ΠΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ — ΡΠ°ΠΌΡΠΉ Π»ΡΠ³ΠΊΠΈΠΉ Π³Π°Π·, ΠΎΠ½ Π»Π΅Π³ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ
Π° Π² 14,5 ΡΠ°Π·. ΠΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ», ΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΠΈΡ
ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠΎΠΉ ΠΆΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅. ΠΠ°ΠΊ ΡΠ°ΠΌΡΠ΅ Π»ΡΠ³ΠΊΠΈΠ΅, ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ» Π»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΡ ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌΡ. ΠΡΡΡΠ΄Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ Π³Π°Π·ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ
Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ². ΠΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π² ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°Π· Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄ΡΡ
Π°.
ΠΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π° Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π΄Π²ΡΡ
Π°ΡΠΎΠΌΠ½Π° — Π2. ΠΡΠΈ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ
ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ
— ΡΡΠΎ Π³Π°Π· Π±Π΅Π· ΡΠ²Π΅ΡΠ°, Π·Π°ΠΏΠ°Ρ
Π° ΠΈ Π²ΠΊΡΡΠ°. ΠΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ 0,8 987 Π³/Π» (Π½. Ρ.), ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° ΠΊΠΈΠΏΠ΅Π½ΠΈΡ ?252,76 Β°C, ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠ° ΡΠ³ΠΎΡΠ°Π½ΠΈΡ 120,9Β· 106 ΠΠΆ/ΠΊΠ³, ΠΌΠ°Π»ΠΎΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΡΠΉ Π² Π²ΠΎΠ΄Π΅ — 18,8 ΠΌΠ»/Π».
ΠΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ Ρ
ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ
ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ
(Ni, Pt, Pd ΠΈ Π΄Ρ.), ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ Π² ΠΏΠ°Π»Π»Π°Π΄ΠΈΠΈ (850 ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠΎΠ² H2 Π½Π° 1 ΠΎΠ±ΡΡΠΌ Pd). Π‘ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ
ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½Π΄ΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½ΠΈΡ
; Π΄ΠΈΡΡΡΠ·ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡΠΉ ΡΠΏΠ»Π°Π² (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ°Π»Ρ) ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΏΠ»Π°Π²Π° Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° Ρ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ (ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠ°Ρ Π΄Π΅ΠΊΠ°ΡΠ±ΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ). ΠΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΈΠΌ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠ΅.
ΠΠΈΠ΄ΠΊΠΈΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ·ΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Π΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ ΠΎΡ ?252,76 Π΄ΠΎ ?259,2 Β°C. ΠΡΠΎ Π±Π΅ΡΡΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ, ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π»ΡΠ³ΠΊΠ°Ρ (ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ?253 Β°C 0,0708 Π³/ΡΠΌΡ) ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ (Π²ΡΠ·ΠΊΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ?253 Β°C 13,8 ΡΠ.). ΠΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅: ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° ?240,2 Β°C ΠΈ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ 12,8 Π°ΡΠΌ. ΠΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΡΡΡΡ ΡΡΡΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΆΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°. Π ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· 99,79% ΠΏΠ°ΡΠ°-Π2, 0,21% ΠΎΡΡΠΎ-Π2.
Π’Π²ΡΡΠ΄ΡΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄, ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ° ΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ?259,2 Β°C, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ 0,0807 Π³/ΡΠΌΡ (ΠΏΡΠΈ ?262 Β°C) — ΡΠ½Π΅Π³ΠΎΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ°, ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Ρ Π³Π΅ΠΊΡΠ°Π³ΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ½Π³ΠΎΠ½ΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° P6/mmc, ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ΅ΠΉΠΊΠΈ a = 0,378 Π½ΠΌ ΠΈ c = 0,6167 Π½ΠΌ. ΠΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΌ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅.
ΠΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π² Π΄Π²ΡΡ
ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΡΡ
ΡΠΎΡΠΌΠ°Ρ
(ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡΡ
) — Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ ΠΎΡΡΠΎ- ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π°. Π ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Π΅ ΠΎΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° o-H2(Ρ. ΠΏΠ». ?259,10 Β°C, Ρ. ΠΊΠΈΠΏ. ?252,56 Β°C) ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΏΠΈΠ½Ρ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ (ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½Ρ), Π° Ρ ΠΏΠ°ΡΠ°Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° p-H2 (Ρ. ΠΏΠ». ?259,32 Β°C, Ρ. ΠΊΠΈΠΏ. ?252,89 Β°C) — ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π΄ΡΡΠ³ Π΄ΡΡΠ³Ρ (Π°Π½ΡΠΈΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½Ρ). Π Π°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΡ o-H2 ΠΈ p-H2 ΠΏΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΉ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ e-H2.
Π Π°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π°Π΄ΡΠΎΡΠ±ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½Π° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ³Π»Π΅ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π·ΠΎΡΠ°. ΠΡΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ
ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ
ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΎΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π½Π°ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΠ΄Π²ΠΈΠ½ΡΡΠΎ Π² ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅Π³ΠΎ. ΠΡΠΈ 80 Π ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ 1:1. ΠΠ΅ΡΠΎΡΠ±ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠ°ΡΠ°Π²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π³ΡΠ΅Π²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΎΡΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΎΡΠΎΠ΄ Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΡΠΌΠ΅ΡΠΈ (ΠΎΡΡΠΎ-ΠΏΠ°ΡΠ°: 75:25). ΠΠ΅Π· ΠΊΠ°ΡΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΎΡΠ° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎ (Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ
ΠΌΠ΅ΠΆΠ·Π²ΡΠ·Π΄Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ — Ρ Ρ
Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π°ΠΌΠΈ Π²ΠΏΠ»ΠΎΡΡ Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ
), ΡΡΠΎ Π΄Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ
ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΠΉ.