Π’ΠΈΠΏΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ
Π ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ , ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π°, Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΏΡΠ΅Π½Π΅Π±ΡΠ΅Π³Π°ΡΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡ Π΅Π΅ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π²ΡΠ΅ΠΉΡΡ Π² Π½Π΅Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΏΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ»Π° Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΎΠ»ΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π’ΠΈΠΏΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΎΠΌ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ² Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ, ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²: ΡΠ»Π°Π±ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΈΡΠ»ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ H2O. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, — ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Π+ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΠ- Π²ΠΎΠ΄Ρ.
Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΠ»ΠΈ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ. ΠΡΠΎΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ — ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ΅Π°Π³Π΅Π½ΡΠ° Π²ΡΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π²ΠΎΠ΄Π°.
Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΊΠ°ΡΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π±ΠΈΡΡ Π½Π° ΡΡΠ΄ Π³ΡΡΠΏΠΏ, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΡ ΡΡΠΈ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ:
I. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅ΡΡΡ Π°ΡΠ΅ΡΠ°Ρ ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ. Π―Π²Π»ΡΡΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠΌ, ΠΎΠ½ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½Ρ, Π½ΠΎ Π²ΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°:
Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠΎΠ»Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ.
CH3COOK K+ + CH3COO-
H2O OH- + H+
CH3COOH.
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΊΡΡΡΠ½Π°Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ° — ΡΠ»Π°Π±ΡΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΅Π΅ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠΎΠ² Ρ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ Π+ Π²ΠΎΠ΄Ρ, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π½Π΅Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΡΠΊΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. Π£Π΄Π°Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π+ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»Π΅Π²Π° Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²ΠΎ. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΠ- Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π½Π°ΡΠ°ΡΡΠ°Π΅Ρ. Π Π°ΡΡΠ²ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅Π»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ. Π ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ:
Π‘Π3Π‘ΠΠ- + Π2Π Π‘Π3Π‘ΠΠΠ + ΠΠ-
Π ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ:
.
[H2O] Π² ΡΠ°Π·Π±Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ — Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π [H2O] - ΡΠΎΠΆΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ°. ΠΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΠΠ³ΠΈΠ΄Ρ:
ΠΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π½Π° [H+] ΠΈ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ:
Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΎΡΡΠ°Π²ΡΠΈΡ ΡΡ ΠΎΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π²ΠΎΠ΄Ρ Π½Π΅ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² [ΠΠ-]:
[Π‘Π3Π‘ΠΠΠ] = [ΠΠ-].
ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ:
[CH3COO-] =.
Π³Π΄Π΅ — ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅.
ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΠ³ΠΈΠ΄Ρ:
ΠΡΠΊΡΠ΄Π°.
[OH-] = (KΠ³ΠΈΠ΄Ρ-)½
ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠΊΡΠΈΠ»Π° Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠ²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΡΠ½Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΎΠ»ΠΈ Π½Π° Π΅Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ.
ΡΠΎ [OH-] = ()½
Π ΡΠ΅Ρ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ , ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π°, Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ ΠΏΡΠ΅Π½Π΅Π±ΡΠ΅Π³Π°ΡΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡ Π΅Π΅ Π°Π½ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ²ΡΠ·Π°Π²ΡΠ΅ΠΉΡΡ Π² Π½Π΅Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΏΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ.
.
ΠΡΠΊΡΠ΄Π°.
[OH-] = .
II. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ. ΠΠ½ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡ ΠΈ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ.
NH4Cl > NH4+ + Cl-
ΠΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ:
H2O H+ + OH-
Π‘ΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² NH4+ Ρ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΠΠ- ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ NH4ΠH, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ΡΡ Π² Π°ΠΌΠΌΠΈΠ°ΠΊ ΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ±ΡΡΡ ΡΡ Π΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ:
NH4Cl > NH4+ + Cl-
H2O OH- + H+
NH4OH NH3 + H2O.
ΠΈΠ»ΠΈ Π² ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅.
NH4+ + H2O [NH4OH] + H+
Π‘Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΠ- ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»Π΅Π²Π° Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²ΠΎ. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π+ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ· ΡΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΡΠ»Π°Π±ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π΅Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ.
Π Π°ΡΡΡΠΆΠ΄Π°Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ I ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
.
ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ [NH4ΠH] ΡΠ°Π²Π½ΡΡ Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² [Π+], Π° Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ [NH4+] ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΡΡ Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π‘ΡΠΎΠ»Ρ.
ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
ΠΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ΅Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΈ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ΅, ΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΠΏΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅.
.
III. Π‘ΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π°ΡΠ΅ΡΠ°ΡΠ° Π°ΠΌΠΌΠΎΠ½ΠΈΡ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ Π½Π°ΡΡΡΠΏΠ°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΡ:
CH3COONH4 > NH4+ + CH3COO-
Π‘ΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² NH4+ ΠΈ Π‘Π3Π‘ΠΠ- Ρ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π°ΠΌΠΈ Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π°Π±ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ NH4ΠH ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π‘Π3Π‘ΠΠΠ ΠΏΠΎ ΡΡ Π΅ΠΌΠ΅:
CH3COOH > NH4+ + CH3COO-
H2O OH- + H+
NH4OH + CH3COOH.
Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° — ΡΠ»Π°Π±ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΡ, ΡΠΎ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΌΡ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Ρ, Π° ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄Ρ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. Π ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Π° ΡΠΎΠ»ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ:
CH3COO- + NH4+ + H2O NH4OH + CH3COOH.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡ.
ΠΡΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΏΡΠΎΡΡΠΈΡΡ. Π£ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π½Π° ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ΄Ρ.
.
ΠΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ:
;
ΠΎΡΠΊΡΠ΄Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ [NH4+] ΠΈ [Π‘ΠΠ·Π‘ΠΠ-].
.
.
Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΡΠ° [Π+], ΠΏΡΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅ΠΌ ΡΡΠ΄ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ· ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ:
[NH4+] = [CH3COO-]; [CH3COOH] = [NH4OH].
ΠΠΌΠ΅ΡΡΠΎ [NH4ΠH] ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΡΠ°Π²Π½ΡΡ Π΅ΠΉ [Π‘Π3Π‘ΠΠΠ], ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ.
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ.
Π²Π²Π΅Π΄Π΅ΠΌ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ [Π‘Π3Π‘ΠΠ-] ΡΠ°Π²Π½ΡΡ Π΅ΠΉ [NΠ4+], ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
Π£ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ°Π΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΈ Π·Π½Π°ΠΌΠ΅Π½Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π° [Π+] ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ [Π‘Π3Π‘ΠΠΠ] ΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ:
[H+] =.
ΠΠ· ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΡΠ»Π°Π±ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ° ΡΠΎΠ»ΠΈ, Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½Ρ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ.
IV. Π‘ΠΎΠ»Ρ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ. Π’Π°ΠΊΠ°Ρ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ Π΄ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΠΈΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Ρ Π»ΠΎΡΠΈΠ΄ ΠΊΠ°Π»ΠΈΡ.
KCl > K+ + Cl-
Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² ΠΈΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΠ»ΠΈ — ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠ° — Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°ΡΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ»Π°Π±ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ², Π° ΡΠ°Π· Π½Π΅Ρ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΠΉ, ΡΠΎ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΠΎΠ»ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡ ΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ»ΠΈΠ·Ρ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°ΡΡΡΡ. Π‘ΡΠ΅Π΄Π° Π² ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠ΅ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ.