ΠΡΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΌ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ
ΠΡΠΎΠΌΡ Π½ΠΎΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΈ, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ³Π°ΡΡΡ ΠΆΠ΅ — Π³ΠΈΠ±Π΅Π»Ρ. ΠΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Π½Π΅ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ Π΅Π΅ Π½Π΅Ρ, Π° Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π΄ΡΡΠΈ. ΠΠΏΠΈΠΊΡΡ (342/341 — 271/270 Π΄ΠΎ Π½.Ρ.), ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΠ΅ΠΌΠΎΠΊΡΠΈΡΠ°, Π² ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅ ΠΠ΅Π½Π΅ΠΊΠ΅Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ»: «Π‘ΡΠ°Π»ΠΎ Π±ΡΡΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠΆΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ· Π·ΠΎΠ», ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΊ Π½Π°ΠΌ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ; ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΡ Π΅ΡΡΡ, ΡΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅Ρ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
ΠΡΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΌ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΠ΅Π²ΠΊΠΈΠΏΠΏ (500—440 Π΄ΠΎ Π½.Ρ.), ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊ ΠΠ΅Π½ΠΎΠ½Π° ΠΠ»Π΅ΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ» ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΡΡ Π΅Π³ΠΎ Π°ΠΏΠΎΡΠΈΠΈ, Π΄ΠΎΠΏΡΡΡΠΈΠ² ΡΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (Π½Π΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΡΡ ) ΠΈ Π½Π΅Π±ΡΡΠΈΡ (ΠΏΡΡΡΠΎΡΡ). ΠΠ΅Π²ΠΊΠΈΠΏΠΏ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π΄Π²Π΅ ΡΡΠΈΡ ΠΈΠΈ — Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ°. ΠΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΠΏΡΡΡΠΎΡΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½ Π½Π΅ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠΌ, Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ ΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅Π½. ΠΠ»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ.
ΠΠ΅ΠΌΠΎΠΊΡΠΈΡ (ΠΎΠΊ. 460 — ΠΎΠΊ. 370 Π΄ΠΎ Π½.Ρ., ΠΈΠ· ΠΠ±Π΄Π΅Ρ), ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΊ ΠΠ΅Π²ΠΊΠΈΠΏΠΏΠ°, Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΠ»: «ΠΠΈΡΡ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ²Π΅Ρ, Π² ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ — ΡΠ»Π°Π΄ΠΊΠΎΠ΅, Π² ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ — Π³ΠΎΡΡΠΊΠΎΠ΅, Π² Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ°».
ΠΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π±ΡΡΠΈΡ Π΄ΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ½ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π» ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΅. Π‘Π²ΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π» ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΡΠΌ Ρ ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ»ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎΠΌΡ Π½ΠΎΡΡΡΡΡ Π²ΠΎ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ, ΠΊΡΡΠΆΠ°ΡΡ Π² Π²ΠΈΡ ΡΠ΅, ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅. ΠΠ°ΠΊ ΠΆΠΈΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΡΠ°ΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π° ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π»Π°.
ΠΠ²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π²Π΅ΡΠ½ΠΎ, Π° ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ² Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ. ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½Ρ, Π½ΠΎ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌ Π½Π΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠΉ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ (ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π΄ΡΡΠ³ Π΄ΡΡΠ³Ρ) Π»ΡΠ΄ΡΠΌΠΈ (Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠ°Ρ ). ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π½Π΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΈΡΡΡΡ (ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ): «ΠΠΈΡΡΠΎ Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅».
ΠΡΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ «ΠΈΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ» (Π΄Ρ.-Π³ΡΠ΅Ρ. urovopia — «ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌ», «ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ΅»). ΠΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ. Π€ΠΎΡΠΌΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΡΠΎΡΠΌΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΡΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ².
ΠΡΠΎΠΌΡ Π½ΠΎΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΈ, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ³Π°ΡΡΡ ΠΆΠ΅ — Π³ΠΈΠ±Π΅Π»Ρ. ΠΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Π½Π΅ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ Π΅Π΅ Π½Π΅Ρ, Π° Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π΄ΡΡΠΈ. ΠΠΏΠΈΠΊΡΡ (342/341 — 271/270 Π΄ΠΎ Π½.Ρ.), ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΠ΅ΠΌΠΎΠΊΡΠΈΡΠ°, Π² ΠΏΠΈΡΡΠΌΠ΅ ΠΠ΅Π½Π΅ΠΊΠ΅Ρ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²Π»ΡΠ»: «Π‘ΡΠ°Π»ΠΎ Π±ΡΡΡ, ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠΆΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ· Π·ΠΎΠ», ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΊ Π½Π°ΠΌ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ; ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΡ Π΅ΡΡΡ, ΡΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΡΠΈ Π΅ΡΠ΅ Π½Π΅Ρ, Π° ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ, ΡΠΎ Π½Π°Ρ ΡΠΆΠ΅ Π½Π΅Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΌΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΆΠΈΠ²ΡΡ , Π½ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠ²ΡΡ , ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½Π° ΡΠ°ΠΌΠ° Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, Π° Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π΅ ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ»[1].
ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΠΏΠΈΠΊΡΡ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π», ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π½ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π΄ΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π½Π°ΠΌ Π½Π΅ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π΅ Π±Π΅Π· ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°ΡΠΏΡΠ»ΡΡ Π΅Π΅ Π² Π½ΠΈΡΡΠΎ.
Π ΠΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΌ. ΠΠ΅Π³Π΅Π»Ρ ΠΎΠ± ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠΈΡΠ°Π»: «ΠΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅, Π°ΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΎ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΌ, Π²ΠΎΠ»Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΡ Π»ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°; ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π»ΠΈΡ, Π° Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ — ΡΠ°ΠΌΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ — Π΅ΡΡΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ Π΄ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅»[2].
Π ΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄Π° — ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠΊΡ, «Π³Π΅ΡΠΎΡ Π²ΠΎΠ»ΠΈ», Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌΡ. Π‘ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΠΎΠ², Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅Π΅ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ ΠΈ ΠΏΠ°Π³ΡΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π΄ΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΡΠ»ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄Ρ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» ΠΠ°ΡΠ» ΠΠ°ΡΠΊΡ (1818—1883) Π²ΠΎ «ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ» ΠΊ «ΠΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΡΠΌ 1857—1858 Π³Π³.»: «ΠΠ΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΎΡ ΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ ΠΈ ΡΡΠ±ΠΎΠ»ΠΎΠ², Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°ΡΡ Π‘ΠΌΠΈΡ ΠΈ Π ΠΈΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΎ, ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ ΠΊ Π»ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ°Π½ΡΠ°Π·ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΄ΡΠΌΠΊΠ°ΠΌ XVIII Π²Π΅ΠΊΠ°. ΠΡΠΎ — ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΡΠ΄Ρ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ — ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΡΠ»ΡΡΡΡΡ — Π»ΠΈΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠ΅Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΠ½ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊ Π»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΎΠΉ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ. ΠΠΈ Π² ΠΌΠ°Π»Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ ΠΈ contrat social Π ΡΡΡΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠ° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠΎ — ΠΈΠ»Π»ΡΠ·ΠΈΡ, ΠΈ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ Π»ΠΈΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΈΠ»Π»ΡΠ·ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄. ΠΡΠΎ, ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅, ΠΏΡΠ΅Π΄Π²ΠΎΡΡ ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ „Π³ΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°“, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»ΡΠ»ΠΎΡΡ Ρ XVI Π²Π΅ΠΊΠ°, Π° Π² XVIII Π²Π΅ΠΊΠ΅ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π»ΠΎ Π³ΠΈΠ³Π°Π½ΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°Π³ΠΈ Π½Π° ΠΏΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ Π·ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠΈ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΠΎΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΎΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΈ Ρ. Π΄., ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ½ΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡ ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½Π³Π»ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠ°. ΠΡΠΎΡΠΎΠΊΠ°ΠΌ XVIII Π²Π΅ΠΊΠ°, Π½Π° ΠΏΠ»Π΅ΡΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π΅ΡΠ΅ Π²ΡΠ΅ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΡΠΎΡΡ Π‘ΠΌΠΈΡ ΠΈ Π ΠΈΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΎ, ΡΡΠΎΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΡΠΌ XVIII Π²Π΅ΠΊΠ° — ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡ, Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΡΠ°Π·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΎΠ΄Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ, Π° Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ — ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ», Π½Π°ΡΠ°Π²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Ρ XVI Π²Π΅ΠΊΠ°, — ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Π°Π»ΠΎΠΌ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΌΡ; ΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠΌ Π½Π΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈ, Π° Π΅Π΅ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡ Π²ΠΎΠ·Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠΌ Π½Π΅ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΡΠΈΠΌ, Π° Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΠΉ»1.
ΠΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° ΠΠ°ΡΠΊΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π»ΠΈ Π²ΡΡΠ»Π΅Π½ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π³Π½ΠΎΡΠ΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄Ρ (Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠ±ΠΈΠ½Π·ΠΎΠ½Π°Π΄ ΡΠΎΡΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡ.).
Π Π·Π°ΡΡΡΠ΄Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΡΠ»ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΈΠ·ΠΌ, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ: ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΎΡΠ°? ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ? Π΅ΡΠ»ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ, ΡΠΎ ΠΎΠ½ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌ? ΠΊΠ°ΠΊ Π²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡ Π½Π΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ΅Π»Π°? ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ, Π½ΠΎ ΠΈ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ²?