Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅
ΠΠ΄Π½ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½Π°Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠΈΠΌΠΈΠ½Π° Π½Π° ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΈΠ½ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ 843 Π³Π΅Π½Π° CLOCK ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΡΠ΅Π½Ρ-ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΄Π°. ΠΠΈΡΡΠ΅Π½Ρ-ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠ°. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° CLOCK Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ… Π§ΠΈΡΠ°ΡΡ Π΅ΡΡ >
Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ (ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ°Ρ, ΠΊΡΡΡΠΎΠ²Π°Ρ, Π΄ΠΈΠΏΠ»ΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ)
ΠΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ° 3'-Π½Π΅ΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π³Π΅Π½Π° CLOCK Ρ ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π Π΅ΡΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΡ. Π Π°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° 3111Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK Ρ ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π Π΅ΡΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΡ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΎ ΠΊ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π΄Π»Ρ Π΅Π²ΡΠΎΠΏΠ΅ΠΉΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ [Robilliard et al., 2002].
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ Π² ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° 3111Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ° ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ (ΡΠ°Π±Π». 1, 2). Π£ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π’Π’ ΠΈ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π’Π‘. ΠΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π‘Π‘ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Π°Ρ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° 3111Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»Π° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘, Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π‘Π‘, ΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. Π£ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½, Π½Π°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π‘Π‘ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π°ΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π½Π°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠΎΠΌ 3111Π’Π‘ 3'-ΠΠ’Π Π³Π΅Π½Π° CLOCK Ρ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΠΈ. Π£ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏ Π‘Π‘, Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ ΡΠΈΡΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΠ (OR=1,49) ΠΈ ΠΠΠ‘ (OR=1,57). Π Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΠΌΠΈ Π·Π°Π±ΠΎΠ»Π΅Π²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π½Π°ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ², Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅.
ΠΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ Π² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π°ΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ° 3111Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK [Bailer et al., 2005]. ΠΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎΡ ΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ Π°ΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ, Π°Π²ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ Π²ΡΡΠ²Π»Π΅Π½Π° ΡΠ΅Π½Π΄Π΅Π½ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΡ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ Π°Π»Π»Π΅Π»Ρ Π‘ ΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π‘Π‘ Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½.
ΠΠ»Ρ ΡΡΠ΄Π° Π³Π΅Π½ΠΎΠ², ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ CCΠ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π»Π»Π΅Π»Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π»ΠΈΠ±ΠΎ Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, Π»ΠΈΠ±ΠΎ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π² Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ΅ Π°Π»Π»Π΅Π»Ρ 4 Π³Π΅Π½Π° Π°ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π° Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ»ΠΈΠΏΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π΅ΠΌΠΈΠΈ ΠΈ Π°ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΊΠ»Π΅ΡΠΎΠ·Π°, ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ [Heng et al., 1995].
Π ΠΎΠ»Ρ 3111Π’Π‘ 3'-ΠΠ’Π ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° Π³Π΅Π½Π° CLOCK Π² ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ² Π΄ΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ Π½Π΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π°. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠΎΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π³Π΅Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ², Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΌΠ ΠΠ. ΠΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΈΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ 3'-ΠΠ’Π Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΠΈΡ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ [Tiret et al., 2005], Π½Π° ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ ΠΠ [Woo et al., 2009]. Π ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ Π½Π° Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΡ ΠΌΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ ΠΠ ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² Per2 ΠΈ Per3 Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ Π² 3'-ΠΠ’Π Π³Π΅Π½Π° ΡΠ°ΠΉΡΠΎΠ² Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Ρ Π ΠΠ-ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠΌ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠΌ PTB, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅Ρ Π΄Π΅Π³ΡΠ°Π΄Π°ΡΠΈΡ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ ΠΠ [Woo et al., 2009]. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΎ ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ 3'-ΠΠ’Π ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΌΠ ΠΠ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΡΠ°Π½ΡΠ»ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡΡ , Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈ ΡΠΈΠ½ΡΠ΅Π·Π΅ ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΎΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΈΠ½Π° [Hesketh, 2004].
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ° 843Π’Π‘ Π² ΡΠΊΠ·ΠΎΠ½Π΅ 9 Π³Π΅Π½Π° CLOCK Ρ ΠΆΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π Π΅ΡΠΏΡΠ±Π»ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΡ. Π Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ΅ΠΉ, ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ° ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ Π² ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° 843Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ°Ρ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ (ΡΠ°Π±Π». 3, 4). Π£ Π»ΡΠ΄Π΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ·ΠΈΠ³ΠΎΡ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΏΠ°ΡΠΈΠ΅Π½ΡΠΎΠ² Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½Π° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² Π’Π’ ΠΈ Π‘Π‘.
ΠΠ½Π°Π»ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ° 843Π’Π‘ Π³Π΅Π½Π° CLOCK Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»Π° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π», ΡΡΠΎ ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π’Π‘ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, ΡΡΡΠ°Π΄Π°ΡΡΠΈΡ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘. Π£ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏ Π‘Π‘, Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ ΡΠΈΡΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΠ (OR=2,26) ΠΈ ΠΠΠ‘ (OR=2,17). Π£ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠ° Π’Π’ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»Π°ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π² 2,5 ΡΠ°Π·Π° Π²ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎ ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΈΡ Ρ2.
ΠΠ΄Π½ΠΎΠ½ΡΠΊΠ»Π΅ΠΎΡΠΈΠ΄Π½Π°Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° ΡΠΈΠΌΠΈΠ½Π° Π½Π° ΡΠΈΡΠΎΠ·ΠΈΠ½ Π² ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ 843 Π³Π΅Π½Π° CLOCK ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΌΠΈΡΡΠ΅Π½Ρ-ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΏΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΏΠ΅ΠΏΡΠΈΠ΄Π°. ΠΠΈΡΡΠ΅Π½Ρ-ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠ»ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° [Π‘Π΅Π²Π΅ΡΠΈΠ½, 2003]. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΎΠ½ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π±Π΅Π»ΠΊΠ° CLOCK Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ Π°ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠΊΠΈΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ Π½Π°ΡΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ² ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠΆΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ°ΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ CLOCK ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡΠΎΠ² ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ½ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡΡ Π°ΡΠ΅ΡΠΈΠ»ΡΡΠ°Π½ΡΡΠ΅ΡΠ°Π·Ρ Π³ΠΈΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² [Doi et al., 2006]. Π Π΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ Ρ ΡΠΎΠΌΠ°ΡΠΈΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ Π² ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈ, ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΡ Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠΎΡΡΠ°, Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ [Backs, Olson, 2006].
Π Π½Π°ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΡ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠΈΠ»ΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°ΠΌΠΈ 3111Π’Π‘ ΠΈ 843Π’Π‘ ΠΈ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π±ΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ°. Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°, Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏ Π‘Π‘, Π΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ ΡΠΈΡΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π³Π΅Π½ CLOCK ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ Π½Π° Ρ ΡΠΎΠΌΠΎΡΠΎΠΌΠ΅ 4 ΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠ·Π½Π°ΠΊ Π½Π΅ ΡΡΠ΅ΠΏΠ»Π΅Π½ Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΌ. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ Π² ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΡΠΈΠΏΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ°ΠΌ Ρ ΠΌΡΠΆΡΠΈΠ½ ΠΈ ΠΆΠ΅Π½ΡΠΈΠ½ Π² Π³ΡΡΠΏΠΏΠ°Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ Ρ Π΄ΠΈΠ°Π³Π½ΠΎΠ·Π°ΠΌΠΈ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠ²ΡΡ Π³ΠΎΡΠΌΠΎΠ½ΠΎΠ² Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡ Π°Π»Π»Π΅Π»Π΅ΠΉ. Π‘ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π° CLOCK ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΠΎ-ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΌΡ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΎΠ³Π΅Π½ΠΎΠ² ΠΈ Π°Π½Π΄ΡΠΎΠ³Π΅Π½ΠΎΠ². Π‘ΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΡΠΎΠ³Π΅Π½Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΄ΠΈΠΎΠ²Π°ΡΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΡ [Swedberg et al., 1990]. ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ ΠΈΡ Π·Π°ΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠ², ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π·Π° ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΡΠΎΠ²ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ, Π³Π΅Π½Π° ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ° Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ½Π° ΠΠ’1 ΠΈ Π°Π½Π³ΠΈΠΎΡΠ΅Π½Π·ΠΈΠ½ΠΏΡΠ΅Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠ° [Swedberg et al., 1990; Reckelhoff, 2005].
Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅, ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π½Π° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΡΠ²ΡΠ·Ρ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ ΠΠΠ ΠΈ ΠΠΠ‘ ΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ°Π΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠΊΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ Ρ Π½Π°ΡΠ΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΡΠ΅Π»ΠΈΠΈ. ΠΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΈΠ· Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠ², ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π°Ρ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² Π² ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π° ΠΌΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π³Π΅Π½Π° Clock Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ², Π° Π½ΠΎΠΊΠ°ΡΡ Π³Π΅Π½Π° Bmal1 ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π½Π°ΠΊΠΎΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π°Π³Π΅Π½Π° Π² ΡΠΎΡΡΠ΄Π°Ρ , ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΎΠ·Ρ ΠΈ Π΄ΠΈΡΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ½Π΄ΠΎΡΠ΅Π»ΠΈΡ (ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΡ Π½Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π²Π°Π·ΠΎΡΠ΅Π»Π°ΠΊΡΠ°Π½ΡΠΎΠ²) [Anea et al., 2009].
ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅ Π³Π΅Π½ΠΎΠ² ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΡΡ ΡΠΈΡΠΌΠΎΠ² ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π²Π»ΠΈΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΠ², Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°. ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π΄ΠΈΠΌΠ΅Ρ CLOCK: BMAL [Maemura et al., 2000] ΠΈ Π±Π΅Π»ΠΎΠΊ PERIOD2 [Oishi et al., 2009] ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΠΉ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π° ΠΈΠ½Π³ΠΈΠ±ΠΈΡΠΎΡΠ° Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΎΡΠ° ΠΏΠ»Π°Π·ΠΌΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΅Π½Π° PAI-1 Π² ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΡΠΊΠ°Π½ΡΡ . PAI-1 — ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΎΡ ΡΠΈΠ±ΡΠΈΠ½ΠΎΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠ°ΡΠΊΠ°Π΄Π°, Π΅Π³ΠΎ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΌΠ ΠΠ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΠΎΠΌΡ ΡΠΈΠΏΡ Ρ ΠΏΠΈΠΊΠΎΠΌ Π² ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡ [Angleton et al., 1989; Hoekstra et al., 2002], ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΈΡΠΊΠ° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ°ΡΠΊΡΠ° ΠΌΠΈΠΎΠΊΠ°ΡΠ΄Π° [Cohen et al., 1997]. Π ΠΈΡΠΌΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½Π° PAI-1 ΠΎΡΠ»Π°Π±Π»Π΅Π½Π° Π² ΡΠ΅ΡΠ΄ΡΠ΅ ΠΌΡΡΠ΅ΠΉ, ΠΌΡΡΠ°Π½ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎ Π³Π΅Π½Ρ Clock [Minami et al., 2002]. ΠΠΎΠΊΠ°ΡΡ Π³Π΅Π½Π° Bmal1 Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Ρ ΠΌΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π°Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π°Π΄Π³Π΅Π·ΠΈΠΈ ΡΡΠΎΠΌΠ±ΠΎΡΠΈΡΠΎΠ², ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ PAI-1 ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ ΠΠΈΠ»Π»Π΅Π±ΡΠ°Π½Π΄Π° [Somanath et al., 2011].
ΠΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π² ΡΠΈΡΠΊΠ°Π΄Π½ΡΡ Π³Π΅Π½Π°Ρ Π²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠ²ΡΡΡΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ, Π½ΠΎ ΠΈ Π² Π³ΠΎΠΌΠ΅ΠΎΡΡΠ°Π·Π΅ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΡ Π³Π΅Π½Π° NHE3 (Na+/H+-ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΡΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΏΠΈΡΠ΅Π»ΠΈΡ) ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈ CLOCK: BMAL1, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΠΠΠ Π³Π΅Π½Π° NHE3 [Saifur et al., 2005].
Π‘Π»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΡ, ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ Π³Π΅Π½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, Π΄ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Ρ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠΎΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΠΌΠΎΡΡΠ½ΡΡ Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠΎΠ² Π³Π΅Π½Π° CLOCK Π½Π° ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΄Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠΎΡΡΠ΄ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΉ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ ΡΠΊΡΠΏΡΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π³Π΅Π½ΠΎΠ², Π±Π΅Π»ΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ΅Π³ΡΠ»ΡΡΠΈΡ Π°ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎ-ΡΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Π°.