Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΏΡΠΎΠ±Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π½Π° Π±Π°Π·Π΅ DUD, Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 1-SVM ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° LIBSVM. ΠΠ½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π»ΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
1. ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡ
1.1 ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ «cΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ» / «cΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ»
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ (QSAR, Quantitative Structure Activity Relationships, ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ «ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ»; QSPR, Quantitative Structure Property Relationships, ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ «ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ») ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ «ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° — Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ» / «ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ» ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Ρ Π·Π°ΡΠ°Π½Π΅Π΅ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Ρ ΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ 20 Π»Π΅Ρ Π² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π° Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ Π½ΡΠΆΠ΄ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΌΠ΅Π΄ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΡΠ΅Π²ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ., Π²ΠΎΡΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² QSAR/QSPR Π² ΡΠ°ΠΌΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠΎΡΠ»Π°. ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ, ΠΈ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. Π’Π°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π° ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΡΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π΅Π½Ρ 29% ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ QSPR ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ², 19% - ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ°ΠΌ, 16% - Π½Π°Π½ΠΎΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌ, 12%, 10% ΠΈ 2%, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ Π‘Π2, ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΠΌ ΠΈ ΠΊΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈΠΊΠ΅.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ QSAR/QSPR ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π½Π° Π΅Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΉ, ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡ [1−8]. ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ QSAR/QSPR ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π‘Π²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ ΠΈ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ) ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠ°Ρ ΡΡ Π΅ΠΌΠ° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ QSAR/QSPR ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° Π½Π° Π ΠΈΡ. 1.
Π ΠΈΡ. 1. Π‘Ρ Π΅ΠΌΠ° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ QSAR/QSPR
ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Ρ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° / Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ Π±Π°Π·Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΠ°Π»Π΅Π΅ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΡΡΠΎΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ (ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ) ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΈ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π QSPR ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π°. ΠΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ (ΡΠ΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ) Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ. ΠΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π° ΠΈ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ, ΠΎΠ½Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·Π° ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² (Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ) Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° (Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ) Π½Π΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ ΠΈΠ· ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . Π‘ΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΠ΅Π½ΠΈΡ Π±Π°Π·Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ Π² ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅.
ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² QSAR/QSPR. Π ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ QSAR/QSPR ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΡΡΡ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ²:
β’ 1D QSAR — ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ / ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ: pKa, logP ΠΈ Π΄Ρ. [10−14];
β’ 2D QSAR — ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ 2D (ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ) Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·Π½ΠΎΡΡΠΈ, 2D ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π΄Ρ. [15−18]. ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», Ρ. ΠΊ. Π½Π΅ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ;
β’ 3D QSAR — ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ 3D Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² [1−7,19];
β’ 4D QSAR — Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ 3D QSAR ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΡ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² [20];
β’ 5D QSAR — Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ 4D QSAR ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΠ± ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π° ΠΏΡΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Ρ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠΌ (induced-fit model) [21];
β’ 6D QSAR — Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ 5D QSAR ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎΠ± ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ.
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ QSAR/QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²Ρ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ (Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ) ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ (ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ, Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ). ΠΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Ρ Π² ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅.
ΠΠ²ΡΠΎΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ QSAR/QSPR ΠΏΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ — Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅.
ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π°, ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΌ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ QSAR/QSPR, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ (Multiple Linear Regression, MLR), ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² (Partial Least Squares, PLS), ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Π½Π° Π³Π»Π°Π²Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°Ρ (Principal Components Regression, PCR), Π³ΡΠ΅Π±Π½Π΅Π²Π°Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ (Ridge Regression, RR).
Π Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΠΈ (ANN) [24−25], ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π±Π»ΠΈΠΆΠ°ΠΉΡΠΈΡ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π΅ΠΉ (kNN) ΠΈ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ .
Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ QSAR/QSPR Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ [27], ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Ρ Π² ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ². ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΡΠ΄Π΅Ρ. Π Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Ρ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² (Support Vector Machine, SVM) [28], ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ Π³ΡΠ΅Π±Π½Π΅Π²ΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ (Kernel Ridge Regression, KRR) [29], ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΡ (Kernel Partial Least Squares, K-PLS) ΠΈ ΡΡΠ΄ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ².
ΠΠ΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ. ΠΠ° ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΡΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π΅Π½Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ΠΎ ΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ 5000 ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² [8,31,32] Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° (DRAGON [33], CODESSA ΠΈ Π΄Ρ.). Π ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ°Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ²:
Β· ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ (Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°);
Β· Π’ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅. Π ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³ΡΠ°ΡΠ°. Π’ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΡΠΌΠ΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΡ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, ΠΊΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΎΡΠΎΠ±ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π² ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ [36]).
Β· Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ (Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, Π΄ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄, Π»ΠΈΠΏΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ Ρ. Π΄.);
Β· ΠΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ (Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ Π½Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ , ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΡΡΡ, ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΡΠ±ΠΈΡΠ°Π»Π΅ΠΉ, ΠΈ Π΄Ρ. ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»Π° ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ);
Β· Π‘ΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎ-Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ (Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ, ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄Ρ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ, ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°ΠΌΠΈ);
Β· ΠΠ΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ.
ΠΠ°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² QSAR/QSPR ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ Π² ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠ°Ρ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡ Ρ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² Π±Π°Π·Π°Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ Π½ΠΈΠΌΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ [2,4]. ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΉΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΎΠ² ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ (ChemAxon, OpenBabel, Avogadro ΠΈ Π΄Ρ.).
1.2 ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR/QSPR
ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ 3D QSΠR/QSPR ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 2D QSΠR/QSPR Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡ ΠΈ Π»ΡΡΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Ρ Π΄Π»Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²ΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ, ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ½ΠΈ 1) Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΠΈΠ·ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ, 2) Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ Π΄Π΅ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄-ΠΌΠΈΡΠ΅Π½Ρ, 3) Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½Π° Π½Π°Π³Π»ΡΠ΄Π½Π°Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄-ΠΌΠΈΡΠ΅Π½Ρ.
ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ², Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ, Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²Π΅Π΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ΅ Π½ΠΎΠ²ΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠΈ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ², Π° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSPR ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΡΡΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ². ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ 3D QSAR ΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΈ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠΎΠ² [1−7,38].
1.2.1 ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR
Π ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ 3D QSAR ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π° Π½Π΅ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ (Π²ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½Π½ΡΡ ) ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ, ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ·Π»Ρ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΡΡΠΎΠΊΠ° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°Π΅Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°, Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ½ΠΊΠ° — ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ·Π»Π΅ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΉ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π½Π° Π±Π°Π·Π΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
CoMFA. ΠΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈ Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² 3D QSAR ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ CoMFA (Comparative Molecular Field Analysis, ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ), ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ Π² 1988 Π³. ΠΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΡΠ·Π»Π°Ρ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ, ΠΏΠΎ ΡΠΌΠΎΠ»ΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π³ 2A ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΠ½Π½Π°Ρ Π½Π° 4A Π² ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» (ΡΠΌ. Π ΠΈΡ. 2).
Π ΠΈΡ. 2. ΠΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½Π½Π°Ρ Π±Π°Π·Π° ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠ°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π² ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ CoMFA
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠΌ ΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΡ. ΠΠ»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ·Π»Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ +1 (ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ½), Π° Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ — Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π° Π² sp3-Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΡΠ»ΠΎΠ½Π°, Π° ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ — Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΠ΅Π½Π½Π°ΡΠ΄-ΠΠΆΠΎΠ½ΡΠ° 6−12. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² PLS (Partial Least Squares). ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ CoMFA ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠ΅ SYBYL [Sybyl]. ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ CoMFA ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ Π² ΡΡΠ΄Π΅ ΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΉ [5−7] ΠΈ ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠ΅ΠΉ [40,41].
GRID. ΠΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° GRID (Graphic Retrieval and Information Display) ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ CoMFA. ΠΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° GRID ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΡΠ΄ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ² ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ CoMFA: Π²ΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΠ΅Π½Π½Π°ΡΠ΄-ΠΠΆΠΎΠ½ΡΠ° 6−12 ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠΏΠ° 6−4; Π²ΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π² ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ GRID ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ². Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π² Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌ, ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π». Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ GRID ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΎΠΉ GOLPE (General Optimal Linear PLS Estimation) Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² Π³Π»ΠΈΠΊΠΎΠ³Π΅Π½ΡΠΎΡΡΠΎΡΠΈΠ»Π°Π·Ρ b ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ.
CoMSIA. ΠΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄, ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ Π² 3D QSAR, ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΈΡ (Comparative Molecular Similarity Indices Analysis, CoMSIA) Π±ΡΠ» ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° CoMFA. ΠΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΎ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [46,47]. Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ². Π Π°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΏΡΡΡΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π±Π°Π·Ρ Ρ ΠΏΡΠΎΠ±Π½ΡΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ° 1A Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ +1 ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ +1, ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΠ°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ°ΡΡΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΠΈΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ. Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ CoMFA, Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² Π² ΡΡΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΡΡΡΠΎΠ²Π° ΡΠΈΠΏΠ°, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ ΡΠ΅Π·ΠΊΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΠΈΠ· ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΠΈ ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΠΈ Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΠ²Π΅ΡΡ Ρ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ CoMSIA, Π»Π΅Π³ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ.
ΠΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΉ [3,19]:
Π€ΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π°Π·Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ². ΠΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π±Π°Π·Π° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΠ°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° (Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ). ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ QSAR-ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Ρ Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ: (Π°) Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ Ρ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΡ; (Π±) Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ; (Π²) Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ; (Π³) Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ΅Π½ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΈΠΌ, ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΡΡΡ Π»ΠΎΠ³Π°ΡΠΈΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ; (Π΄) ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·Π±ΡΠΎΡΠ°Π½Ρ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΠ΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΡ 3D-Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ
Β· ΠΠ° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . (ΠΠ»Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π° ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π½ΡΠ³Π΅Π½ΠΎΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° (Π Π‘Π) ΠΈ Ρ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡΡ Π² Π±Π°Π·Π°Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ , Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½ΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΠ΅ΠΌΠ±ΡΠΈΠ΄ΠΆΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π±Π°Π·Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ (Cambridge Crystallographic Structural Database) Π΄Π»Ρ ΠΌΠ°Π»ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π΄ΠΎ 500 Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠ°Π½ΠΊ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» (Protein Data Bank) Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ°Ρ Π°ΡΠΈΠ΄ΠΎΠ²).
Β· ΠΠΈΠ±Π»ΠΈΠΎΡΠ΅ΠΊΠΈ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². 3D-ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠΈΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠΎΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΡ Π² ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π±ΠΈΠ±Π»ΠΈΠΎΡΠ΅ΠΊΠΈ. ΠΠ»ΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΠ³Π»Ρ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ, ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ³Π»ΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ.
Β· ΠΠ²ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠ· 2D Π² 3D. Π§Π°ΡΡΠΎ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Ρ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡΡ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅ΡΡΠΈ Π² ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ CONCORD ΠΈ CORINA[49] Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΡΡ 3D-Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Ρ ΡΡΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°Π±ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»ΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠ³Π»ΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ.
ΠΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ. ΠΠ»Ρ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°: (Π°) ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ; (Π±) ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ (ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Ρ Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ; ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΈΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ».); (Π²) Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Ρ (ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ; ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ° Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅, ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ.).
ΠΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·. ΠΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΆΡΡΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈ ΠΈΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ° ΡΡΡΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠΊΡΡΠ³ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ, Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° Π² ΡΠ°Π·Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΉ, Ρ. Π΅. ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ³Π»ΠΎΠ². ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Ρ ΠΈΠ· Π±Π°Π·Ρ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΡ, — ΡΠ°ΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π°, Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠΈΠ½Π³ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Π² ΠΌΠΈΡΠ΅Π½Ρ. ΠΡΠΈ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΠΈΡΠ°ΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ². ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Ρ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ, ΠΎΡΠ±ΠΎΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΠΎΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π±ΡΡΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ°, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ³Π»ΠΎΠ² Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΉ. Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΡΠΌΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π΅Ρ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ΄ΠΎΡΠΌΠΊΠΎΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Ρ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ ΠΈ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°Π³Π° Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΉ Π±ΡΡΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ. ΠΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π³ΠΈΠ±ΠΊΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΠΎΠ½ΡΠ΅-ΠΠ°ΡΠ»ΠΎ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ Π½Π° ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ³Π»ΠΎΠ² Π½Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ°Π³Π΅. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π³ΠΈΠ±ΠΊΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π° ΠΈΠΌΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ. ΠΠ° Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΠΏΠ΅ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠΏΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ (ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΎΠ²), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡΠΌ, Π½Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ°Π³Π΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ, ΠΈ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²ΡΠΈΠ΅ ΡΠ»ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π΅Π³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠΊΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΎΠ².
ΠΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±Π°Π·Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ. ΠΠ»Ρ ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²ΡΠ΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΠΎ, ΠΈ Π³ΡΡΠΏΠΏΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ², ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ, ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»ΠΈΡΡ. ΠΡΠ±ΠΎΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π° Π²ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΎΠΌΠΎΠ³Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π±Π°Π·Ρ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ . Π‘ΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ «Π°ΡΠΎΠΌ-Π½Π°-Π°ΡΠΎΠΌ» ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Ρ ΠΈΠ· Π±Π°Π·Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ (ΡΠ°Π±Π»ΠΎΠ½ΠΎΠΌ). ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Ρ Π·Π°ΡΠ°Π½Π΅Π΅ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ°Π±Π»ΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΡΡΠΌ ΠΌΠΈΠ½ΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈ ΡΠ°Π±Π»ΠΎΠ½Π°. Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Ρ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΠ΅Π»Π΅ΡΠ°, Π° Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π΄ΠΎΠ±ΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π‘Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΎΡΡΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΠΈ Π·Π° ΡΡΡΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ Π² Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ. ΠΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π·Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Ρ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ»Ρ Π²ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΡ Π½Π°ΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π»ΠΈΡΡ Π΄ΡΡΠ³ Π½Π° Π΄ΡΡΠ³Π°. ΠΠ»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ Π²ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½ ΡΡΠ΄ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² 3D QSAR, Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ».
1.2.2 ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSPR
Π ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ (ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΡΠ΅Π²ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ.) Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ². Π ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ 10 Π»Π΅Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π² Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ²ΠΈΠ»ΡΡ ΡΡΠ΄ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² 3D QSAR, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π³ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΎΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² — ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ-Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄. Π ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ 3D QSPR ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π½Π° ΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΠΎΠ·Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½Π΅ [51,52], ΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°ΠΌΠΈ [53,54].
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎΠΉ Π² Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ [4], ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ 3D QSAR ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ 3D ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ 3D QSPR ΠΌΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ 3D QSAR, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² QSPR, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° 3D Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ. ΠΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠΌ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ Π² ΠΎΠ±Π·ΠΎΡΠ°Ρ [9,32].
ΠΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ 3D QSAR/QSPR Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ.
1.3 ΠΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ
ΠΠ°ΠΊ ΡΠΆΠ΅ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅, ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π° Π°ΠΏΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² [5−7,39]. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ². ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΊ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ°Π³Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°Π±ΠΎΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. Π£ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π³Π° ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π»ΠΈΡΡ Π΄ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°, Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π²Π½ΠΎΠ²Ρ ΡΡ ΡΠ΄ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΡΠΎ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΊ ΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΡΠΈΠ½Π³Ρ (ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΎΠ΄Π³ΠΎΠ½ΠΊΠ΅). Π£Π²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π³Π° ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠ»Π° Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΡΡΠΌ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ.
ΠΠ»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [56,57]. Π‘ΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ², ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π΅ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° Π΄ΠΈΡΠΊΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², Π° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ (Ρ.Π½. Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ). ΠΠ²ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½ΡΡΠΎ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π² ΠΠΈΠ»ΡΠ±Π΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΈ ΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΠ΄Π΅ΡΠ½Π°Ρ Π³ΡΠ΅Π±Π½Π΅Π²Π°Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π° ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΡΠΎΡΠ½Π΅Π΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΡ ΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠΌ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π½Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΄Π΅Ρ (kernels) Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°. Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π½Π΅ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ², Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ².
ΠΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π² Ρ Π΅ΠΌΠΎΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅. Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Ρ Π΅ΠΌΠΎΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΡΠ²ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ°, ΠΊΠ°ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ. Π’Π°ΠΊ, Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [59,60] ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΠ°ΡΠ±ΠΎ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ». ΠΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ QSAR ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π±Π΅Π· ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠΈ, Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ». ΠΠ±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΆΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°Π±ΠΎΡ, ΠΊΠ°ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΌaΡΠΈΠ½Ρ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊΠΎΠ² ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ° ΠΈ Π½Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΎΠΏΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ, Ρ. Π΅. Ρ ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ .
Π Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ Ρ Π΅ΠΌΠΎΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΠ»ΡΡΠ΅ΡΠ° ΠΠΠ£ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΡΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π. Π. ΠΠ°ΡΠΊΠΈΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΏΠ°ΠΊΠ΅ΡΠ° ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ CMF (Continuous Molecular Fields, ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ). ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΎ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅.
1.3.1 ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ
Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Ρ (kernels) ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π―Π΄ΡΠΎ K (Mi, Mj) ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Mi ΠΈ Mj ΠΈ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Ρ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΠΏΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ:
(1)
Π³Π΄Π΅ hf — ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΏΠΎΠ»Ρ, Kf(Mi, Mj) — ΡΠ΄ΡΠΎ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π΅ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» i ΠΈ j. ΠΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΌΠΌΠ° ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΏΠ°Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» i ΠΈ j:
(2)
Π³Π΄Π΅ ΡΠ΄ΡΠΎ kf(Ail, Ajm) ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ²ΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈ m-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° j-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. ΠΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΡΡ ΠΏΡΡΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π΄Π»Ρ l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈ m-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° j-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Ρ:
(3)
Π³Π΄Π΅ — Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π΄Π»Ρ l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π² ΡΠΎΡΠΊΠ΅ Ρ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ-Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ r; - Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ m-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° j-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. ΠΡΠ±ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΡΡΡΠ°:
(4)
Π³Π΄Π΅ wfil — Π²Π΅Ρ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Π° l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π² ΠΏΠΎΠ»Π΅ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°; Π±f — ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ Π°ΡΡΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»Ρ f-Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΉ ΠΠ°ΡΡΡΠ°; ril — ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ-Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ CMF Π·Π°Π΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ wfil Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ wfil ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ l-Π³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π½Π° i-ΠΉ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅, Π΄Π»Ρ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ — Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ:
(4.1)
Π³Π΄Π΅ — Π²Π°Π½-Π΄Π΅Ρ-Π²Π°Π°Π»ΡΡΠΎΠ²Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ; - Π²Π°Π½-Π΄Π΅Ρ-Π²Π°Π°Π»ΡΡΠΎΠ² ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ. ΠΡΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π±Π΅ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ· ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Tripos. ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ wfil, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π² Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. ΠΠΎΠ»Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π·Π°Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ wfil, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π² Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½Ρ ΠΠ±ΡΠ°Ρ Π°ΠΌΠ° A ΠΈ B.
ΠΠΏΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΠ°ΡΡΡΠ° Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠ΄ΡΠΎ kf(Ail, Ajm) Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ:
= (5)
Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (5) Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ:
=
(5.1)
ΠΠΎΡΠ»Π΅ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΄ΡΠ° K (Mi, Mj) Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² (Support Vector Machine, SVM), ΡΠ΄Π΅ΡΠ½Π°Ρ Π³ΡΠ΅Π±Π½Π΅Π²Π°Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΡ (Kernel Ridge Regression, KRR), ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π½Π°ΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ² (Kernel Partial Least Squares, KPLS) ΠΈ Π΄Ρ. Π ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° yt ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΎ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅:
(6)
ΠΠΎΠΌΠΈΠΌΠΎ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² aj ΠΈ b Π² ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° CMF ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ. Π ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΠ΅Π±Π½Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ (KRR) ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π³, Π° Π² ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π΅ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ²? ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ v. ΠΡΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Ρ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ. Π‘ ΡΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° Π°ΡΡΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π±f ΠΈ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ hf.
Π‘Ρ Π΅ΠΌΠ° Π³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ CMF ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½Π° Π½Π° Π ΠΈΡ. 3.
Π ΠΈΡ. 3. ΠΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ SAR/QSAR/QSPR, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Ρ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ², Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π²ΡΡ ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [64−67].
1.3.2 ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½ ΡΡΠ΄ ΡΠ°Π±ΠΎΡ. Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [56,57] ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ° ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π½Π° ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ². ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ 3D QSAR Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ 3-Π°ΠΌΠΈΠ΄ΠΈΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ»Π°Π»Π°Π½ΠΈΠ½Π° ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ ΡΡΡΠΌ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΠ΅ΡΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π°Π·: ΡΡΠΈΠΏΡΠΈΠ½Ρ, ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Ρ ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ Π₯Π°. ΠΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ CMF, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Π΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ CoMFA ΠΈ CoMSIA.
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [68,69] ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΏΡΠΎΠ±Π°ΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π°ΡΡ Π½Π° Π±Π°Π·Π΅ DUD [70], Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 1-SVM ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ° LIBSVM. ΠΠ½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ , Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Π»ΠΈ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΡΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄Π΅Ρ. ΠΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΄Π΅Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΄ΡΠ° Π² ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ°ΠΊΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ ROC-ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΉ. ΠΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ. ΠΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ΄ ROC-ΠΊΡΠΈΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°. Π‘Π΄Π΅Π»Π°Π½ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄, ΡΡΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΡ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² Ρ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΌΠΎΡΠΈΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΎΡΡΠΎΠΈΠ½ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°Π»Π°Ρ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊ Π²ΡΠ±ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡ-ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠ², Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ°ΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏ.
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [73,74] Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ SVM-ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, Π΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Π΄Π»Ρ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ³Π° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½Π³Π±ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠ°Π·Ρ ΠΠΠ§-1. ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π² ΡΡΠΈΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠΏΠΎΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² (1-SVM). ΠΠ°Π·Π° Π΄Π°Π½Π½ΡΡ Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»Π° ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎ lg (EC50) Π΄Π»Ρ 1045, 330, 330 ΠΈ 128 Π½Π΅Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΠ·ΠΈΠ΄Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠ°Π·Ρ Π²ΠΈΡΡΡΠ° ΠΠΠ§-1 ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ 4-Ρ ΡΡΠ°ΠΌΠΌΠΎΠ² — Π΄ΠΈΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ Π103N, Y188L ΠΈ IRLL98 — ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ, Π±Π°Π·ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ «ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ²», ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡΠΎΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΠ°ΡΡ Π°ΡΡΠ°. ΠΠ°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ, Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΈΠ΄Π΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΡ. ΠΡΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΡΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ΅Π½Π΄ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π°. Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΡΡΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ, Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΌ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π° Π² ΠΌΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΈΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π°, ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌ ΠΈ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ: ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΠ΅Π»Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΡΠ°Π±Π»ΠΎΠ½Π°, ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π½Π΅Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΊΠΈ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄, ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π΅Π½ ΠΎΡ ΡΡΠΈΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ², ΡΡΠΎ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ ROC-ΠΊΡΠΈΠ²ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΈΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π½Π΅ΠΉΡΠΎΡΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΠΎΡ ΠΎΠ½Π΅Π½Π°, ΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠ°Π½Π½Π°Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, Π½Π΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ ΡΠΆΠ΅ ΠΎ Π²ΠΈΠ·ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ.
1.4 ΠΠΎΠΈΡΠΊ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ «ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°-ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ» Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ Am+3 ΠΈ Eu+3
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΡΡ ΡΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ° ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½ΡΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π΅Π½Ρ Π² ΠΌΠΈΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 440 ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ², Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΡΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΠ»ΠΈΠ²ΠΎ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π² Π½ΡΠΌ ΠΌΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ»Ρ ΠΈΡ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ΅ΡΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΈΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Np, Am, Π‘m), ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΠΎΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΡΠΎΠΏΠ»ΠΈΠ²Π΅ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎΠ·Π΅ΠΌΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ (Eu ΠΈ Π΄Ρ). Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ², ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ Ρ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ, Π½Π΅ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΊ ΠΎΠΊΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ°Π΄ΠΈΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ Ρ. Π΄. Π’ΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ Ρ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ°Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π» — Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ [81,82]. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π° Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ².
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄-ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π» ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π½Π° ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΈ / ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ (ΡΠΌ., Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, [84]). ΠΠ±Π° ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΡΡΠ΅Π·Π²ΡΡΠ°ΠΉΠ½ΠΎ ΡΡΡΠ΄ΠΎΡΠΌΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π½Π΅ Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠ·Π°ΠΉΠ½ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° Π»ΠΈΠ±ΠΎ de novo Π΄ΠΈΠ·Π°ΠΉΠ½Π°, ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΠΎΡΠ° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΡΠΎΠ³ΠΎ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ° Π»ΠΈΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ QSPR Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ [85,86]. Π ΡΡΠΎΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π±ΡΠ»ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π½ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΈ.
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΡΡΡΠ°Π³ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ° Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ (logK) ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° ΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΈ (logKex) ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π² Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π°Ρ [87], Π½Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΎ Π±ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ logK ΠΈ logKex ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ.
ΠΠ΅ΡΠ²ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ (Linear free energy relationships, LFER) ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ. LFER Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Mi ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°Ρ L1 ΠΈ L2 ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΉ Π²ΠΈΠ΄:
logK (MiL1) = a * logK (MiL2) + b (7)
ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π΄Π»Ρ ΡΠ΅ΡΠΈΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Li ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ M1 ΠΈ M2:
logK (M1Li) = a * logK (M2Li) + b (8)
ΠΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ², Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄, ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π».
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ logK (ML) ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΎΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π° ΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°:
log (K (M1L) / K (M2L)) = Π±En + Π²H (9)
Π³Π΄Π΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π± ΠΈ En — ΠΌΡΠ³ΠΊΠΎΡΡΡ, Π² ΠΈ H — ΠΆΡΡΡΠΊΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π° ΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π° ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ.
ΠΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠΎΠΉΡΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ca+2 Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ 2D QSAR Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΡ Π² ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ [91], Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ, Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ (R2pred = 0.4).
ΠΠ°ΡΠ½Π΅ΠΊΠΎΠΌ Ρ ΡΠΎΠ°Π²ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ ΡΡΠ΄ 2D QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΈΠ· Π³ΡΡΠΏΠΏ Π»Π°Π½ΡΠ°Π½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈ Π°ΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΡΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Ρ ΠΎΡΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΈΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠ·Π°ΠΉΠ½ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΡ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΊΡΠΈΠ½ΠΈΠ½Π³Π° ΡΠ³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π²ΠΈΡΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ Π±ΠΈΠ±Π»ΠΈΠΎΡΠ΅ΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π° [94,95]. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°. ΠΠ·-Π·Π° ΡΠΈΡΡΠΎ ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΡ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π»ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΏΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΄ΠΈΠ·Π°ΠΉΠ½Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ.
Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Ρ [96,97] ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌΠΈ 2D QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ (Separation Factor, SF) Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠΈΡ Π΄Π»Ρ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ°, Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ 47 ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°Π·Π°Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ². Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² Ρ ΡΡΡΡΠΎΠΌ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΡΡΡ).
Π Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ 2D QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π½Π°Π±ΠΎΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΈ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌ — Cerius2, ISIDA (In SIlico Design and Data Analysis) ΠΈ CODESSA-PRO (COmprehensive DEscriptors for Structural and Statistical Analysis). ΠΠ»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ Π°Π²ΡΠΎΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π΄Π²Π° Π²ΠΈΠ΄Π° Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ²: ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΡ (substructural molecular fragments, SMF), ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΎΠΉ ISIDA, ΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΡ, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠΎΠΉ CODESSA-PRO. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ°Π³ΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² (ISIDA) ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ «ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ, ΠΈ «ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ», ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π°ΡΠΎΠΌ Ρ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ CODESSA-PRO Π±ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ²: ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΡΠ΅, Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅, ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΠ΅, Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠΌΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅. ΠΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π·Π½Π°ΡΠΈΠΌΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΡΡ ΠΎΡΠ±ΠΎΡ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ². Π ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ΅ ISIDA Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΡΠ° t-test, Π° Π² CODESSA-PRO — «best multi-linear regression». ΠΠ»Ρ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π»ΠΈ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΡ Radial Basis Function Neural Networks (RBFNN) ΠΈ Associated Neural Networks (ASNN).
Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅cΠΊΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ 2D QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠ°Π·Π°Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ Eu+3 ΠΈ Am+3 ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ Π² Π’Π°Π±Π». 1.
Π ΠΈΡ. 4. Π€Π°ΠΊΡΠΎΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ (logSF) Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠΈΡ ΠΈ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠΈΡ Π΄Π»Ρ t-Bu-hemi-BTP, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ: (1) ΠΏΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠΌ (0.75 — 5.13); (2) ΠΏΠΎ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΡΠΌ (1.07 — 1.46). ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ logSF=1.0
ΠΠ΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° Ρ ΠΎΡΠΎΡΠ΅Π΅ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΡΡΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π° t-Bu-hemi-BTP (logSF = 1.0). Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π±ΡΠ» ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ ΡΠ°Π·Π±ΡΠΎΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ logSF Π² Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½Π΅ 0.75 — 5.13, Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ 1.07 — 1.46.
ΠΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅ΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² 2D QSPR ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΠΊ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ.Π½. 3D QSPR (3D Quantitative Structure Property Relationships) ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ². ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ Π½ΠΈ ΡΠ°Π·Ρ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π±Π΅Π· ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΈ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΠΈ.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR. ΠΡΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π½Π° Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π΅ ΠΈ ΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ ΠΏΠΎΠΈΡΠΊΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΈΠΌΠΈ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSPR Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΎΠ΄Ρ Π½Π°ΡΠ°Π»ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π΅. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ, ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² 3D QSPR Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π°Π΄ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π½Π° ΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΠΎΠ·Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½Π΅. ΠΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ Π²ΡΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ². Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΡΡΠ² Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ-Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄, ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° ΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² Ρ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄Π°ΠΌΠΈ, Π° Π°Π±ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΡ ΠΊΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π½Π° ΡΠ΅Π»Π»ΡΠ»ΠΎΠ·Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ»ΠΎΠΊΠ½Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ². ΠΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Ρ ΡΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² Π±ΠΎΠ»ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», Π½ΠΎ ΠΈ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΡΠ΄Π° Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ 3D QSAR/QSPR Ρ ΡΡΠΏΠ΅Ρ ΠΎΠΌ ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΈ Π±Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ². Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π΄Π»Ρ Π½Π°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ» ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠΉ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±Π°ΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΡΠ΅Π°Π»ΠΈΠ·ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ 3D QSAR/QSPR-Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·, Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Am+3 ΠΈ Eu+3, ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΡΠ²ΡΡΠ΅Π½Π° Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ. ΠΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π±ΠΎΠ²Π°Π»ΠΎ ΠΎΡ Π½Π°Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠΈ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ Π°Π»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Ρ Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π°Π±ΠΎΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ.
ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°Ρ 3D QSAR Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅, ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ. ΠΡΠΌΠ΅ΡΠΈΠΌ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΡΡΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ° Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π°.
ΠΠΎ-ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² Π°ΠΏΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ 3D QSAR ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅, ΠΊ ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡ ΠΎΠΉ Π²ΠΎΡΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠ² ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π½Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ°Ρ , ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ΄ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° Π»ΠΈΠΏΠΎΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΠΈ Ρ. Π΄.
ΠΠΎ-Π²ΡΠΎΡΡΡ , ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΠΉ 3D QSAR Π½Π°Π±ΠΎΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π½Π°ΠΈΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΈ, Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π²ΡΠ±ΠΎΡΠΎΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ².
Π ΡΡΠ΅ΡΡΠΈΡ , ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, Π½Π΅ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠΌ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ («ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ»), ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΈ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ QSAR/QSPR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π½Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅.
Π Π·Π°Π΄Π°ΡΡ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΡΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° Π΅Π³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ (CMF). ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ»Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ³Π½ΠΎΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠΏΡΠ°ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² — Π±ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΠΊΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠΈΡΠ΅Π½Π΅ΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ³Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π»ΠΈΠ³Π°Π½Π΄ΠΎΠ² Ρ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Am+3 ΠΈ Eu+3.
2. ΠΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠ²
2.1 ΠΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ 3D QSAR/QSPR Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ (Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ)
Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π½Π°ΠΌΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΡ. ΠΡΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠΈΠΏ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ — Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ (ΠΠΠ, CIF — continuous indicator fields). ΠΡ Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅, Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΠ·Π»Π΅ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ·Π΅Π» Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅, ΠΈ Π½ΡΠ»Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π½Π° ΡΠ·Π»Π΅ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π»ΡΠ±ΠΎΠΌΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°. ΠΠ²Π΅Π΄ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ Π΄Π΅ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ 3D QSAR/QSPR. ΠΠ°ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ 6−12 ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΠ΅Π½Π½Π°ΡΠ΄-ΠΠΆΠΎΠ½ΡΠ°, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»Π° Π°Π²ΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ 3D QSAR ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π»Ρ 256 ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠΎΠ² Π΄ΠΈΠ³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ»Π°Ρ — ΡΠ΅Π΄ΡΠΊΡΠ°Π·Ρ, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ CoMFA.
Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° Π»Π΅ΠΆΠΈΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ. Π ΡΠ΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠΊΠΈΡ Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ (0 ΠΈΠ»ΠΈ 1) ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌΠΈ r Π°ΡΠΎΠΌΡ Ρ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ i, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅ ΠΎΡ 0 Π΄ΠΎ 1:
(10)
ΠΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌ Π±ΡΠ»ΠΈ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π₯ΠΈΡΡΡΠ΅Π»ΡΠ΄ΠΎΠΌ Π² ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΊ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΎ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π½Π° Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ Π½Π° Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ [99]:
(11)
Π³Π΄Π΅ — ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ i-ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° Π² «ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ» ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ (Ρ.Π΅. ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ ΠΎΡ Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΄Π°Π»Π΅Π½Ρ Π½Π° Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅), — ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ «ΠΏΡΠΎΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ», ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΠΌΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π²ΡΠ΅Ρ Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π² «ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ» ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΠΎΡΠΌΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠ° Π½Π° ΠΠ°ΡΡΡΠΎΠ²Ρ, Π² Π½Π°ΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΌΡ Π΅Π΅ Π°ΠΏΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΠ°ΡΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ:
(12)
Π ΡΠ°ΠΌΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠΈΠΏΠ° f Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π°ΠΏΠΏΡΠΎΠΊΡΠΈΠΌΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
(13)
Π³Π΄Π΅ wfi — Π²Π·Π²Π΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠ²ΠΈΠ΄ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΎΠ½ ΡΠ°Π²Π΅Π½ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ Π½Π° Π°ΡΠΎΠΌΠ΅ i, Π° Π΄Π»Ρ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ — Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i Π² Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ f ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π°Π±ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² wfi Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π½ΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ.
ΠΠ½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² wfi ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π±ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° Π°ΡΠΎΠΌΠ°:
(14)
Π³Π΄Π΅ Ti — ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠΏ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i. ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡ (5) Π² (4), ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ:
(15)
Π³Π΄Π΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π΅ ΡΡΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅Π΄ΡΡΡΡ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅, Π° Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½Π΅Π΅ — ΠΏΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠΌ Π² ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅, ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΈΠΏΡ, — Π΄Π΅Π»ΡΡΠ°-ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠΏ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i ΡΠ°Π²Π΅Π½ t, ΠΈ Π½ΡΠ»Ρ Π² ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅. Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ° i ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΠΏΡ t ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
(16)
Π’ΠΎΠ³Π΄Π°:
. (17)
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π»ΡΠ±ΠΎΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Xf(r) ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ, ΠΈ Π²Π²Π΅Π΄ΡΠ½Π½ΡΠ΅ Π½Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»Ρ — ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ — ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠ²Π΅ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π½Π°Π±ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎ-Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ 3D QSAR/QSPR.
ΠΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ Π±ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΠΊΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»Π°Π³Π°Π΅ΠΌ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ (Π² ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅ ΠΎΡ 0 Π΄ΠΎ 1) ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ°. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎ ΠΈ Π΅ΡΡΡ «ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ½Π°Π΄Π»Π΅ΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΠΏΠ°ΠΌ» ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠΠ. ΠΡΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠΈ. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΠ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ 3D QSPR Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠ³Π΄Π°, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ°Π½Π΄Π°ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°Π±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ Π°Π΄Π΅ΠΊΠ²Π°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠΉ, ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π° ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΠΠ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠ΅Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Π½Π°Π΄ΠΎ Π²Π²Π΅ΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΠΎΠΉ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°.