Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ
ΠΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½Π° ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ², ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ΅ΡΠ±ΠΎΠΌ Π΅ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ (Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ ΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Ρ). ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ RAROC (Risk-Adjusted Return On Capital). ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ ΡΡΠΎ RAROC Π±ΡΠ» ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ Π΄Π»Ρ Π±Π°Π½ΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΈ «ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ » ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
Π ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΈΠ»ΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΈΠ»Ρ Π»ΠΈΡΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π‘ΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΡΠ±ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ΅ΠΌΠ»Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ², ΡΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ°.
ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΡΠΈΡΠΊ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΡΠ΅, Π³Π΄Π΅ ΡΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΠΈ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠ° — ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΉ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠ° (Value At Risk, VAR), ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΡΠΊ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌ, ΠΏΠΎΡΡΡΠ΅Π»ΡΠΌ ΠΈ ΡΠΎΠ½Π΄Π°ΠΌ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π±ΡΠΌΠ°Π³. VAR — ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Ρ, ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π΄ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅). Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΡΠΈΠΏΠ° VAR Π΄Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π±Π΅ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΡΠ΅Π±Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΡ.
ΠΡΡΠ³Π°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π² ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠΊ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³. ΠΠ΅ ΡΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π½Π° ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠ΅Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΠΈΡ ΡΠ΄ΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΠΉ Π½Π° ΡΡΠ½ΠΊΠ΅. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎ Π΄Π²ΡΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΠΌ. Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ ΡΠΆΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠΈΠ²ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊΡΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ², Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΊΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ° Π² Π ΠΎΡΡΠΈΠΈ Π² 1998 Π³., Π° Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½Π°Ρ Ρ Π½Π΅Π±Π»Π°Π³ΠΎΠΏΡΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ Π±Π΅Π³ΡΡΠ²Ρ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π»Π° ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ² Π² ΡΡΡΠ°Π½Ρ ΡΠΎ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΠΊΠΎΠΉ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΆΠ΅ Π°ΡΡ ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ VAR; ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΌΡ, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ°Π²Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠ²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ.
ΠΠ½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ VAR ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³Π° Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Chase Manhattan Corporation
ΠΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΡ Chase ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π»Π° ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅Ρ Π² ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ Π²ΡΠ΅ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π»Π° ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠΎΠΌ Π² ΡΠΈΡΠΊ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅. Π ΡΠΎΡΡΠ°Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠΈ Chase, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 60 ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΈΡΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΡΡΠ°Π½. Π ΡΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΡΠΊΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΡΠ΅Π»ΠΈ Chase, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π° ΠΊ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΡΠΌ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π½ ΠΈ ΡΡΠ°Π²ΠΎΠΊ. Π ΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π²Π°Π»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΈ, ΡΠΈΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠ²Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΈ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ Π±Π°Π½ΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΡΠ°Π·ΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠ° Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»Π΅, Chase ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ ΡΡΠ°Π·Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠ΅Ρ ΡΠΈΡΠΊΠ°, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ: ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ VAR, ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ½Π³ ΠΈ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°. ΠΡ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΎΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Ρ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΈ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΉ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠ°, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ Π² ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ΄ Π½Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ° Π² ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ: ΡΠΈΡΡΡΠ΅ «ΠΎΡΠΊΡΡΡΡΠ΅» ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΈ; ΡΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π±Π°Π·ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠ°; ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π°; ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠΉ. ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ «ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ΅» ΠΈ «Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ» ΡΠΈΡΠΊΠ°. ΠΠ»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ Π·Π° ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² Chase ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΠΌΠΈΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°, ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΎΠΌ Π΄ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² Π±Π°Π½ΠΊΠ°; Π»ΠΈΠΌΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΠ΅Π²; ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΠΊΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡ-ΡΡΠ΅Π½Π°ΡΠΈΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅ΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΎΠ². ΠΠΈΠΌΠΈΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΌΠ΅Ρ ΠΈΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΎΡΠ³ΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΠΌ ΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ ΠΈ ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΄Π²Π°ΠΆΠ΄Ρ Π² Π³ΠΎΠ΄.
ΠΠΎΠ²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½Π° ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ², ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ΅ΡΠ±ΠΎΠΌ Π΅ΡΠ΅ ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ (Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ ΠΈ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΡ ΠΎΠ΄Ρ). ΠΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ ΠΊΠ°ΠΊ RAROC (Risk-Adjusted Return On Capital). ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ ΡΡΠΎ RAROC Π±ΡΠ» ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ Π΄Π»Ρ Π±Π°Π½ΠΊΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΠΊΠ°ΡΠ΅Π³ΠΎΡΠΈΠΈ «ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ » ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠΈΡΠΊ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΊΡΠ΅Π΄ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΠΈ Π²Π°Π»ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΈΡΠΊΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΈΡΠΊ Π»ΠΈΠΊΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΠΊΡΡΠ°Π»ΡΠ½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ΄Π° ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ, Π½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ ΠΊΡΠ΅Π΄ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡΠΌ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, RAROC ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ° Π² Π½Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ RAPM (Risk-Adjusted Performance Measurement) — ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. Π ΠΈΡΠΊ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅:
Π ΠΈΡΠΊ = Π‘ΡΠΎΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΈ x ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ° x ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ° ΠΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡ ΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΠΊΡ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΡΡΡ Π²Π°Π»ΡΡΡ). ΠΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΏΠΈΡΠ°Π» ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ. Π ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ RAPM Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π»ΠΈΠΌΠΈΡΡ — ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ Π΅Ρ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ.
ΠΠ»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°ΡΠ»ΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ΅ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΡΠΈΡΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ «ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌΠΈ» ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π΅Π΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ² Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Ρ.
ΠΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΡΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ² Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ GARP (Generally Accepted Risk Principles). ΠΠ½Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π°ΡΠ΄ΠΈΡΠΎΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΉ Coopers & Lybrand. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ²: ΡΡΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅, ΠΊΡΠ΅Π΄ΠΈΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠΈΡΠΊΠΈ Π»ΠΈΠΊΠ²ΠΈΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠΈ Π±ΠΈΠ·Π½Π΅Ρ-ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ. ΠΠ³Π½ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ·Π²ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΏΠΎΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΊ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΡΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏ. ΠΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ Π΄Π°Π²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΈΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ.
Π ΠΈΡ. 15.1. Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ.
Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° ΡΠΈΡ. 15.1. Π ΠΈΡΡΠ½ΠΎΠΊ ΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠΏΠΎΠ΄ΡΠΈΠ½Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΉ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ.
Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π΄Π΅ΡΠΆΠΊΠ΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ° Π΄ΠΈΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², Ρ ΠΎΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Ρ Π°ΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΡΠ²Π΅Ρ ΡΠ°ΠΌΠ° ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄Π΅Π»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΡΠΎΠΏ-ΠΌΠ΅Π½Π΅Π΄ΠΆΠ΅Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ ΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ ΠΊ ΡΠΈΡΠΊΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ, ΠΈΠ»ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΎΡΠΊΠ° Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ.
ΠΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠ² Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΊ ΡΠΈΡΠΊΡ. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΉ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ Π½Π΅Ρ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΠΈ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° Π΄Π΅ΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ°Π½ΠΈΠΈ Π² ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ. ΠΠ΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΊΠΎΠΌ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΡΡΡΠ°ΡΠ΅Π³ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ·Π½Π΅Π½Π½ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ.