎΡΠ°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡ Ρ Π°Π·ΠΈΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠΈΡ NaN3, Π΄Π°ΡΡ Π°ΡΠΈΠ»Π°Π·ΠΈΠ΄Ρ (Π°Π·ΠΈΠ΄Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΠΈΠ·ΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°ΡΡ:
R-CO-Cl + NaN3 R-CO-N-NN.
ΠΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΈΠ»Π°Π·ΠΈΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΈΠ·ΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ° ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΡΡΡΠΈΡΡΠ°:
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ·ΠΎΡΠΈΠ°Π½Π°ΡΡ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ:
O=C=N-R + H2O CO2 + R-NH2.
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΊΠΈΠΏΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ. Π‘ΠΏΠΈΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ Π°Π·ΠΎΡΠ°, ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ.
ΠΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ Π² Π»ΡΠ±ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ .
ΠΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ. ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
1. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ.
R-NH2 + HCl R-NH3+Cl -.
ΠΡΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΡΡΡΡ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΎΡ Π²ΠΎΠ΄Ρ.
2. ΠΠ»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π»ΠΊΠ°Π½Π°ΠΌΠΈ — ΡΠΌ. ΠΠ΅ΠΊΡΠΈΡ № 31. ΠΠ° ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ — ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΎΠ½Π°:
2 RN+X- + Ag2O + HOH 2 AgX + OH- + 2 RNOH R4N+.
Π§Π΅ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΠ΅Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (Π±Π΅Π»ΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°) ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌΡ Ρ NaOH, KOH.
ΠΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² (ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ²).
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Ρ Π°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΈ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ²:
CH3CH2NH2 + CH3COCl CH3CO-NH-CH2CH3 + HCl.
(CH3)2NH + (CH3CO)2O (CH3)2N-COCH3 + CH3COOH.
ΠΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ΄Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π½Π΅Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ.
ΠΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ°ΡΡΡ Π² Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ½ΡΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΡΠΎΠ³ΠΎΡΡΠΎΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ². ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π¨ΠΎΡΡΠ΅Π½-ΠΠ°ΡΠΌΠ°Π½Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½Π° ΠΈ Π°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π°Π³Π΅Π½ΡΠ° Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° Π΅Π΄ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΡΠ°:
(CH3)2C-CH2-COCl + R2-NH + OH- (CH3)2C-CH2-CO-N-R2 + HCl.
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ArNH2 (Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½, ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ½Ρ), Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Ar2NH (Π΄ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½), ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ Ar3N (ΡΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½).
Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΈΡΡΠΎΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ (ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΠΈΠ½ΠΈΠ½Π°)..
Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΆΠ΅Π»Π΅Π·ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°, ΡΠ΅ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΡΡΡΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠΈ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΡΠ»ΡΡΠΈΡΡ, Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ.
Ar-NO2 + 2H2 Ar-NH2 + 2H2O.
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ° ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΡΡΠΌΠΈ. Π ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π½ΠΈΡΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Π°. ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π² Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅. Π ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ. ΠΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° Π½ΠΈΡΡΠΎΠ·ΠΎΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π°Π·ΠΎΠΊΡΠΈΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠ°Π·ΠΎΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ, Π½Π°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
ΠΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ»ΠΈΠ· Π°ΡΠΈΠ»Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² (Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ° Π°ΡΠΈΠ»Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ).
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ· Π°ΡΠΈΠ»Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊΠ°:
ArCl + 2 NH3 Ar-NH2 + NH4Cl.
ΠΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Π° ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² — ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ ΠΈ Π΅Π΅ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π’ΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ , ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π² ΠΎ— ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏ-ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊ Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½ΠΈΡΡΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΠ°, Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΡ.
Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π°.
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π°ΠΌΠΈΠ΄Ρ ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠΎΡΠΌΠ°Π½Π° (ΡΠΌ. ΠΠ΅ΠΊΡΠΈΡ№ 31).
ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ ΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ:
Ar-NH2 + Ar-NH2HCl Ar2NH + NH4Cl.
ΠΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΡΠ½ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Π³Π°Π»ΠΎΠ³Π΅Π½ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΏΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ.
Π’ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ.
Π’ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ²:
C6H5-NH2 + 2 CH3OH C6H5-N (CH3)2 + 2 H2O.
ΠΠ΅Π½Π΅Π΅ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠΈΠ»ΠΈΠΎΠ΄ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Π΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΡΠΊΠ°:
(C6H5)2-NH + C6H5J (C6H5)3N + HJ.
Π₯ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ, ΡΠ΅ΠΌ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅. Π’Π°ΠΊ, Πb ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Π° ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ 4,410-5, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π° Πb=3,810-10. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π° ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π°Π·ΠΎΡΠ° Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΡΠ° — ΠΈΡ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π‘ΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½.
ΠΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ Π² ΡΠ΄ΡΠ΅ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎ-, ΠΌ— ΠΈ ΠΏ-Π½ΠΈΡΡΠΎΠ°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ 110-14, 410-12 ΠΈ 110-12. ΠΠ΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΡΠ° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ (Π΄Π»Ρ Π΄ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Π° Kb=7,610-14). ΠΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. Π’ΡΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ.
Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ) ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΡ (Kb N-ΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π° ΠΈ N, N-Π΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π° ΡΠ°Π²Π½Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ 7,110-10 ΠΈ 1,110-9.
1. ΠΠ»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΡ Π½Π° Π°Π»ΠΊΠΈΠ»Ρ. ΠΡΠ° ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°ΠΌ:
C6H5NH2 + CH3J C6H5NH-CH3 + CH3J C6H5N-(CH3)2.
ΠΠ»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΡΠΏΠΈΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Ρ Π»ΠΎΡΠ°Π»ΠΊΠ°Π½Π°ΠΌΠΈ, Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ². ΠΠ°ΠΆΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ N-Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ-ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΉΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ Π°Π³Π΅Π½ΡΠΎΠΌ. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π² ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π°Π³Π΅Π½ΡΠΎΠ².
2. ΠΡΠΈΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΡΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π°ΡΠΈΠ»ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π°Π³Π΅Π½ΡΠΎΠ² (ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, Π°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Ρ, Ρ Π»ΠΎΡΠ°Π½Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΠ΄Ρ) Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³ΡΡΠΏΠΏΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° Π°ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ.
C6H5NH2 + (CH3CO)2O C6H5NHCO-CH3 + CH3COOH.
C6H5NH2 + CH3COOH C6H5NH2HOCOCH3C6H5NHCO-CH3 + H2O.
ΠΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½ΠΈΡΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅).
3. Π‘ΠΈΠ½ΡΠ΅Π· Π°Π·ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠ² (ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π¨ΠΈΡΡΠ°).
ΠΡΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΌ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄Π°ΠΌΠΈ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π¨ΠΈΡΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π°Π·ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΈΠ½Ρ:
C6H5NH2 + C6H5COH C6H5N=CH-C6H5 + H2O.
ΠΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π¨ΠΈΡΡΠ° Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΡΡΡΡΡ Π΄ΠΎ Π°Π»ΡΠ΄Π΅Π³ΠΈΠ΄Π° ΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½Π°.
4. Π Π΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ.
ΠΠ·ΠΎΡΠΈΡΡΠ°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° HONO Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²Π°, Π½ΠΎ Π΅Π΅ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠ² Π½ΠΈΡΡΠΈΡ Π½Π°ΡΡΠΈΡ, ΠΏΡΠΈ ΠΎΡ Π»Π°ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ΅, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ.
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Ρ Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ Π°Π·ΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»Π΄ΠΈΠ°Π·ΠΎΠ½ΠΈΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ²:
CH3CH2CH2-NH2 + HONO [CH3CH2CH2N2+] [CH3CH2CH2+] + H2O CH3CH2CH2-OH + CH3CH (OH)CH3 + CH3CH=CH2 + (CH2)3.
ΠΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π°Π»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΠΌΠΈΠ½Ρ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ N-Π½ΠΈΡΡΠΎΠ·ΠΎΠ°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² ΠΆΠ΅Π»ΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. ΠΡΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ, Π°ΠΌΠΈΠ΄Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ»Π°Π±ΡΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ.
(CH3)2NH + [HONO] (CH3)2N-N=O.
N-Π½ΠΈΡΡΠΎΠ·ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ (ΠΊΠ°Π½ΡΠ΅ΡΠΎΠ³Π΅Π½!).
ΠΡΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π°Π»ΠΊΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ² Ρ Π°Π·ΠΎΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠΈ.
ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ².
ΠΠ½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π³ΠΎΠ½ΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ³ΠΎ Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΡΡ (1826Π³.). Π 1842 Π³. Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΠΠΈΠ½ΠΈΠ½ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½ΠΈΡΡΠΎΠ±Π΅Π½Π·ΠΎΠ»Π°. Π Π½Π΅Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΡΠ³ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΌΠΎΠ»Π΅. Π ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡΡΠΎΠ±Π΅Π½Π·ΠΎΠ»Π° ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ ΠΌΠ΅Π΄Π½ΡΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠΌ Π² Π³Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π΅. ΠΠ½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠ³Π΅ΠΊΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈΠ½Π°, ΠΊΠ°ΠΏΡΠΎΠ»Π°ΠΊΡΠ°ΠΌΠ°, ΠΏΠ΅ΡΡΠΈΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ Π΄Ρ.
ΠΏ-Π’ΠΎΠ»ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΊΡΠΈΠ½Π°.
N,N-Π΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΠ»Π°Π½ΠΈΠ»ΠΈΠ½ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ Π²Π·ΡΡΠ²ΡΠ°ΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ².