Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ XVII Π²Π΅ΠΊΠ°
ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ «ΠΡΠΈΠΊΡ» ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠΌ, ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°, Ρ. Π΅. ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΠ½. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ Π² Π½Π΅Π²Π΅ΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ «ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ». ΠΠ½ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π», ΡΡΠΎ Π»ΡΠ΄ΠΈ «ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ³ΠΎΡΠΎΠ²Π»ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π±Ρ» Π²ΡΠ΅… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ XVII Π²Π΅ΠΊΠ° (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π° ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊ Π² Π°Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ. ΠΠ½ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Ρ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ³ΠΎΠ½ΠΈΠΉ Π² ΡΠ°Π½Π½Π΅ΠΉ Π½Π°ΡΡΡΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΠΌΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ «ΠΏΠΎ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π΅», ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ°, ΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ «ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ», ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ Π½Π° ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅. Π Π‘ΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ Π² ΡΠΏΠΎΡ Ρ ΠΠΎΠ·ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΡΠ»Π° ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π°ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΡΡ ΠΎΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² Π°Π²Π΅ΡΡΠΎΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ .
Π ΠΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π°ΡΠΊ. Π§Π΅ΡΠ΅Π· ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΡ ΠΈ Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΊΡ ΠΎΠ½ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ, ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ° ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΎΠ²-ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² XVII—XVIII Π²Π²., ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π² XVIII Π². ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΌ Π² ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π»ΡΡ Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΎΠ²ΠΏΡΠΎΡΠ²Π΅ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Ρ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ.
Π€ΡΠ°Π½ΡΡΠ·ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡ Π Π΅Π½Π΅ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ (1596—1650) ΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΠ»ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΈΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ «Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ°», ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡ ΡΡ ΠΎΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠΏΠΎΡΡ Π½Π° Π°Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ΅Ρ ΠΈ ΠΎΡΠΊΡΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅, Ρ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ, ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½Π°Ρ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π°, Ρ. Π΅. ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π² Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΡΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡΡΡ Π½ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π²Π°ΡΡΠΈΠΉΡΡ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠΎΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΎ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ. ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠΈΠΌ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ°ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ, Ρ. Π΅. ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ — «cogito ergo sum» («Ρ ΠΌΡΡΠ»Ρ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡ»). Π‘Π°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ Π°Π²ΡΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΈ, ΠΎΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎ ΠΠΎΠ³Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ³ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Ρ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ. ΠΠΎΠ³ «Π²Π΅ΡΠ΅Π½, Π²ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΡΡ, ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ Π²ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±Π»Π°Π³Π° ΠΈ ΠΈΡΡΠΈΠ½Ρ — ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅Ρ Π²Π΅ΡΠ΅ΠΉ»1.
ΠΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΈΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΎ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΊ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ. Π «ΠΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΡ » (1641) ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΠΎΠ³Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠΈΡΠ»Ρ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Π΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π²Π°ΡΡ ΡΠ΅Π±Ρ. ΠΠΎΠ³ — ΡΡΠΎ «ΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ°» Π½Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ.
ΠΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠ°, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈ Π²ΠΈΠ΄Π° ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ. ΠΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠΎΠΌ, ΠΈ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ (ΠΏΡΠΈΡΠ΅Π΄ΡΠΈΡ ΠΈΠ·Π²Π½Π΅). ΠΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π²ΡΡΠ°ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°. ΠΠ»Ρ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π°ΡΠ³ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°.
- 1. Π’ΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΠΎΠ³ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π³Π°ΡΠ°Π½ΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ° Π² ΡΠΈΠ»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΠ½ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠΎΠΌ «Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΠ° ΡΠΌΠ°», ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Π»ΠΈΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π²ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅.
- 2. Π’ΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΠΎΠ³ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅Π»ΠΈΡΡ Π² Π΄ΡΡΠΈ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ ΠΌΡΡΠ»Ρ ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΡΠ΄ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π΅ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅. ΠΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΠΎΠ³Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΈΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠΎΠΌ, ΡΠΎ ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π±ΡΠ» Π±Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌ, Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈ Π±Π΅ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΠ°ΠΊ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΠΎΠ³Π° — ΡΡΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ.
- 3. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΠΎΠ³ — ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΠ½ ΡΠ΅Π°Π»Π΅Π½, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ. ΠΡΠΎΡ ΡΡΠ΅ΡΠΈΠΉ Π°ΡΠ³ΡΠΌΠ΅Π½Ρ — Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°: deus cogitator deus est («ΠΠΎΠ³ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΠΌ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΎΠ½ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ»). ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΠΈΡΠ΅Ρ: «ΠΡΠ° ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π½Π°ΠΈΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½Π°; Π²Π΅Π΄Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ, ΡΡΠΎ Ρ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅, Π½Π΅ Π² ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΡ»[1][2].
- 4. Π Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ ΠΠΎΠ³Π°: «ΠΡΠ° ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π° ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΉ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Ρ Π±ΡΠ» ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½. Π― Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» Π΅Π΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΡΠ²ΡΡΠ²… ΠΠ½Π° Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π²ΡΠΌΡΡΠ΅Π» ΠΌΠΎΠ΅Π³ΠΎ Π΄ΡΡ Π°»[3].
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΠΎΠ³Π° — Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π½Π΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ — ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΅ΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½Π°, ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ, Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΡΠΌ ΠΈ Ρ. Π΄. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Ρ, Π½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° — ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅, Π½ΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΠΠΎΠ³ΠΎΠΌ-ΡΠ²ΠΎΡΡΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ: «ΠΠΎΠ΄ ΡΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΠΎΠ³ Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π²Π°Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ, Π²Π΅ΡΠ½ΡΡ, Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ, Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ, Π²ΡΠ΅Π²Π΅Π΄ΡΡΡΡ, Π²ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΡΡΡΡ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ²ΡΡΡ ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π²Π΅ΡΠΈ…»1 ΠΠΎΠ³ — ΡΡΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π°Ρ, Π²Π΅ΡΠ½Π°Ρ, Π²ΡΠ΅Π²Π΅Π΄ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΠΎΠ΄ΠΈΠ²ΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΡΡΡΠ΅Π΅. ΠΠ½Π° ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΈ Π½Π΅ Π½ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½ΠΈ Π² ΡΠ΅ΠΌ, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΡΠ΅Π±Ρ.
ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ Π£ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°. ΠΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ Π΄Π²ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ. ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΠΈΡΠ°Π»: «ΠΠΎΠ³, ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ² Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» Π΅Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ»[4][5]. ΠΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΉ, ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΠΎΠ³ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΡ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ·Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ. ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΠΎΠ³ Ρ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°, Π²ΡΡΡΡΠΏΠΈΠ² ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ, ΡΡΡΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ, Π. Π€Π΅ΠΉΠ΅ΡΠ±Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π» ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π² ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌ: «…ΠΏΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄ΠΎΠΉ, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅, Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ… Π½Ρ ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΠΎΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΎΠ³Π°»[6].
Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΠΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΈΠΊΡΠ° Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ (1632—1677) ΡΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ Π² ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠ΅ Π΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΠΈ Π² ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅ΠΌΡ ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²Π΅ΠΊΠΎΠ² Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π»ΠΎΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π°ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅. Π. ΠΠ°ΡΠΊΡ ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π»ΠΎΡΡ «ΠΎΡ ΡΠΎΡΠΌΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ Π΅Π΅ ΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ»», ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΠΏΠΈΠΊΡΡΠ°, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠ΅ΠΉ «Π² ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠΏΠΈΠΊΡΡΠ° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΡΠ΅Π±Π΅, Π° Π½Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ»[7].
Π Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ XIX Π²., ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²Π΅ΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π²Π΅ΡΠΈΡ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ Π²Π΅ΡΠΎΠΈΡΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΎΡΠ°Π»ΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ Π΄Π°Π»Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΉ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΡΠΏΡΡΠ° ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ Π² ΠΠΎΠ³Π°, ΠΎΠ± Π°ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ ΠΈ ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅. Π 1897 Π³. Π² Π΄Π²ΡΡ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΆΡΡΠ½Π°Π»Π° «ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ» Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ΅ Π΄ΠΈΡΠΊΡΡΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΡΠΈ Π. Π. ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π. Π‘. Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π²Π°, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅.
ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ «ΠΠ± Π°ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ» ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, Π±ΡΠ΄ΡΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ «ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎ Π² ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ». ΠΠ²ΡΠΎΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ «Π½Π΅Π»Π΅ΠΏΠΎ Π΄ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ». ΠΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ, Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π» Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ, Π° Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ — Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΠ² ΠΈΠΌΡ ΠΠΎΠ³Π°, ΠΎΠ½ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π°. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½Π΅Ρ «ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° Π² Π΅Π²ΡΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ³Π°» Π½Π° ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ, Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ² Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠ°, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»Π° Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π²ΡΠΈΠ΅ Π°Π±ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π° ΠΠΎΠ³Π°, ΡΠΏΡΠ΅ΠΊΠ°Π»ΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ Π² Π»ΠΈΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠΈΠΈ.
ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π½Π°ΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π» Π½Π° ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π±ΡΠ» ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΎΠΌ Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅, Π² ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, Π²ΡΡΡΠΏΠΈΠ² Π½Π° ΠΏΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΠ» ΠΈΠΌΡ ΠΠΎΠ³Π° Π΄Π»Ρ Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π‘ΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π²ΡΠΈΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΉ, ΡΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π²ΡΡΠΊΡΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΎΠ½Π° ΡΠΆΠ΅ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π°: «Π ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠΈ ΠΠΎΠ³Π° Ρ Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠ³ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ — ΠΏΡΠ΅Π²ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠ³ Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅. ΠΠΎ ΠΎΠ½ ΡΠΏΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π·Π΄Π½ΠΈΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊ — Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π°»1. ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠΉΡΠΈΡΡ Π±Π΅Π· Π²Π΅ΡΡ Π² ΠΠΎΠ³Π°, Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ°Ρ ΠΈΠΌ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΡΠ²Π»Π΅ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΡ. ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΡ ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Ρ ΠΎΡΡ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ Π΅ΡΡΡ Π°ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌ, Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΌ ΠΎΠ½ «Π² Π΄ΡΡΠ΅ Π½Π΅ Π±ΡΠ» Π°ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΎΠΌ».
Π. Π‘. Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π² Π² ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ «ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅ (Π² Π·Π°ΡΠΈΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ)» ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π» ΡΠΎΡΠΊΡ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠΏΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°. ΠΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π±ΠΎΠ³ΠΎΠΏΠΎΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ Π²ΡΠ΅Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π΄Π°Π΅Ρ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ°ΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ°ΠΌ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΠΎΠ³ — Π½Π΅ ΠΎΡΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅, Π° «Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΡΡΠ°».
Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π² ΡΡΠΈΡΠ°Π» ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΎΠ±Π²ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ Π² Π°ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅, ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Ρ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ ΡΠ°ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·ΠΈΠ·ΠΌΡ «Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠΌ, Π½ΠΎ ΠΈ Π² ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ». ΠΠΎΠ³ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΡΠ²Π΅ΡΡ Π»ΠΈΡΠ΅Π½, ΠΈ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΠ°Π½ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌ, Π±ΡΠ΄Π΄ΠΈΠ·ΠΌ ΠΈ Ρ ΡΠΈΡΡΠΈΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠ΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ. Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π² Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ: «ΠΠ·ΠΈΠ°ΡΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, Π°Π»Π΅ΠΊΡΠ°Π½Π΄ΡΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ»Π°ΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π΅Π²ΡΠ΅ΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°Π±Π±Π°Π»ΠΈΡΡΡ, ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΊΠ²ΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΡΠΈΠ΄ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΡΠ°Π»ΡΡΠ½ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ½Π°Ρ ΠΈ, ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Π» ΠΠΈΠΊΠΎΠ»Π°ΠΉ ΠΡΠ·Π°Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈ Π―ΠΊΠΎΠ± ΠΡΠΌΠ΅, ΠΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΈΠΉ ΠΡΠ΅ΠΎΠ½Π°Π³ΠΈΡ ΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, ΠΠ°ΠΊΡΠΈΠΌ ΠΡΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π½ΠΈΠΊ ΠΈ Π¨Π΅Π»Π»ΠΈΠ½Π³ — Π²ΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄ΡΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ Π½Π΅ΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΠ±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π°»[8][9]. ΠΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π²Π°, ΠΠΎΠ³ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ — Π±Π΅Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π½Π°ΡΠ°ΡΠΎ, ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΠΡΠ°Ρ ΠΌΠ°Π½Ρ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π±ΡΠ°Ρ ΠΌΠ°Π½ΠΈΠ·ΠΌ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ Π² ΠΠΎΠ³Π΅, Π° Π½Π΅ ΠΠΎΠ³Π° Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅.
ΠΠ΅ΠΌ ΠΆΠ΅ Π±ΡΠ» Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°: Π°ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΌ, «ΠΏΡΠΎΠΊΠ»ΡΡΡΠΌ» ΠΈΠ»ΠΈ «Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ»ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ»? ΠΠ»Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ², ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΡΠΈΡΡΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π. Π. ΠΠ»Π΅Ρ Π°Π½ΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» Π²ΠΎΠ·Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ Π² ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ°Π½ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΠΎΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠΈΠ·ΠΌΠ°, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π±ΡΠ» Π°ΡΠ΅ΠΈΡΡΠΎΠΌ. ΠΠ΅Π·ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½ΠΎ, ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°ΡΠΈΡΡ ΠΈ ΠΈΡΠ΄Π΅ΠΉΡΠΊΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π² 1656 Π³. Π½Π°Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ «Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΡΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΊΠ»ΡΡΠΈΠ΅». ΠΡ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΠ»Π΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ° ΠΠΌΡΡΠ΅ΡΠ΄Π°ΠΌΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΌΠ°Π³ΠΈΡΡΡΠ°ΡΡ ΠΈΠ·Π³Π½Π°ΡΡ ΠΎΠΏΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΄ΡΠΌΡΠ° ΠΈΠ· Π³ΠΎΡΠΎΠ΄Π°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ, ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°Π²ΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΌΠΈΡΠ°, ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΡΠ΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ, ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΠΎΠΌΠΈΡΡΠ° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π±ΡΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π° ΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ. Π£ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅ Π·Π°ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π±ΠΎΠ³Π° ΠΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ°Π½Π°, Π½ΠΎ ΠΈ Π±ΠΎΠ³Π° ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΈΡΠ°Π» Π. Π₯Π°ΠΉΠ΄Π΅Π³Π³Π΅Ρ, Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΌΠΎΠ»ΠΈΡΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΆΠ΅ΡΡΠ²Ρ, Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΡΠΏΠ°ΡΡΡ Π½Π° ΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈ, «ΡΠΊΠ°ΠΊΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΡΡΠ°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ°Π²ΠΈΠ΄ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΠΌ». ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π° ΡΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π»Π°.
Π‘Π²ΠΎΠΉ Π³Π»Π°Π²Π½ΡΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΄ — «ΠΡΠΈΠΊΡ» (1662—1674) — Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΡΠ΅Π±Ρ (causa sui) ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ, Ρ. Π΅. ΡΠΎ, ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ½Π°, Ρ. Π΅. Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½Π° Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π°, ΠΎΠ½Π° Π½Π΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΠ° ΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡΠΎΠ², ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅Ρ Π²Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΡΡΠΈΠ±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ΄Π°ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π°, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠΎΠ³ (substantia sive natura sive dens)'. ΠΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΡ, ΠΈ ΠΎΠ½Π° — ΡΠ°ΠΌΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½Π° ΠΈ Π΅ΡΡΡ ΠΠΎΠ³: «ΠΡΠ΅ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²Π°, Π½ΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠΈΡΡΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ… Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²Π°, ΡΠΎ ΠΌΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²Π°»[10][11]. ΠΠ΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, Ρ. Π΅. ΠΠΎΠ³Ρ, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ «Π±ΠΎΠ³… Π½ΠΈΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½ΠΈ Π»ΡΠ±ΠΈΡ, Π½ΠΈ Π½Π΅Π½Π°Π²ΠΈΠ΄ΠΈΡ», Π° «Π² ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ ΡΠΌΠ° Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π½ΠΈ ΡΠΌ, Π½ΠΈ Π²ΠΎΠ»Ρ»[12].
ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ Π΅ΡΡΡ Π΄Π²Π΅ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ — ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΡ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π°. ΠΠ½Π° Π΅ΡΡΡ Π²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈ ΠΌΡΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ, Π° ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ — Π°ΡΡΠΈΠ±ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π²ΡΠ΅ ΡΠ΅Π»Π° ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΎΡ ΠΠΎΠ³Π°, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΠΎΠ³ Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, Ρ. Π΅. ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π°, Π½ΠΎ ΠΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΈ, ΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ — ΡΠΎΠΆΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ.
Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ — ΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Π»Π°. ΠΠ½ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· «ΠΌΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ² ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ» ΠΈ «ΠΌΠΎΠ΄ΡΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ». Π ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΎΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ, Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π° ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ. Π§Π΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΌΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π°ΠΌΠΈ:
- 1) ΠΏΠΎΠ½Π°ΡΠ»ΡΡΠΊΠ΅, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ;
- 2) ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π±Π΅ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΡΠΌ;
- 3) Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π²ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΊΠ°, Ρ. Π΅. Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π°ΡΠΊΠΈ;
- 4) Π²ΡΡΠ²Π»ΡΡ Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ Π²Π΅ΡΠ°Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π²Π΅ΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Ρ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ.
ΠΠΎΠ΄Π»ΠΈΠ½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΊΠΈ ΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ: Π»ΡΠ΄ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠ°Π΄ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΠΎΠ³ Π²ΡΠ΅ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΠΎΠ³ Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠΈΠ» Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΆΠ΅ — Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΠ» ΠΠ³ΠΎ.
ΠΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠΌΠ½ΠΈΡΡ ΠΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π·Π°Π²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ «ΠΡΠΈΠΊΡ» ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΎΠ³Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π²Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΊΠΎΠΌ, ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°, Ρ. Π΅. ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΠ½. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π²ΠΈΠ΄Π΅Π» ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ Π² Π½Π΅Π²Π΅ΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ «ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ». ΠΠ½ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π», ΡΡΠΎ Π»ΡΠ΄ΠΈ «ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ³ΠΎΡΠΎΠ²Π»ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π±Ρ» Π²ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ, Π½ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π°Π±ΠΎΡΠΈΡΡΡΡ ΠΎ Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π»ΠΈ Π²ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ³ΠΈ, ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π»ΡΠ΄ΠΈ, Π²ΡΠ΅ ΡΡΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°, Π΄Π°Π±Ρ Π»ΡΠ΄ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΊ Π½ΠΈΠΌ ΠΏΡΠΈΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Π»ΠΈ ΠΈΠΌ Π²ΡΡΠΎΡΠ°ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈ. Π‘Π»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π» Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, ΠΈ ΡΡΠ°Π»ΠΎ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΏΠΎ-ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠ΄ΡΠΌΡΠ²Π°Π» ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°, Π΄Π°Π±Ρ ΠΠΎΠ³ «Π»ΡΠ±ΠΈΠ» Π΅Π³ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ » ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ» Π²ΡΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ «ΡΠ»Π΅ΠΏΠΎΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π½Π°ΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠ°Π΄Π½ΠΎΡΡΠΈ». Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠ»ΡΡ Π² ΡΡΠ΅Π²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΡΡΠΈΠ» Π² ΡΠΌΠ°Ρ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠ½ΠΈ. Π Ρ ΠΎΡΡ ΠΎΠΏΡΡ Π΅ΠΆΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎ Π·Π°ΡΠ²Π»ΡΠ» ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ² ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π» Π² Π±Π΅ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ , ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Π° ΠΈ Π²ΡΠ΅Π΄ Π²ΡΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡ Π±Π΅Π· ΡΠ°Π·Π±ΠΎΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π° Π΄ΠΎΠ»Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²ΡΡ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π° Π΄ΠΎΠ»Ρ Π½Π΅ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²ΡΡ , ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΎΡ ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²ΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ°ΡΡΡΠ΄ΠΊΠ° Π»ΡΠ΄ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΡΡΡΠ°Π»ΠΈ.
Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ Π½Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΡΠ° ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ, ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π° ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π΅Π΅ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π° Π½Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠΌΠΈ. Π‘Π²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅. Π «ΠΠΎΠ³ΠΎΡΠ»ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΊΡΠ°ΡΠ΅» (1670) Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΡ. ΠΠΎ ΠΌΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ, ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ° Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΉΠ½Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ «Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ Π² ΠΎΠ±ΠΌΠ°Π½Π΅, Π° ΡΡΡΠ°Ρ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡ, ΠΏΡΠΈΠΊΡΡΠ²Π°ΡΡ Π³ΡΠΎΠΌΠΊΠΈΠΌ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ, Π΄Π°Π±Ρ Π»ΡΠ΄ΠΈ Π·Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π»ΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π° ΡΠ²ΠΎΠ΅ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅»[13].
Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΎΠ±ΡΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π²Π΅ΡΡ Π² ΡΡΠ΄Π΅ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° Π½Π΅Π²Π΅ΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅ «ΡΠΎΠ»ΠΏΡ», Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ, ΡΡΠΎ Π·Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΡΠΎΠΈΡ «ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ». ΠΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° ΠΠΎΠ±Π±ΡΠΎΠΌ ΠΎΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠ°, Π½ΠΎ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ, Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½ΠΎ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ Π³ΡΠ°ΠΆΠ΄Π°Π½Π°ΠΌ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ ΠΈ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ½ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π² Π·Π°ΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ ΠΌΡΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ «Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΡΡΠ΅Π½Π° Π±Π΅Π· Π²ΡΠ΅Π΄Π° Π΄Π»Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°, Π½ΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠ΅Π΅ Π΅Π΅ ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ Π±Ρ ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π° ΠΈ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΡ»1.
Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π», ΡΡΠΎ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²ΠΎ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°ΡΡ Π³Π°ΡΠ°Π½ΡΠΎΠΌ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ «ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠΈ Π² Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ» Π΄Π»Ρ «ΡΠΏΠΎΠΊΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π°», Π½ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΎΠ·Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ — Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ «ΠΏΡΠ°Π²ΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ». ΠΡΠ°Π²ΠΎ ΡΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΈΡ Π²Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ «ΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π΅Π»», ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΌΠΈΡΡΠΊΠΈΡ , ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΊ «Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠΌ», Π° Π² ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ «Π΄ΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ Π΄ΡΠΌΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ Ρ ΠΎΡΠ΅Ρ, ΠΈ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ Π΄ΡΠΌΠ°Π΅Ρ».
Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° — ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΊ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π‘Π²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ½ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΊΠΎ-ΡΠΈΠ»ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΈΠ±Π»ΠΈΠΈ, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π΅Π²ΡΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ·ΡΠΊΠ°, Π½ΠΎ ΠΈ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ², ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Ρ. ΠΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΆΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΠΉ: «ΠΠ°ΠΊ ΠΎΠ½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ° ΠΈ Π² ΡΡΠΈ ΡΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠΏΠ°Π»Π°, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΅Π΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈ ΠΏΠΎ ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ»Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠ° Π² ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ; ΠΈ Π½Π°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π²ΡΠ΅ ΠΊΠ½ΠΈΠ³ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΡΡΡΡ Π·Π° ΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΠ»ΠΈΡΡ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅»[14][15].
ΠΡΠ»Π΅Π΄ Π·Π° ΠΠΏΠΈΠΊΡΡΠΎΠΌ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±Π»Π°Π³Π° Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π³ΡΠ°Π΄ΠΎΠΉ Π·Π° Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»Ρ, ΠΎΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΌΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅ — Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»Ρ. ΠΠ½ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π» Π½Π°ΡΡΡΠ°Π»ΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠΈΠ»ΠΈΡΠ°ΡΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅, Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΏΠΈΠΊΡΡΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°, Ρ. Π΅. ΠΈΠ· ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ·Π½ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΎΡΠΊΠ°Π·Π° ΠΎΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ²ΠΈΠΉ. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° ΠΏΠΈΡΠ°Π»: «ΠΠ»Π°ΠΆΠ΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ Π½Π°Π³ΡΠ°Π΄Π° Π·Π° Π΄ΠΎΠ±ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»Ρ; ΠΌΡ Π½Π°ΡΠ»Π°ΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΈΠΌ Π½Π΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ·Π΄ΡΠ²Π°Π΅ΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΡΠ°ΡΡΡΠΈ, Π½ΠΎ, Π½Π°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΡ Π½Π°ΡΠ»Π°ΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΈΠΌ, ΠΌΡ Π² ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ·Π΄ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΡΠΈ». ΠΡΠΈΠΊΠ° Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΎΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΡΠΏΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ Π½Π΅Π±Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ½ΠΈΠΈ, ΠΎΡΡΠ°Π²Π°ΡΡΡ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΈ ΡΠΏΠΈΠΊΡΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ°. «ΠΠΎΡ ΡΠ΅Π»Ρ — Π½Π΅ ΠΏΠ»Π°ΠΊΠ°ΡΡ, Π½Π΅ ΡΠΌΠ΅ΡΡΡΡΡ, Π° ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ», — ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π» ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡ[16].
Π ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊ ΡΡ ΠΎΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌ, ΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎΡΡ Π±Ρ, «ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅Π½Π½ΡΠΌ» Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ, Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ°Π»ΡΡ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡ ΠΠΎΡΡΡΠΈΠ΄ ΠΠΈΠ»ΡΠ³Π΅Π»ΡΠΌ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ (1646—1716). ΠΠ½ ΠΏΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ±ΠΎΠΈΡΡΡ ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, Π±ΡΠ΄ΡΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠΈΠ½ΡΡΠ² Π² ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π°Ρ Π°ΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΠΊΠΎΠΉ «Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ», ΡΠ΅ΠΌ Π² ΡΠ°Π·ΠΌΡΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° Π΄Π»Ρ Π½ΠΎΠ²Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ³Π°Π» Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΡΡΠΉ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠΎΠΌ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΈΡΡΠΈΠ½Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΡΡΠ΅ΡΠ»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ΄Π΅ΠΉ, ΡΡΠΈΡΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ, Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ. ΠΠ½ ΡΡΠΈΡΠ°Π», ΡΡΠΎ Π½Π΅ ΡΡΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ, Π½ΠΎ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ²Π»Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π½Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π½Π°ΡΠΈΠ½Π°Π΅Ρ Π½Π΅ Ρ «Ρ» (ΡΠ°ΠΌΠΎΡΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΡ), ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ, Π° Ρ ΠΠΎΠ³Π°. Π’Π°ΠΊ, ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΠ΅Π·ΠΈΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΎΠ½ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ, ΠΈ ΡΡΠΎ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ (ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅), Π½ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ-ΡΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠ°ΠΌΠ° ΠΏΠΎ ΡΠ΅Π±Π΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΡΠΈΠ²Π½Π° ΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π½Π°ΡΠ°Π»Π°, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ.
Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΈ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°, ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ — ΠΏΠ»ΡΡΠ°Π»ΠΈΡΡ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ»ΡΠΆΠ°Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. monados — Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°). ΠΠΎΠ³ — ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Π° ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄. ΠΠ½ — Π΅Π΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠ°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Π°, Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ ΠΠΌ. ΠΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ Π½Π΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌΡ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ, Π° Π²ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ «Π°Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΡ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄». Π£ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅Π»Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ «Π°Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΠ° ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄», Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ½ΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠ΅Π»Π΅Ρ ΠΈΡ (Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΡΠΈΡΡΠΎΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π»Π°ΡΡ «Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΠ»Π°» — Π΄ΡΡΠ°, ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠ°Ρ Π² ΡΠ΅Π±Π΅ ΡΠ΅Π»Ρ Π²Π΅ΡΠΈ).
ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π» ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π°ΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ, Ρ. Π΅. ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΡΡΠΈ Π½Π°Π΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΈΡ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³Π°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π³Π°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΠΈ, Π² ΡΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΠΎΠ³. ΠΠ»Π°Π²Π½Π°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π· ΠΈ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ: Π΅ΡΠ»ΠΈ Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Ρ ΡΠ°ΡΠΎΠ², Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ°Ρ , ΡΠΈΠ½Ρ ΡΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ. Π’Π°ΠΊ ΠΈ Π΄ΡΡΠ°, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΡΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠΎ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΌΠΈΡΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ.
ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Π° Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΠΌΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΈ Π½ΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠΉ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½ΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π°ΠΈΠΌΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ (Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ «Π½Π΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ½», ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ), Π½ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈ ΡΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅, ΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΎΡ ΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π³Π°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ. ΠΡΠ°Π²Π΄Π°, Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ — ΡΠΌΡΡΠ½ΠΎ ΠΈ «ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ Π² ΡΡΠΌΠ°Π½Π΅», ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΈΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ, Π½ΠΎ Π²ΡΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Π° — «ΠΆΠΈΠ²ΠΎΠ΅ Π·Π΅ΡΠΊΠ°Π»ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΡΠΌΠ°».
Π Π°Π±ΠΎΡΠ° «ΠΠΏΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΠΈ ΠΎ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΎΠΆΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π·Π»Π°» (1710) Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠΈΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΡΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ³ΠΌΠ°ΡΠΎΠ² Ρ ΡΠΈΡΡΠΈΠ°Π½ΡΡΠ²Π°. Π¦Π΅Π»ΡΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π±ΡΠ»ΠΎ Π½Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π·Π»ΠΎ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΎΠ³Π°, ΠΈ ΡΡΠΎ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Π±Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΡΠΎΡ ΠΌΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΈΠ· Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ². ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΏΠΈΡΠ°Π»: «ΠΡΠ΅ΠΌΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΡ Π² ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Ρ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠ΅Π±Ρ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° — Π² ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄ Π½Π° ΠΠΎΠ³Π°. ΠΠ°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΡΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΠΈΠΌ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΌ. ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΉ Π²ΠΈΠ΄ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π°, Π° Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ — ΠΌΠ΅ΡΡΠ°. ΠΡΠ° Π²ΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠΈ Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ, ΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΈΡΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ»[17].
Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΠΈΠΊΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅Ρ, ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΠ²Π°Π». ΠΡΠ²Π΅ΡΠ°Ρ Π½Π° Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΠΎΠ³, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΠ½ Π²ΡΠ΅Π±Π»Π°Π³, Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π·Π»Π°, ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π» Π΅Π³ΠΎ Π² ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅: ΠΠΎΠ³ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠΈΠ» Π½Π΅ Π»ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΆΠ΅Π»Π°Π² ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ»ΠΈΠ²ΡΠΌΠΈ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠ³ Π±Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π·Π°Π΄Π°ΡΠ° ΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΊ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Ρ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ΅Π·ΠΈΡΠΎΠ².
ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΠΠΎΠ³ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠΈΠ» Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ· Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΌΠΈΡΠΎΠ², ΠΈ, Π²ΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , ΠΠ½ ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π» ΡΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ»Π΅, Π° Π½Π΅ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ³, ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π² Π²ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΈΡΡ, ΠΈΠ·Π±ΡΠ°Π» ΠΊ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ, ΠΈ Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΠ½ ΠΈΠ·Π±ΡΠ°Π» ΠΊ Π±ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΌΠΈΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΠ³ΠΎ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΌΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΡ ΠΆΠΈΠ²Π΅ΠΌ, Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠΉ, ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΡΠ° ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈ Π½Π΅ Π½ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π² Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ.
ΠΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π·ΠΈΡ, ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ ΠΠΎΠ³Π°, Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ: ΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΠΏΠΎ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π±ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π½Π΅Π±ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ', ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΎ-ΡΠΎ, Π° Π½Π΅ Π½ΠΈΡΡΠΎ? ΠΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΎΠ³ ΡΠ²ΠΎΡΠΈΡ ΠΌΠΈΡ, Π²Π΅Π΄Ρ Π½Π΅ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅? ΠΡΠ²Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²: Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΎΠ³Π° Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΠ³ΠΎ Π±ΡΡΠΈΠ΅, Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΉΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΠΎΠ³Π° ΠΈ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π±ΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ Π½Π΅Π±ΡΡΠΈΠ΅ΠΌ. ΠΠΎΠ³ ΠΌΠΎΠ³ Π±Ρ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ: Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ Π½Π΅ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΌΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π±Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π» ΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½ΡΡΠ²Π°, ΠΠ½ Π±Ρ ΠΈ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ ΠΎΡΠΊΠ°Π·Π°Π»ΡΡ ΠΎΡ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ°. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΠΎΠ³ ΡΠ²ΠΎΡΠΈΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ, Π° Π² ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΈΠΈ Ρ ΠΈΡΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠ°, Ρ. Π΅. Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ»Π΅ΠΉ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π» ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ Π²ΠΎΠ»ΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅, Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΏΡΠΈΠ·Π²Π°Π½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ ΠΠΎΠ³Π°, Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ — ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ, ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠ΅Π΅, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½Π° Π»ΠΈ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅, ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΌ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π° ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Ρ. Π΅. ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ°? ΠΠ΅Π΄Ρ Π·Π°ΠΌΡΡΠ΅Π» ΠΠΎΠ³Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ΅Π½ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ, ΠΈ ΡΠΎΠ³Π΄Π°, ΠΊΠ°ΠΊ Π±Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΉ Π½ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠ°Π», ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΡΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠΊΠ°.
ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ: ΠΌΠΈΡ ΡΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΡ Π² ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΠΌ ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π²ΠΈΠ΄Π΅, ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π²ΡΠ΅ΡΠ΅Π»ΠΎ Π±ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΠΌΡΡΠ»Π°, Π²ΡΠ΅ ΠΆΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ, ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΡΡΡΡ Π·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ², ΠΈ ΡΡΠ° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ «Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠ΅Π½ΠΎΠΌΠ΅Π½ΠΎΠ²» — ΠΏΠΎΠ²ΠΎΠ΄ Π΄Π»Ρ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π’Π²ΠΎΡΡΡ.
ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΠΎΠΌΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΌΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π» (ΡΡΠΎ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΠ΅Π», ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈ Π΄Π»Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΡ ), ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π»ΡΠ΄ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΌΠΎΠΌ, ΠΏΡΠ΅Π΄Π²ΠΈΠ΄Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΏΠΊΠ°.
ΠΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½ΠΈΡ
- 1. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄ΡΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌΠ° ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ°?
- 2. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ° cogito ergo sum?
- 3. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ Π²ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ Π΄Π»Ρ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π±ΡΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°?
- 4. Π ΡΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ° ΡΠΌΡΡΠ» Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΠΎΠ½ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π±ΡΡΠΈΡ ΠΠΎΠ³Π°?
- 5. Π‘ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠΉΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΡΠ°Π»Π° ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌΠΈΠΊΠΈ Π. Π. ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π‘. Π. Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π²Π°.
- 6. Π ΡΠ΅ΠΌ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠΈΠ³ΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΎ ΡΡΠ±ΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΈ?
- 7. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ Π² Π³ΠΎΡΡΠ΄Π°ΡΡΡΠ²Π΅ Ρ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ?
- 8. Π§ΡΠΎ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΌ «ΠΌΠΎΠ½Π°Π΄Π°»?
- 9. Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π³Π°ΡΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ?
- 10. Π‘ΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ Π²ΠΎΠ»ΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ ΠΈ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ° ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π»ΠΈΠ³ΠΈΠΈ.
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ.
- 1. ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ, Π . ΠΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ // ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ, Π . Π‘ΠΎΡ. Π² 2 Ρ. — Π’. 1. — Π.: ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1989.
- 2. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ, Π. Π. ΠΠΏΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΠΈ ΠΎ Π±Π»Π°Π³ΠΎΡΡΠΈ Π±ΠΎΠΆΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅ ΡΠ΅Π»ΠΎΠ²Π΅ΠΊΠ° ΠΈ Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ Π·Π»Π° // ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ, Π. Π. Π‘ΠΎΡ. Π² 4 Ρ. — Π’. 4. —Π.: ΠΡΡΠ»Ρ, 1989.
- 3. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, Π. ΠΡΠΈΠΊΠ° // Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². — Π’. 1. — Π.: ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1957.
- 4. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, Π. ΠΠΎΠ³ΠΎΡΠ»ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎ-ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠ°ΠΊΡΠ°Ρ// Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π°, Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². — Π’. 2. — Π.: ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1957.
ΠΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ
- 1. ΠΠ΅Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ, Π. Π‘. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° / Π. Π‘. ΠΠ΅Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ. — Π.: ΠΠΎΠ»ΠΎΠ΄Π°Ρ Π³Π²Π°ΡΠ΄ΠΈΡ, 1964.
- 2. ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ΅Π²ΡΠΊΠ°Ρ, Π. Π. Π Π΅ΠΏΠ΅ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ / Π. Π. ΠΠ°ΡΠ²ΠΈΠ΅Π²ΡΠΊΠ°Ρ. — Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1976.
- 3. Π‘ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ², Π. Π. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° / Π. Π. Π‘ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ². — Π.: ΠΡΡΠ»Ρ, 2009.
- 4. Π‘ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ, Π. Π. ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ/ Π. Π. Π‘ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ. — Π‘ΠΠ±.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 2007.
- 5. ΠΠ°ΡΡΠΊΠΈΠΉ, Π. Π‘. ΠΠ°ΠΏΠ°Π΄Π½ΠΎΠ΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ XVII Π²Π΅ΠΊΠ° / Π. Π‘. ΠΠ°ΡΡΠΊΠΈΠΉ. — Π.: ΠΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΠ»Π°, 1974.
- 6. Π€ΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡ ΠΈ ΡΠ°Π½Π½ΠΈΡ Π±ΡΡΠΆΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠ΅Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΉ / ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄. Π’. Π. ΠΠΉΠ·Π΅ΡΠΌΠ°Π½Π°. — Π.: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1983.
- [1] ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ Π . ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². Π.: ΠΠΎΡ ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1950. Π‘. 436.
- [2] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 364.
- [3] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 369.
- [4] ΠΠ΅ΠΊΠ°ΡΡ Π . ΠΠ·Π±Ρ. ΡΡΠΎΠΈΠ·Π². Π‘. 363.
- [5] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 292.
- [6] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 397.
- [7] ΠΠ°ΡΠΊΡ Π. Ρ ΠΠ½Π³Π΅Π»ΡΡ Π€. Π‘ΠΎΡΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ. Π’. 29. Π.: ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1962. Π‘. 457.
- [8] ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ Π. Π. ΠΠ± Π°ΡΠ΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ Π² ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ // ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. 1897. № 37. Π‘. 161.
- [9] Π‘ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅Π² Π. Π‘. ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎ ΠΠΎΠ³Π΅ (Π² Π·Π°ΡΠΈΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈ Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Ρ) // ΠΠΎΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΡΠΎΡΠΈΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΡ ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ. 1897. № 38. Π‘. 407.
- [10] Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΈΡΠΎΠΈΠ·Π². Π² 2 Ρ. Π’. 2. Π.: ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΠ·Π΄Π°Ρ, 1957. Π‘. 71.
- [11] Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². Π² 2 Ρ. Π’. 1. Π‘. 167.
- [12] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 378.
- [13] Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². Π² 2 Ρ. Π’. 1. Π‘. 10.
- [14] Π‘ΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ·Π° Π. ΠΠ·Π±Ρ. ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π². Π² 2 Ρ. Π’. 1. Π‘. 10.
- [15] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 109.
- [16] Π’Π°ΠΌ ΠΆΠ΅. Π‘. 124.
- [17] ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡ Π. ΠΠΏΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΠΈ. Π‘ΠΎΡ. Π² 4 Ρ. Π’. 4. Π.: ΠΡΡΠ»Ρ, 1989. Π‘. 69.